Luật hóa một số quy định tại Nghị quyết 42 về xử lý nợ xấu

4 giờ trướcBài gốc

Sáng 24/4, Chính phủ đã trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật các Tổ chức tín dụng (TCTD).

Bổ sung thẩm quyền quyết định cho vay đặc biệt

Theo báo cáo của Chính phủ, nợ xấu của hệ thống các TCTD vẫn tiếp tục ở mức cao trong suốt thời gian qua, tập trung tại một số TCTD yếu kém đã được Ngân hàng Nhà nước (NHNN) nhận diện và đặt vào kiểm soát đặc biệt. Đây là áp lực đối với lĩnh vực ngân hàng, đặc biệt trong bối cảnh năm 2025 là năm tăng tốc, bứt phá để về đích cả nhiệm kỳ và phấn đấu đạt mức tăng trưởng ít nhất 8%, hướng tới tăng trưởng 2 con số trong những năm tiếp theo.

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng trình bày tại phiên họp

Do đó, cần thiết tiếp tục luật hóa các quy định tại Nghị quyết số 42/2017/QH14 (Nghị quyết số 42), nhằm tạo lập khuôn khổ pháp lý đồng bộ về xử lý nợ xấu, đảm bảo phù hợp với thực tiễn nhằm xử lý các vướng mắc, khó khăn đã và đang cản trở TCTD, tổ chức mua bán, xử lý nợ thực hiện các quyền hợp pháp của mình trong việc xử lý nợ xấu và tài sản đảm bảo.

Bên cạnh đó, việc sửa đổi, bổ sung thẩm quyền quyết định việc cho vay đặc biệt của NHNN theo hướng chuyển thẩm quyền quyết định từ Thủ tướng Chính phủ (đối với trường hợp khoản cho vay đặc biệt có lãi suất 0%/năm, khoản cho vay đặc biệt không có tài sản bảo đảm) thành NHNN nhằm triệt để phân cấp, phân quyền cho NHNN trong việc quyết định cho vay đặc biệt; tăng cường vai trò, nâng cao trách nhiệm của thành viên Chính phủ. Đồng thời, quy định này giúp giảm bớt khâu trung gian trong quá trình triển khai thực hiện; từ đó, góp phần rút ngắn thời gian xử lý bảo đảm việc tổ chức thực hiện kịp thời, an ninh, an toàn hệ thống các TCTD.

Thẩm tra dự án Luật, đa số ý kiến trong Ủy ban Kinh tế và Tài chính tán thành sự cần thiết ban hành Luật nhằm thể chế hóa các chủ trương của Đảng, đáp ứng yêu cầu thực tiễn về phân cấp thẩm quyền quyết định cho vay đặc biệt; nâng cao hiệu quả xử lý nợ xấu, tài sản đảm bảo của các TCTD, góp phần khơi thông nguồn lực tín dụng phục vụ mục tiêu tăng trưởng kinh tế.

Đồng thời, cơ quan thẩm tra đề nghị làm rõ hơn một số nội dung bao gồm cơ sở chính trị, pháp lý và thực tiễn của việc luật hóa các quy định tại Nghị quyết số 42. Trong đó về cơ sở chính trị, đề nghị báo cáo và xin ý kiến của cấp có thẩm quyền do việc xử lý tài sản đảm bảo liên quan trực tiếp đến quyền tài sản của công dân. Các chính sách đề xuất cần được đánh giá tác động kỹ lưỡng, toàn diện đối với các bên có liên quan. Đồng thời, bổ sung kinh nghiệm quốc tế về quy định pháp luật trong xử lý nợ xấu và tài sản đảm bảo của khoản nợ xấu để tham khảo, đề xuất giải pháp phù hợp với hệ thống pháp luật của Việt Nam.

Tránh nới lỏng điều kiện cho vay và thẩm định tín dụng

Chủ tịch Hội đồng dân tộc đề nghị bổ sung nội dung về cơ chế kiểm soát thông qua Hội đồng thẩm định trước khi quyết định tiêu chí lĩnh vực cho vay đặc biệt, bổ sung các lĩnh vực ưu tiên cho vay đặc biệt, ưu tiên cho lĩnh vực khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, dự án đầu tư cho đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi.

