Lý do khiến nhiều người 'hít thở cũng béo'?

2 giờ trướcBài gốc

Theo Đông y, nếu tỳ vị hư nhược, cơ thể sẽ dễ lên cân. Ảnh minh họa: D.C.

Chúng ta thường nghe thấy các bài đưa tin nói về tình trạngoverwork death - tức là chết vì làm việc quá sức, nhưng thực tế thì overwork death vẫn khá hiếm gặp trong cuộc sống thường ngày. Chuyện làm việc quá sức thường dẫn đến"Béo do làm việc quá sức" (Obesity due to overwork) - tức là càng mệt thì càng béo, càng bận càng mập, đây là vấn đề rất nhiều người từng gặp phải.

Tại sao lại thế?

Bởi vì làm việc quá sức sẽ gây tổn thương cho tỳ trước tiên, tỳ khí hư, khả năng trao đổi chất suy giảm, năng lượng tồn đọng trong cơ thể quá nhiều sẽ khiến người ta bị béo phì. Kiểu béo này thường là nhiều mỡ và ít cơ bắp. “Mười anh mập thì chín anh hư”, hư ở đây là chỉ tỳ hư.

Về vấn đề này, danh y Lý Đông Viên đã đề cập rất rõ ràng trong tác phẩm Tỳ Vị luận của ông: "Nếu nguyên khí trong vị dồi dào, thì có thể ăn mà không làm tổn thương cơ thể, quá giờ ăn cũng không đói. Tỳ vị đều khỏe mạnh, có thể béo lên nhờ ăn uống.

Tỳ vị đều hư nhược, thì sẽ gầy vì không ăn được. Nếu ăn ít mà vẫn béo, thì tuy béo nhưng tứ chi yếu ớt, tà khí lấn lướt tỳ khí. Cũng có người ăn nhiều nhưng vẫn gầy, hỏa khí trong vị quá dồi dào, tuy ăn nhiều nhưng tỳ hư cơ bắp yếu, ăn nhiều cũng vậy thôi. Tổng kết: Ăn nhiều, nhưng cơ bắp vẫn yếu là do tỳ hư".

Đầu tiên là kiểu người ăn nhiều và béo. Rõ ràng kiểu người này béo là do ăn nhiều, họ béo chứ không phì, hơn nữa tình trạng này thường gặp ở thanh niên trẻ tuổi, hoặc trẻ em đang tuổi lớn, người ăn uống tốt. Họ béo khá chắc thịt và chủ yếu béo do ăn nhiều. Tình trạng này không thể tính là bệnh, chỉ cần kiểm soát chế độ ăn và tăng cường vận động là được.

Kế đó là kiểu người ăn nhiều nhưng vẫn gầy và ăn ít nhưng vẫn béo. Rõ ràng hai tình trạng này đều là triệu chứng của bệnh tật.

Chúng ta hãy bàn về kiểu người ăn nhiều nhưng vẫn gầy trước nhé. Rất nhiều người ăn bao nhiêu cũng không béo lên được, nói một cách dễ hiểu thì chức năng hấp thu không tốt, “Rượu thịt trôi tuột qua ruột”. đây là biểu hiện của tỳ khí hư.

Tôi từng gặp một cô gái mảnh mai xinh xắn, ăn rất nhiều, hơn nữa rất thích ăn thịt, một bữa cô ấy có thể ăn hai suất bò bít tết. Nhưng đến tối chắc chắn sẽ đi ngoài hết sạch, nên cô ấy có thể ăn uống thả cửa mà không sợ béo. Các cô gái xung quanh đều ao ước, hâm mộ “ưu điểm” này của cô ấy.

Nhưng thực ra “ưu điểm” này sớm muộn gì cũng biến thành khuyết điểm, vì tỳ khí hư không chỉ là vấn đề cơ thể không hấp thu được chất dinh dưỡng, mà còn bao gồm vấn đề chức năng trao đổi chất yếu kém hoặc không thể trao đổi chất. Song hiện giờ cô gái trên hãy còn ít tuổi, vấn đề trao đổi chất không lộ rõ vì cô ấy còn quá trẻ, sức sống dồi dào.

Tới sau tuổi 40, khi khả năng trao đổi chất yếu đi, vấn đề tỳ khí hư khiến cơ thể không thể trao đổi chất sẽ trở nên nghiêm trọng hơn, khi đó rất có thể cô ấy sẽ bị béo phì. Dù vậy, có khả năng cô ấy vẫn sẽ phải đối mặt với tình trạng tiêu chảy thường xuyên.

Còn về kiểu người ăn ít nhưng vẫn béo mà Lý Đông Viên nhắc tới, cũng chính là kiểu người mà chúng ta thường nói là chỉ uống nước cũng béo lên. Đây là kiểu người bị tỳ khí hư rất điển hình, cũng có thể là tương lai của cô gái ăn bít tết hoài mà không béo trên kia.

Người như vậy ngoài việc ăn ít nhưng vẫn béo thì còn một đặc điểm nữa là cơ bắp yếu ớt. “Tuy béo nhưng tứ chi yếu ớt” ở đây tức là nhiều mỡ nhưng ít cơ bắp, nên vẫn uể oải mỏi mệt khi vận động, nguyên nhân dẫn đến chứng tỳ hư và tình trạng béo phì của họ đều do làm việc quá sức.

Kiểu béo do làm việc quá sức này thường do tâm lực mệt mỏi, ưu tư suy nghĩ quá nhiều. Trong ngũ hành của Đông y, hỏa sinh thổ, trong khi cơ quan tương ứng với hỏa là tâm, cơ quan tương ứng với thổ là tỳ, tâm bị tiêu hao quá độ thì đương nhiên cũng chẳng còn sức đâu mà “sinh” thổ, bởi vậy tỳ khí cũng sẽ bị suy yếu.

Đây là lý do các thư sinh ngày xưa, hay phần tử tri thức ngày nay thường để lại cho người ta ấn tượng là “Tay trói gà không chặt”, họ bị tỳ hư do quá lao tâm khổ tứ vì dùng não quá độ và lo âu quá nhiều.

Đông Đồng/ Huy Hoàng Books & NXB Thanh niên

Nguồn Znews : https://znews.vn/ly-do-khien-nhieu-nguoi-hit-tho-cung-beo-post1602710.html