Lý do nhiều người phản đối Microsoft biến Windows thành agentic OS

một giờ trướcBài gốc

Microsoft đang bước vào giai đoạn tái định hình Windows, đặt mục tiêu biến hệ điều hành quen thuộc này thành nền tảng mới có khả năng chủ động hiểu ngữ cảnh, thực hiện tác vụ thay người dùng và kết nối trực tiếp với nhiều mô hình AI khác nhau. Khái niệm mà Microsoft sử dụng cho hướng đi này là agentic OS.

Agentic OS là gì?

Agentic OS là hệ điều hành tích hợp sâu các tác tử AI, có khả năng quan sát, phân tích tình huống, tương tác với phần mềm và file trong máy, từ đó thực hiện loạt hành động thay cho người dùng.

Không chỉ dừng lại ở mức hỗ trợ như trợ lý ảo truyền thống, các tác tử AI có thể thực thi nhiệm vụ phức tạp hơn như tự sắp xếp tài liệu, gợi ý thao tác trong ứng dụng, truy xuất thông tin từ nhiều nguồn hoặc tự động hóa quy trình làm việc.

Tác tử AI là hệ thống AI được thiết kế để tự động quan sát, suy luận và thực hiện hành động nhằm đạt mục tiêu đã định. Khác với một ứng dụng AI tĩnh chỉ trả lời khi có lệnh, tác tử AI có khả năng nhận dữ liệu hoặc tín hiệu từ môi trường, phân tích và lên kế hoạch dựa trên kiến thức hoặc thuật toán có sẵn, chủ động thực hiện các bước tiếp theo, thậm chí phối hợp với con người hoặc các tác tử khác để hoàn thành nhiệm vụ.

Ví dụ, một tác tử AI có thể liên tục quét email, tự động soạn và gửi phản hồi phù hợp. Trong phần mềm, tác tử AI có thể tự lập kế hoạch sửa lỗi và tối ưu mã nguồn mà không đợi từng chỉ dẫn cụ thể.

Theo Microsoft, đây là bước tiến tất yếu trong kỷ nguyên AI khi máy tính cần chủ động hơn và hiểu người dùng sâu hơn. Microsoft mô tả Windows trong tương lai sẽ là môi trường mà các tác tử AI có thể tương tác trực tiếp với ứng dụng, dịch vụ và phần cứng để đem lại trải nghiệm liền mạch. Dữ liệu và ngữ cảnh của người dùng sẽ trở thành đầu vào để AI đưa ra phản hồi hoặc hành động phù hợp, thậm chí là đề xuất những việc người dùng chưa kịp nghĩ tới.

Tuy nhiên, chính tầm nhìn này cũng tạo ra làn sóng tranh cãi ngày càng lớn. Nhiều người dùng tỏ ra lo lắng khi hệ điều hành chuyển từ một nền tảng trung lập sang môi trường luôn quan sát và phân tích hành vi. Trong khi Microsoft tin rằng agentic OS sẽ giúp người dùng tiết kiệm thời gian và tăng hiệu quả công việc, không ít người lại lo lắng bị theo dõi quá mức và mất khả năng kiểm soát dữ liệu.

Sau khi Microsoft hé lộ kế hoạch đưa các tác tử AI vào sâu trong Windows, hàng loạt ý kiến chỉ trích đã xuất hiện - Ảnh: Internet

Người dùng phản đối hướng đi agentic OS của Microsoft

Kể từ khi Microsoft hé lộ kế hoạch đưa các tác tử AI vào sâu trong Windows, hàng loạt ý kiến chỉ trích đã xuất hiện trên các diễn đàn công nghệ, mạng xã hội và cả báo chí quốc tế. Lý do không chỉ nằm ở nỗi lo về quyền riêng tư mà còn xuất phát từ cảm giác bị ép buộc sử dụng AI trong khi nhiều người không hề mong muốn.

Giữa tháng 11, Pavan Davuluri, người dẫn dắt mảng Windows của Microsoft, đăng trên mạng xã hội X rằng tương lai hệ điều hành này là “tiến hóa thành agentic OS”. Điều đó diễn ra vài tuần sau khi Microsoft tái cơ cấu nội bộ bộ phận Windows nhằm chuẩn bị tốt hơn để đưa phiên bản hệ điều hành tích hợp AI ra thị trường.

Tuy nhiên, bài đăng này đã gặp làn sóng phản đối lớn từ người dùng X, với nhiều ý kiến gần như giống nhau: Không muốn thấy phiên bản Windows tích hợp AI.

