Theo Luật Dân số, từ ngày 1/7/2026, phụ nữ sinh con thứ 2 được nghỉ thai sản 7 tháng cùng nhiều chính sách hỗ trợ. Ảnh minh họa
Luật Dân số vừa được Quốc hội thông qua ngày 10/12.
Luật Dân số với 8 chương, 30 điều, có hiệu lực kể từ ngày 1/7/2026.
Luật Dân số quy định phụ nữ sinh con thứ 2 được nghỉ thai sản 7 tháng
Về nội dung duy trì mức sinh thay thế, Luật quy định quyền và nghĩa vụ của mỗi cá nhân, cặp vợ chồng trong việc sinh con, chăm sóc sức khỏe sinh sản. Cụ thể, quyết định về thời gian sinh con, số con và khoảng cách giữa các lần sinh phù hợp với lứa tuổi, tình trạng sức khỏe, điều kiện học tập, lao động, thu nhập và nuôi dạy con của mỗi cá nhân, cặp vợ chồng trên cơ sở bình đẳng.
Cùng với đó là bảo vệ sức khỏe, thực hiện các biện pháp phòng ngừa bệnh nhiễm khuẩn đường sinh sản, bệnh lây truyền qua đường tình dục, HIV/AIDS và thực hiện các biện pháp khác liên quan đến chăm sóc sức khỏe sinh sản.
Các biện pháp để duy trì mức sinh thay thế bao gồm:
- Trường hợp sinh con thứ hai, thời gian nghỉ thai sản đối với lao động nữ là 7 tháng; lao động nam là 10 ngày làm việc khi vợ sinh con;
- Hỗ trợ tài chính khi sinh con đối với phụ nữ dân tộc thiểu số rất ít người;
- Hỗ trợ tài chính khi sinh con đối với phụ nữ ở tỉnh, thành phố có mức sinh dưới mức sinh thay thế;
- Hỗ trợ tài chính khi sinh con đối với phụ nữ sinh đủ 2 con trước 35 tuổi;
- Ưu tiên mua, thuê mua hoặc thuê nhà ở xã hội theo quy định của pháp luật về nhà ở đối với người có từ 2 con đẻ trở lên.
Địa phương tự quyết định hỗ trợ tư vấn và khám sức khỏe tiền hôn nhân
Về biện pháp thích ứng với già hóa dân số, Luật Dân số nêu các nội dung gồm: chủ động chuẩn bị cho tuổi già; chăm sóc người cao tuổi; phát triển nguồn nhân lực chăm sóc người cao tuổi; các biện pháp về phụng dưỡng, chăm sóc và phát huy vai trò người cao tuổi được quy định của pháp luật về người cao tuổi và pháp luật khác có liên quan; các biện pháp thích ứng với già hóa dân số khác được quy định tại pháp luật có liên quan; chiến lược, quy hoạch, kế hoạch, chương trình, đề án, dự án phát triển kinh tế - xã hội.
Bên cạnh đó, tại Điều 17 quy định về chủ động chuẩn bị cho tuổi già; Điều 18 về chăm sóc người cao tuổi; Điều 19 về phát triển nguồn nhân lực chăm sóc người cao tuổi.
Về nâng cao chất lượng dân số, Điều 20 về tư vấn và khám sức khỏe tiền hôn nhân nêu: khuyến khích nam, nữ chủ động tiếp cận dịch vụ tư vấn và khám sức khỏe trước khi kết hôn theo hướng dẫn chuyên môn của Bộ trưởng Bộ Y tế. Căn cứ điều kiện kinh tế - xã hội trong từng thời kỳ và khả năng cân đối ngân sách, trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình, chính quyền địa phương cấp tỉnh quyết định việc hỗ trợ kinh phí tư vấn và khám sức khỏe trước khi kết hôn.
Về sàng lọc, chẩn đoán, điều trị trước sinh và sơ sinh: khuyến khích khám sàng lọc bệnh bẩm sinh trước sinh và sơ sinh cho phụ nữ mang thai và trẻ sơ sinh theo danh mục bệnh cần sàng lọc do Bộ trưởng Bộ Y tế quy định. Kinh phí khám sàng lọc một số bệnh bẩm sinh trước sinh và sơ sinh được hỗ trợ từ nguồn ngân sách nhà nước, bảo hiểm y tế theo lộ trình tăng mức đóng bảo hiểm y tế và các nguồn kinh phí hợp pháp khác.
Bên cạnh đó, Luật Dân số cũng nêu rõ việc chăm sóc sức khỏe sinh sản và quy định: cá nhân, cặp vợ chồng được quyền tiếp cận đầy đủ, bình đẳng và không phân biệt đối xử với các dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản; tự đưa ra quyết định liên quan đến sức khỏe sinh sản trên cơ sở hiểu biết, tự nguyện và tôn trọng quyền, lợi ích của cá nhân.
Trang Linh