Tại phiên thảo luận về dự thảo Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi) của Quốc hội ngày 12/5, Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng đã làm rõ nhiều nội dung đại biểu Quốc hội quan tâm.
Với việc rà soát hệ thống các ưu đãi thuế các lĩnh vực ngành, địa bàn ưu tiên, theo Bộ trưởng, tại kỳ họp thứ 8, trên cơ sở rà soát các pháp luật về thuế, đầu tư và xu hướng chung của quốc tế, để phát huy hiệu quả của chính sách ưu đãi thuế, tránh tình trạng ưu đãi dàn trải gây xói mòn cơ sở thuế, Chính phủ đã đề xuất nhiều giải pháp để hoàn thiện chính sách ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp bao gồm các đối tượng hưởng ưu đãi, lĩnh vực, địa bàn ưu đãi.
Trong đó, tập trung khuyến khích ưu đãi thuế vào sản xuất sản phẩm giá trị gia tăng cao, lĩnh vực khoa học công nghệ, chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo, thúc đẩy kinh tế xanh, bảo vệ môi trường, phát triển nông nghiệp, nông dân, nông thôn; thúc đẩy phát triển các hoạt động dịch vụ, sự nghiệp công và thúc đẩy đầu tư vào các vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, vùng đặc biệt khó khăn.
Bộ trưởng nhấn mạnh, việc rà soát, sắp xếp lại ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp tại dự thảo luật đã tính toán hợp lý để một mặt không ảnh hưởng đến tổng thể chung về chính sách ưu đãi đang áp dụng. Một mặt có những chính sách ưu đãi mới vượt trội để hỗ trợ, tạo thuận lợi cho các doanh nghiệp mở rộng hoạt động đầu tư vào các lĩnh vực, các địa bàn cần phải khuyến khích theo chủ trương của Đảng và Nhà nước.
Cơ quan soạn thảo cũng chủ động rà soát kinh nghiệm của quốc tế cũng như những xu hướng áp dụng chính sách ưu đãi của các nước trên thế giới, nhất là trong bối cảnh khi phải thực hiện trụ cột 2 về thuế tối thiểu toàn cầu để xây dựng các chính sách ưu đãi phù hợp.
Các chính sách nhằm tiếp tục thu hút hiệu quả nguồn vốn đầu tư nước ngoài, đảm bảo khuyến khích được sự tham gia của các thành phần kinh tế khác, trong đó có kinh tế tư nhân.
Trong quá trình khi thực hiện trụ cột 2 về thuế tối thiểu toàn cầu, Bộ Tài chính tính toán, tham mưu cho Chính phủ cũng như các cấp có thẩm quyền các giải pháp hỗ trợ các doanh nghiệp. Theo đó, nghiên cứu các phương thức để hỗ trợ gián tiếp và đảm bảo không vi phạm các cam kết hiệp định quốc tế mà Việt Nam tham gia.
Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng. Ảnh: Media Quốc hội
Bổ sung nhiều ưu đãi thuế vượt trội, đột phá phát triển khoa học công nghệ
Tại phiên thảo luận, nhiều đại biểu Quốc hội đề cập đến việc hoàn thiện chính sách ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp để góp phần thể chế hóa Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị.
Làm rõ nội dung này, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho hay, trong nhiều năm gần đây, phát triển khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo luôn là mục tiêu ưu tiên hàng đầu của cả nước. Gắn với đó, đã có nhiều chính sách ưu đãi vượt trội được quy định trong Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp.
Nhiều ưu đãi được áp dụng ở mức cao nhất như: Nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ, ứng dụng công nghệ cao thuộc danh mục công nghệ cao được ưu tiên đầu tư phát triển theo quy định; hay ươm tạo doanh nghiệp công nghệ cao, đầu tư mạo hiểm cho phát triển công nghệ cao thuộc danh mục công nghệ cao được ưu tiên phát triển theo quy định của Luật Công nghệ cao...
Theo Bộ trưởng, tại dự thảo luật lần này, cơ quan soạn thảo đã đề xuất bổ sung các ưu đãi đột phá hơn so với quy định hiện hành liên quan đến khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Cụ thể, bổ sung khoản tài trợ cho nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ và đổi mới sáng tạo chuyển đổi số; khoản chi cho nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số trong doanh nghiệp là khoản chi được trừ khi tính thuế thu nhập doanh nghiệp.
Dự thảo cũng quy định giao Chính phủ quy định mức chi bổ sung, điều kiện và phạm vi áp dụng đối với khoản chi trong hoạt động nghiên cứu và phát triển của doanh nghiệp. Theo Bộ trưởng, những chính sách này sẽ có thay đổi theo từng thời kỳ thực tiễn. Do đó, kinh nghiệm một số quốc gia không quy định cứng mà giao cho Chính phủ quy định linh hoạt, đảm bảo tính thực tiễn và không phải sửa luật.