Thực tế, đa số các phản hồi dưới bài đăng của Pavan Davuluri là tiêu cực, chỉ một số ít thể hiện sự lạc quan về tương lai Windows. Số còn lại hầu hết không quan tâm hoặc nghĩ rằng Microsoft không nên để cố gắng biến Windows thành agentic OS.

Một trong những tranh cãi lớn nhất liên quan đến việc Windows ngày càng trở nên phụ thuộc vào Copilot và nhiều mô đun AI mới. Nhiều người cho biết không thể tắt hoàn toàn các tính năng này.

Dù Microsoft nói rằng các tác tử AI chỉ hoạt động khi có sự cho phép, một số thử nghiệm độc lập cho thấy hệ thống vẫn thu thập một số loại dữ liệu nền để duy trì chức năng, theo trang Medium.

Tranh cãi càng trở nên nghiêm trọng hơn khi Microsoft thử nghiệm Windows Recall vào giữa năm 2025. Đây là tính năng cho phép Windows 11 chụp ảnh màn hình định kỳ để tạo kho dữ liệu cho AI tìm kiếm theo ngữ cảnh. Tuy Microsoft khẳng định dữ liệu được lưu trữ cục bộ và mã hóa, nhiều chuyên gia bảo mật cảnh báo rằng việc ghi lại toàn bộ hoạt động trên máy tính có thể tạo ra rủi ro lớn nếu hacker tìm cách tấn công.

Sau nhiều phản ứng gay gắt, Microsoft buộc phải sửa đổi và hạn chế phạm vi hoạt động của Windows Recall, nhưng điều này vẫn không xoa dịu được cộng đồng.

Windows Recall cho phép Windows 11 chụp ảnh màn hình định kỳ để tạo kho dữ liệu cho AI tìm kiếm theo ngữ cảnh - Ảnh: Internet

Cảm giác mất quyền kiểm soát dữ liệu

Một nhóm người dùng cho rằng vấn đề nằm ở cách Microsoft triển khai các tính năng AI. Nhiều cập nhật liên quan đến AI được cài đặt mặc định và khó gỡ bỏ, khiến người dùng cảm thấy dữ liệu cá nhân luôn bị theo dõi hoặc phân tích. Khi các tác tử AI cần quyền truy cập vào tài liệu, lịch sử sử dụng hoặc cấu trúc hệ thống để hoạt động, nhiều người càng lo rằng bất kỳ lỗi bảo mật nào cũng có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng, trang Ars Technica đưa tin.

Không ít ý kiến lo ngại agentic OS làm thay đổi hoàn toàn triết lý của Windows. Trước đây, Windows là môi trường cho phép người dùng tự do lựa chọn phần mềm, cấu hình hệ thống theo ý muốn và kiểm soát hoàn toàn trải nghiệm.

Với sự xuất hiện của các tác tử AI, một số tính năng có thể tự động hóa và hành động thay người dùng. Điều này có thể mang lại tiện lợi, nhưng cũng khiến không ít người cảm thấy mình mất dần quyền kiểm soát chiếc máy tính cá nhân.

Một số nhà phân tích còn nhận định rằng agentic OS có thể trở thành bề mặt tấn công mới. Khi các tác tử AI được cấp quyền truy cập sâu vào hệ thống để thực hiện tác vụ, bất kỳ lỗ hổng nào trong đó cũng có thể bị hacker khai thác để truy cập tài liệu cá nhân hoặc kiểm soát thiết bị.

Nhiều người tuyên bố rời bỏ Windows

Sự bất mãn với hướng phát triển mới của Windows kéo theo một xu hướng đáng chú ý. Một bộ phận người dùng đã tuyên bố ngừng sử dụng Windows và chuyển sang các hệ điều hành khác, chẳng hạn Linux.

Nhiều người từng sử dụng Microsoft 365 cũng cho biết đã hủy đăng ký vì không muốn Copilot tích hợp vào bộ ứng dụng Office, đồng thời chia sẻ rằng công việc của họ không cần AI.

“Thay vì mang lại tiện ích, sự có mặt của AI trong ứng dụng khiến trải nghiệm trở nên phức tạp hơn”, một người dùng X viết.

Ngoài ra, một số người cho rằng AI trong Windows chưa thực sự hữu ích như mong đợi, trong khi lại tiêu tốn tài nguyên hệ thống. Một số tác vụ mà Microsoft quảng cáo như tự động tạo báo cáo, tóm tắt dữ liệu hay tối ưu hóa quy trình chỉ hữu ích với nhóm người dùng chuyên biệt.

Với không ít người dùng, các tính năng AI đôi khi gây phiền toái hơn là giúp ích.

