Toàn cảnh Hội nghị cấp cao BRICS ở Kazan, Nga, ngày 23/10/2024. Ảnh: ANI/TTXVN
Theo báo Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng (SCMP) đăng ngày 24/6, các quan chức Trung Quốc cho biết Bắc Kinh đã thông báo cho nước chủ nhà Brazil về sự vắng mặt của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong sự kiện lần này do vấn đề lịch trình. Thay vào đó, Trung Quốc sẽ cử Thủ tướng Lý Cường tới thay mặt tham dự. Thủ tướng Lý Cường cũng từng thay mặt Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tham dự hội nghị thượng đỉnh G20 tại Ấn Độ vào năm 2023.
Chủ tịch Trung Quốc chưa bao giờ vắng mặt tại hội nghị thượng đỉnh BRICS kể từ khi nhậm chức và đã tham gia mọi kỳ họp kể từ năm 2013.
Trong hai năm trong đại dịch COVID-19, ông Tập Cận Bình cũng đã tham gia hội nghị thượng đỉnh theo hình thức trực tuyến.
Trước câu hỏi về thông tin Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình không tham dự hội nghị thượng đỉnh, Bộ ngoại giao Brazil cho biết họ "sẽ không bình luận về các cuộc thảo luận nội bộ của các phái đoàn nước ngoài".
Tuy nhiên, theo SCMP, quyết định rút lui vào phút chót được cho là đã khiến Brazil thất vọng. Vào tháng trước, Tổng thống Brazil đã đến Bắc Kinh như "một cử chỉ thiện chí" và "kỳ vọng rằng chủ tịch Trung Quốc sẽ đáp lại bằng cách tham dự hội nghị thượng đỉnh Rio.
Về phần mình, Trung Quốc cũng từ chối chính thức xác nhận sự vắng mặt của nhà lãnh đạo song Bắc Kinh cam kết hỗ trợ ngoại giao cho Brazil chủ trì các cuộc đàm phán.
“Thông tin về việc tham gia hội nghị thượng đỉnh sẽ được công bố vào thời điểm thích hợp”, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Guo Jiakun nói với tờ báo Brazil Folha. Ông nói thêm rằng Trung Quốc tìm cách “thúc đẩy hợp tác sâu sắc hơn” giữa các thành viên BRICS.
“Trong một thế giới bất ổn và hỗn loạn, các quốc gia BRICS vẫn duy trì quyết tâm chiến lược của mình và cùng nhau hợp tác vì hòa bình, ổn định và phát triển toàn cầu”, ông Guo nhấn mạnh.
Các quan chức Trung Quốc lưu ý rằng ông Tập Cận Bình đã gặp Tổng thống Brazil Luiz Inácio Lula da Silva hai lần trong vòng chưa đầy một năm, dường như điều này khiến sự hiện diện của ông tại hội nghị thượng đỉnh sắp tới trở nên bớt cấp bách hơn. Họ đã gặp nhau tại hội nghị thượng đỉnh G20 ở quốc gia Nam Mỹ này vào tháng 11 năm ngoái và sau đó tại diễn đàn Trung Quốc-Celac ở Bắc Kinh vào tháng 5 vừa qua.
Trong một diễn biến liên quan, ngày 25/6, trợ lý chính sách đối ngoại của Điện Kremlin Yuri Ushakov cho biết Tổng thống Nga Vladimir Putin sẽ không đến dự hội nghị thượng đỉnh BRICS tại Brazil vì lệnh bắt giữ của Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) áp dụng đối với ông.
ICC đã ban hành lệnh bắt giữ người đứng đầu nhà nước Nga vào năm 2023, chỉ hơn một năm sau khi Nga phát động chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine.
Nga đã phủ nhận cáo buộc về tội ác chiến tranh và Điện Kremlin, quốc gia không ký hiệp ước thành lập ICC, đã bác bỏ lệnh bắt giữ không có hiệu lực. Tuy nhiên, Brazil ký hiệp ước ICC nên rất có thể một lệnh bắt giữ đồng nghĩa với việc Tổng thống Putin cần cân nhắc đến rủi ro có thể bị bắt nếu ông đi đến một quốc gia khác ký kết hiệp ước ICC.
Năm 2023, Tổng thống Nga đã có quyết định tương tự đối với hội nghị thượng đỉnh BRICS ở Nam Phi.
Trợ lý Ushakov cho biết Tổng thống Putin sẽ tham gia hội nghị qua video. Dự kiến hội nghị thượng đỉnh BRICS làn thứ 17 diễn ra vào ngày 6-7/7 tại Brazil.
"Điều này là do một số khó khăn nhất định, trong bối cảnh ICC ra lệnh bắt giữ. Trong bối cảnh đó, chính phủ Brazil không thể đưa ra lập trường rõ ràng cho phép tổng thống của chúng tôi tham gia cuộc họp này", trợ lý Ushakov nêu rõ.
Bộ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Lavrov sẽ đến dự hội nghị thượng đỉnh để đại diện cho Nga.
BRICS được Brazil, Nga, Ấn Độ và Trung Quốc thành lập vào năm 2009 và Nam Phi gia nhập vào năm sau đó. Kể từ đó, khối này đã kết nạp Ai Cập, Ethiopia, Iran, Indonesia và UAE làm thành viên chính thức và mời Belarus, Bolivia, Kazakhstan, Cuba, Malaysia, Nigeria, Thái Lan, Uganda và Uzbekistan làm "các quốc gia đối tác".
Bảo Hà/Báo Tin tức và Dân tộc