Dự thảo cũng bổ sung khoản tài trợ nhận được để sử dụng cho hoạt động nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ và đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số; khoản thu nhập từ việc thực hiện hợp đồng nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ và đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số là thu nhập được miễn thuế thu nhập doanh nghiệp. Dự thảo bổ sung tổ chức khoa học và công nghệ công lập, cơ sở giáo dục đại học công lập hoạt động không vì mục tiêu lợi nhuận vào đối tượng miễn thuế thu nhập doanh nghiệp.
Bên cạnh việc bổ sung các chính sách ưu đãi vượt trội nêu trên tại dự thảo Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp, Bộ Tài chính cũng bổ sung ưu đãi vượt trội vào các luật thuế khác như: Luật Thuế thuế xuất khẩu, nhập khẩu và dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân thay thế; Luật sửa 7 luật trình Quốc hội trong nhiệm kỳ này cũng tập trung vào việc hoàn thiện thể chế để triển khai Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị.
Đối với các chính sách ưu đãi liên quan đến Luật được nêu tại các Nghị quyết của Đảng như Nghị quyết 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân, Nghị quyết 57-NQ/TW về phát triển khoa học công nghệ, Bộ trưởng báo cáo Quốc hội là Chính phủ sẽ tiếp tục tiếp tục trình Quốc hội để thể chế hóa sớm nhất các nội dung có thể đưa ngay vào Luật này cũng như các luật sắp tới trình Quốc hội.
Song, Bộ trưởng cũng nói thêm, Chính phủ đang trình Quốc hội ban hành Nghị quyết triển khai thực hiện Nghị quyết 68-NQ/TW. Một số chính sách được đưa vào Nghị quyết cũng là một hình thức thí điểm để tiếp tục nghiên cứu, điều chỉnh trong thời gian thời gian tới.
Vì thế, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng đề nghị chỉ đưa vào Luật "những nội dung đã chắc, đã chín". Còn lại, sẽ đưa vào Nghị quyết của Quốc hội ban hành ngay trong kỳ họp này. Sau khi chính sách được thực hiện ổn định, sẽ đưa vào trong các luật.
Tiếp thu ý kiến đại biểu về thuế với lĩnh vực dịch vụ sự nghiệp công lập
Tại phiên thảo luận, các đại biểu cũng đề cập đến ưu đãi thuế đối với lĩnh vực cung cấp dịch vụ sự nghiệp công lập theo định hướng của Đảng, Nhà nước. Về nội dung này, Bộ trưởng thông tin, nội dung này đã được cơ quan soạn thảo tính toán, đưa vào dự thảo.
Cụ thể, miễn thuế đối với thu nhập của đơn vị sự nghiệp công lập cung cấp dịch vụ sự nghiệp công lập bao gồm dịch vụ sự nghiệp công cơ bản thiết yếu, thuộc danh mục dịch vụ sự nghiệp công sử dụng ngân sách nhà nước do cơ quan có thẩm quyền ban hành; dịch vụ sự nghiệp công mà Nhà nước phải hỗ trợ đảm bảo kinh phí hoạt động do chưa tính đủ chi phí cung cấp dịch vụ công tại địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn.
Dự thảo cũng quy định, đơn vị sự nghiệp công lập cung cấp dịch vụ công ở địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn được giảm 50% số thuế thu nhập doanh nghiệp đối với thu nhập.
"Chúng tôi sẽ tiếp tục nghiên cứu, điều chỉnh dự thảo để đảm bảo phù hợp với thực tế, đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của các đơn vị sự nghiệp, nhưng đồng thời cũng đảm bảo không thất thoát thuế, ngân sách Nhà nước," Bộ trưởng nhấn mạnh.
Về thời hiệu của Luật, nhiều đại biểu chung quan điểm kiến nghị Luật có hiệu lực sớm hơn - từ ngày 1/10/2025 thay vì từ ngày 1/1/2026 để giải quyết các vấn đề vướng mắc và thúc đẩy việc triển khai thực hiện các nghị quyết của Bộ Chính trị; kịp thời ưu đãi, hỗ trợ doanh nghiệp có thêm động lực để đóng góp vào phát triển kinh tế - xã hội.
Tiếp thu ý kiến đại biểu, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết, cơ quan soạn thảo sẽ hoàn thiện dự thảo về thời hiệu từ ngày 1/10/2025. Bộ Tài chính sẽ quyết liệt xây dựng các nghị định hướng dẫn để đảm bảo từ ngày 1/10 thực hiện được ngay.
Kiều Chinh