Phát biểu tại phiên họp, đa số ý kiến cơ bản nhất trí với tờ trình cùng báo cáo thẩm tra, đánh giá cao hai cơ quan trong thời gian ngắn đã hoàn thiện dự thảo, dự án luật với hồ sơ khá đầy đủ.

Đóng góp ý kiến, Chủ tịch Hội đồng dân tộc Y Thanh Hà Niê Kđăm bày tỏ nhất trí với chủ trương phân cấp NHNN quyết định cho vay đặc biệt để đảm bảo linh hoạt, kịp thời trong hoạt động tín dụng. Tuy nhiên, nội dung sửa đổi chưa quy định cơ chế kiểm soát, dẫn đến phải áp dụng tiêu chí chung, không tính đến yếu tố đặc thù, những khó khăn, rủi ro trong các lĩnh vực như nghiên cứu khoa học, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số.

Chủ tịch Hội đồng dân tộc Y Thanh Hà Niê Kđăm nhất trí với chủ trương phân cấp NHNN quyết định cho vay đặc biệt.

Cho ý kiến tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho rằng, cần xem xét, rà soát kỹ lưỡng các quy định về phân cấp, phân quyền, đảm bảo tăng cường hiệu lực, hiệu quả của việc thực hiện. Quốc hội quyết nghị rõ các vấn đề thuộc thẩm quyền của Quốc hội. Các nội dung thuộc thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ, nếu ủy quyền cho Thống đốc NHNN thì quy trình giải quyết có thể được đẩy nhanh hơn, khắc phục tình trạng chậm trễ do thủ tục hành chính hiện nay.

Đồng thời, Chủ tịch Quốc hội cho rằng, cần xem xét thấu đáo các phương án cơ cấu lại hệ thống tín dụng để đảm bảo tuân thủ các quy định về thẩm quyền, quyền tài sản, quyền công dân và các cơ sở chính trị. Với các vấn đề quan trọng, Chính phủ cần báo cáo và xin ý kiến của cấp có thẩm quyền.

Kết luận nội dung này, Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh nêu rõ, UBTVQH nhất trí với bốn chính sách Chính phủ đề xuất.

Tuy nhiên, đề nghị Chính phủ báo cáo cấp có thẩm quyền theo quy định về hai nhóm chính sách. Một là, quy định chuyển tiếp áp dụng lãi suất 0% cho các khoản vay đặc biệt trước và sau khi luật có hiệu lực. Hai là, luật hóa ba chính sách từ Nghị quyết 42, bao gồm quyền thu giữ tài sản bảo đảm, kê biên tài sản thi hành án, và hoàn trả tài sản là vật chứng hoặc tang vật trong vụ án hình sự và hành chính.

Để hoàn thiện dự thảo và tăng tính thuyết phục khi trình Quốc hội, UBTVQH đề nghị Chính phủ cần định lượng tác động của các chính sách này so với quy định hiện hành để thấy rõ mức độ cải thiện trong xử lý nợ xấu; rà soát phạm vi áp dụng để chỉ áp dụng cho khoản vay đúng quy định, tránh nới lỏng điều kiện cho vay và thẩm định tín dụng; đánh giá tác động của việc phân cấp thẩm quyền cho NHNN đối với khoản vay đặc biệt lãi suất 0%, đề xuất giao Chính phủ quy định chi tiết tiêu chí, điều kiện, và biện pháp kiểm soát để hạn chế rủi ro.

Bên cạnh đó, rà soát các trường hợp chuyển tiếp tại Điều 2, đánh giá tác động của việc điều chỉnh lãi suất 0% đối với tổ chức tín dụng đã được phê duyệt khoản vay đặc biệt, tránh khoảng trống hoặc xung đột pháp lý.

Hoàng Yến

Nguồn Thời báo Tài chính : https://thoibaotaichinhvietnam.vn/luat-hoa-mot-so-quy-dinh-tai-nghi-quyet-42-ve-xu-ly-no-xau-175230.html