Theo Luật sư Đặng Văn Cường (Đoàn Luật sư TP Hà Nội), dựa trên 19 trường hợp Nhà, đất được miễn lệ phí trước bạ tại Điều 10 Nghị định 10/2022/NĐ-CP, Nghị định 175/2025/NĐ-CP và Thông tư 67/2025/TT-BTC hướng dẫn và sửa đổi một số trường hợp miễn lệ phí trước bạ như sau:
Đối với nhà, đất là trụ sở của cơ quan Đại diện ngoại giao, cơ quan Lãnh sự, cơ quan Đại diện của tổ chức quốc tế thuộc hệ thống Liên hợp quốc và nhà ở của người đứng đầu cơ quan Đại diện ngoại giao, cơ quan Lãnh sự, cơ quan Đại diện của tổ chức quốc tế thuộc hệ thống Liên hợp quốc tại Việt Nam (khoản 1 Điều 10 Nghị định số 10/2022/NĐ-CP).
Trường hợp này được khoản 1 Điều 5 Thông tư 13/2022/TT-BTC hướng dẫn cụ thể: "Trụ sở của cơ quan đại diện ngoại giao, cơ quan lãnh sự là những tòa nhà hoặc các bộ phận của tòa nhà và phần đất trực thuộc tòa nhà được sử dụng vào mục đích chính thức của cơ quan đại diện ngoại giao (bao gồm cả nhà ở và phần đất kèm theo nhà ở của người đứng đầu cơ quan), cơ quan lãnh sự theo quy định của pháp luật về quyền ưu đãi, miễn trừ dành cho cơ quan đại diện ngoại giao, cơ quan lãnh sự và cơ quan đại diện của tổ chức quốc tế tại Việt Nam".
Đối với đất được Nhà nước giao hoặc cho thuê theo hình thức trả tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê, trong đó, trường hợp tại điểm c khoản 3 Nghị định số 10/2022/NĐ-CP được điểm a khoản 6 Điều 1 Nghị định 175/2025/NĐ-CP sửa đổi nội dung như sau: "Đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng (không phân biệt đất trong hay ngoài khu công nghiệp, khu chế xuất), đầu tư xây dựng nhà theo dự án đầu tư xây dựng nhà theo quy định của pháp luật, bao gồm cả trường hợp tổ chức, cá nhân nhận chuyển nhượng để tiếp tục đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng, đầu tư xây dựng nhà để chuyển nhượng. Các trường hợp này nếu đăng ký quyền sở hữu, quyền sử dụng để cho thuê hoặc tự sử dụng thì phải nộp lệ phí trước bạ".
Đối với đất nông nghiệp chuyển đổi quyền sử dụng giữa các hộ gia đình, cá nhân trong cùng xã, phường, thị trấn để thuận lợi cho sản xuất nông nghiệp theo quy định của Luật Đất đai (khoản 5 Nghị định số 10/2022/NĐ-CP), trường hợp này được điểm b khoản 6 Điều 1 Nghị định 175/2025/NĐ-CP sửa đổi thành "5. Cá nhân sử dụng đất nông nghiệp theo quy định tại Điều 47 Luật đất đai".
Đối với nhà, đất sử dụng vào mục đích cộng đồng của các tổ chức tôn giáo, cơ sở tín ngưỡng được Nhà nước công nhận hoặc được phép hoạt động (khoản 8 Điều 10 Nghị định số 10/2022/NĐ-CP), đối tượng này được được hướng dẫn chi tiết bởi khoản 2 Điều 5 Thông tư 13/2022/TT-BTC, cụ thể: "Nhà đất nêu trên là nhà đất theo quy định Điều 159, Điều 160 Luật đất đai được Nhà nước công nhận hoặc được phép hoạt động, gồm: Đất có công trình là chùa, nhà thờ, nhà nguyện, thánh thất, thánh đường, niệm phật đường, tu viện, trường đào tạo riêng của tôn giáo, trụ sở của tổ chức tôn giáo, các cơ sở khác của tôn giáo và Đất có công trình là đình, đền, miếu, am".
Đối với đất làm nghĩa trang, nghĩa địa (khoản 9 Điều 10 Nghị định số 10/2022/NĐ-CP) được điểm c khoản 6 Điều 1 Nghị định 175/2025/NĐ-CP sửa đổi thành "9. Đất làm nghĩa trang, nhà tang lễ, cơ sở hỏa táng; đất cơ sở lưu trữ tro cốt".
Ảnh minh họa. Nguồn: internet
Đối với nhà đất, tài sản đặc biệt, tài sản chuyên dùng, tài sản phục vụ công tác quản lý chuyên dùng phục vụ quốc phòng, an ninh (khoản 13 Điều 10 Nghị định số 10/2022/NĐ-CP) được điểm a khoản 3 Điều 5 Thông tư 13/2022/TT-BTC hướng dẫn trường hợp nhà đất gồm các loại nhà, đất chuyên dùng phục vụ quốc phòng, an ninh theo quy định của pháp luật.
