Dự án hóa chất phải đáp ứng các quy định về khoảng cách an toàn
Giới thiệu điểm mới của Luật Hóa chất, Thứ trưởng Bộ Công Thương Trương Thanh Hoài cho biết, để thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng về thúc đẩy phát triển công nghiệp hóa chất thành ngành công nghiệp nền tảng, hiện đại và hướng tới nền kinh tế độc lập, tự chủ, luật đã bổ sung quy định về Chiến lược phát triển ngành công nghiệp hóa chất. Trong đó, làm rõ về mục tiêu, yêu cầu, nội dung, thời kỳ lập Chiến lược.
Thứ trưởng Bộ Công Thương Trương Thanh Hoài giới thiệu điểm mới của Luật. Ảnh: H. Ngọc
Luật yêu cầu dự án hóa chất phải đáp ứng các quy định về khoảng cách an toàn, tuân thủ tiêu chuẩn, quy chuẩn, lựa chọn công nghệ, thiết bị hướng tới phát triển xanh, bền vững, thân thiện môi trường.
Theo quy định của luật, dự án đầu tư thuộc lĩnh vực công nghiệp hóa chất trọng điểm có quy mô vốn và tiến độ giải ngân theo quy định của Chính phủ sẽ được hưởng các hình thức ưu đãi và hỗ trợ đầu tư đặc biệt.
Đáng lưu ý, luật bổ sung quy định điều kiện đối với tổ chức, cá nhân tư vấn chuyên ngành trong lĩnh vực hóa chất và cấp chứng chỉ đối với cá nhân hoạt động tư vấn.
Thứ trưởng cũng nêu rõ, “quy định nêu trên nhằm bảo đảm chất lượng của quá trình tư vấn, góp phần nâng cao hiệu quả công tác an toàn hóa chất cũng như quyền lợi cho các chủ đầu tư dự án, lựa chọn được các giải pháp công nghệ, xây dựng, an toàn phù hợp, hiệu quả, tiết kiệm chi phí, từ đó giảm thiểu rủi ro và bảo đảm an toàn cho cộng đồng”.
Quản lý hóa chất nguy hiểm trong sản phẩm
Kế thừa các quy định về quản lý hóa chất tại Luật Hóa chất năm 2007, Thứ trưởng Bộ Công Thương thông tin, Luật Hóa chất năm 2025 đã sửa đổi, bổ sung một số quy định nhằm quản lý chặt chẽ hóa chất trong toàn bộ vòng đời từ sản xuất, kinh doanh, xuất khẩu, nhập khẩu, vận chuyển, tồn trữ, sử dụng hóa chất đến xử lý chất thải từ hoạt động hóa chất.
Để tăng hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, các hóa chất sẽ được phân loại theo danh mục như hóa chất cấm, hóa chất cần kiểm soát đặc biệt, hóa chất có điều kiện và được quản lý với mức độ chặt chẽ tương ứng.
Cùng với đó, tổ chức, cá nhân mua, bán hóa chất cần kiểm soát đặc biệt phải lập phiếu kiểm soát mua, bán hóa chất cần kiểm soát đặc biệt và phải được xác thực dữ liệu về tổ chức, cá nhân mua, bán theo lộ trình thực hiện do Chính phủ quy định. Tổ chức, cá nhân sử dụng hóa chất cần kiểm soát đặc biệt phải công bố mục đích sử dụng. Quy định này sẽ được thực hiện trên cơ sở dữ liệu chuyên ngành hóa chất, từ đó cơ quan quản lý sẽ kiểm soát được toàn bộ "đường đi" của hóa chất, từ nhà sản xuất, nhập khẩu tới đơn vị sử dụng cuối cùng.
Luật bổ sung quy định về chuyển đổi số trong quản lý nhà nước về hóa chất nhằm thể chế hóa Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.
Điểm mới đáng chú ý của luật lần này là quy định về quản lý hóa chất nguy hiểm trong sản phẩm; xây dựng cơ chế quản lý hàm lượng hóa chất nguy hiểm trong sản phẩm, hàng hóa và yêu cầu công bố công khai tới người sử dụng. Với quy định này, Luật sẽ góp phần giảm thiểu tác hại của hóa chất nguy hiểm tới con người, cơ sở vật chất, tài sản, môi trường và phù hợp với xu hướng quản lý hóa chất của thế giới.
Các quy định trong luật được xây dựng theo hướng phân định rõ trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước; nghĩa vụ của tổ chức, cá nhân sản xuất, nhập khẩu sản phẩm chứa hóa chất nguy hiểm; trách nhiệm công bố thông tin trên cơ sở dữ liệu chuyên ngành hóa chất và được xây dựng theo hướng áp dụng tối đa công nghệ thông tin, không phát sinh thủ tục hành chính.
Luật cũng sửa đổi quy định về khoảng cách an toàn, trong đó bổ sung giao UBND cấp tỉnh ban hành lộ trình thực hiện đối với các cơ sở hóa chất hiện hữu. Bổ sung quy định về kế hoạch phòng ngừa, ứng phó sự cố hóa chất cấp tỉnh. Nhà nước có chính sách nâng cao năng lực phòng ngừa, ứng phó sự cố hóa chất trong lĩnh vực dân sự.
Có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2026, Luật cũng đã bổ sung hiệu lực thi hành và quy định chuyển tiếp phù hợp để không tạo khoảng trống trong quản lý và giảm thiểu khó khăn, vướng mắc cho doanh nghiệp.
Anh Thảo