Đối với nhà đất được bồi thường, tái định cư (kể cả nhà, đất mua bằng tiền được bồi thường, hỗ trợ) khi Nhà nước thu hồi nhà đất theo quy định của pháp luật (khoản 15 Điều 1 Nghị định số 10/2022/NĐ-CP) được khoản 4 Điều 5 Thông tư 13/2022/TT-BTC quy định chi tiết như sau: "4. Nhà, đất được bồi thường, tái định cư (kể cả nhà, đất mua bằng tiền được bồi thường, hỗ trợ và tái định cư; bao gồm cả tái định cư tại chỗ) được miễn lệ phí trước bạ theo quy định tại khoản 15 Điều 10 Nghị định số 10/2022/NĐ-CP khi nhà nước thu hồi nhà, đất theo quy định của pháp luật mà tổ chức, hộ gia đình, cá nhân bị thu hồi nhà, đất đã nộp lệ phí trước bạ đối với nhà, đất bị thu hồi (hoặc không phải nộp, hoặc được miễn lệ phí trước bạ hoặc đã khấu trừ lệ phí trước bạ phải nộp khi tính tiền bồi thường nhà đất bị thu hồi theo quy định của pháp luật). Miễn lệ phí trước bạ quy định tại khoản này được áp dụng đối với đối tượng bị thu hồi nhà, đất".
Đối với nhà ở, đất ở của hộ nghèo; nhà ở, đất ở của đồng bào dân tộc thiểu số ở các xã, phường, thị trấn thuộc vùng khó khăn, Tây Nguyên; nhà ở, đất ở của hộ gia đình, cá nhân ở các xã thuộc Chương trình phát triển kinh tế - xã hội các xã đặc biệt khó khăn, miền núi, vùng sâu, vùng xa (khoản 26 Điều 10 Nghị định số 10/2022/NĐ-CP) được sửa đổi bởi điểm đ khoản 6 Điều 1 Nghị định 175/2025/NĐ-CP như sau: "26. Nhà ở, đất ở của hộ nghèo; nhà ở, đất ở của hộ gia đình, cá nhân thuộc địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, đặc biệt khó khăn theo quy định của pháp luật về đầu tư".
Đối với nhà, đất của các cơ sở thực hiện xã hội hóa trong các lĩnh vực giáo dục – đào tạo, dạy nghề; y tế; văn hóa; thể dục thể thao; môi trường theo quy định của pháp luật đăng ký quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà phục vụ cho các hoạt động này (khoản 28 Điều 10 Nghị định số 10/2022/NĐ-CP) được hưởng dẫn bởi khoản 11 Điều 5 Thông tư 13/2022/TT-BTC như sau: "Các cơ sở thực hiện xã hội hóa trong lĩnh vực giáo dục, dạy nghề, y tế, văn hóa, thể thao, môi trường miễn lệ phí trước bạ quy định tại khoản này phải đáp ứng quy định về tiêu chí quy mô, tiêu chuẩn theo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ và các văn bản hướng dẫn thi hành".
Đối với nhà, đất của cơ sở ngoài công lập đăng ký quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà phục vụ cho các hoạt động trong lĩnh vực giáo dục - đào tạo; y tế; văn hóa; thể dục thể thao; khoa học và công nghệ; môi trường; xã hội; dân số, gia đình, bảo vệ chăm sóc trẻ em theo quy định của pháp luật; trừ trường hợp quy định tại khoản 28 Điều này (khoản 29 Điều 10 Nghị định số 10/2022/NĐ-CP) được hướng dẫn bởi khoản 12 Điều 5 Thông tư 13/2022/TT-BTC như sau: "Các cơ sở ngoài công lập hoạt động trong lĩnh vực giáo dục - đào tạo; y tế; văn hóa; thể dục thể thao; khoa học và công nghệ; môi trường; xã hội; dân số, gia đình, bảo vệ chăm sóc trẻ em được miễn lệ phí trước bạ theo quy định tại khoản này phải đáp ứng quy định về tiêu chí quy mô, tiêu chuẩn theo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ và các văn bản hướng dẫn thi hành".
Những sửa đổi, bổ sung kể trên là điểm mới quan trọng trong chính sách miễn lệ phí trước bạ nhà, đất từ ngày 1/7/2025. Các quy định này góp phần tháo gỡ vướng mắc, tạo thuận lợi cũng như đơn giản hóa nhiều các thủ tục hành chính trong quá trình cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, chuyển nhượng, tặng cho quyền sử dụng nhà, đất.
T.Sơn