Nhiều khách hàng muốn Windows là nền tảng “lùi lại phía sau” để họ làm việc. Song trong vài năm qua, Windows đã trở nên rối rắm, khó chịu và ép buộc người dùng theo nhiều cách. Từ việc bắt buộc mọi người phải có Microsoft Account đến việc gợi ý sử dụng OneDrive, Microsoft 365 và Copilot, Microsoft đang tạo ra cảm giác như đang tận dụng Windows để moi tiền từ người dùng. Hơn nữa, Windows không miễn phí và điều này khiến nhiều người cảm thấy khó chấp nhận được.

Vấn đề không chỉ nằm ở quảng cáo hay việc Windows trở nên phức tạp đến khó chịu. Hệ điều hành của Microsoft giờ đây ít ổn định hơn, với các bản cập nhật liên tục gây ra vấn đề mới, dù đã có chương trình thử nghiệm trước khi phát hành nhằm phát hiện lỗi. Một người dùng X nhận xét: “Windows đang tiến hóa thành một đống lộn xộn đầy lỗi… Các bạn đã phá hủy hoàn toàn sản phẩm vốn đã có nhiều khiếm khuyết ngay từ đầu”.

Nhiều người cảm thấy AI không phải là giải pháp cho các vấn đề hiện tại của Windows. Theo họ, Microsoft nên tập trung vào củng cố những thứ cơ bản trước khi triển khai các tính năng AI toàn diện trên hệ điều hành.

Vài năm gần đây, Microsoft dường như đã quá mải mê AI, tới mức cắt giảm ngân sách ở nhiều bộ phận để đầu tư cho các dự án và hạ tầng AI.

Một sự thật thú vị: Windows 11 là hệ điều hành hiện đại duy nhất yêu cầu tài khoản trực tuyến khi cài đặt. Trong khi Android, iOS, iPadOS, macOS, các bản phân phối Linux và thậm chí cả Chrome OS đều cho phép sử dụng tài khoản cục bộ.

Microsoft nói gì về những lo ngại này?

Trước làn sóng phản đối mạnh mẽ, Microsoft khẳng định agentic OS được thiết kế với tiêu chuẩn bảo mật cao nhất. Gã khổng lồ phần mềm Mỹ nhấn mạnh rằng các tác tử AI sẽ không hoạt động nếu người dùng không cho phép. Dữ liệu nhạy cảm sẽ được xử lý cục bộ khi có thể và người dùng sẽ có tùy chọn kiểm soát quyền truy cập của AI với từng ứng dụng hoặc thư mục, theo Microsoft.

Microsoft cũng cam kết sẽ mang đến nhiều công cụ quản lý AI trong Windows, cho phép người dùng xem tác tử AI đang làm gì và tắt bất kỳ tính năng nào không mong muốn. Tuy nhiên, việc các tính năng AI liên tục được bổ sung qua bản cập nhật Windows khiến không ít người nghi ngờ rằng sự lựa chọn của họ thực sự không nhiều.

Một số chuyên gia cho rằng để lấy lại sự tin tưởng, Microsoft cần cung cấp tùy chọn cài Windows theo chế độ tối giản, không bao gồm cả các tác tử AI.

Tương lai nào cho Windows và agentic OS

Dù gặp nhiều phản đối, không thể phủ nhận rằng agentic OS là tầm nhìn phù hợp với xu thế phát triển công nghệ toàn cầu: AI ngày càng được tích hợp vào nhiều thiết bị từ smartphone, tivi, ô tô đến nền tảng đám mây.

Tuy nhiên, bài toán lớn nhất của Microsoft là cân bằng giữa đổi mới và sự tin tưởng của người dùng. Windows tồn tại gần 40 năm nhờ vào sự linh hoạt và khả năng tùy biến cao. Nếu biến hệ điều hành thành môi trường luôn chạy AI, Microsoft có thể đánh mất chính nhóm người dùng trung thành nhất của mình.

Trong thời gian tới, nhiều khả năng Windows sẽ tiếp tục được nâng cấp với các tính năng AI nhưng kèm theo tùy chọn kiểm soát mạnh mẽ hơn, cho phép người dùng bật hoặc tắt tác tử AI tùy nhu cầu.

Doanh nghiệp có thể thiết lập chính sách hạn chế dữ liệu. Microsoft cũng sẽ phải chứng minh rằng dữ liệu cá nhân thực sự được bảo vệ và không bị sử dụng cho mục đích khác ngoài tác vụ người dùng yêu cầu.

Kết luận

Việc Microsoft định hướng Windows trở thành agentic OS đánh dấu bước chuyển lớn của hệ điều hành phổ biến nhất thế giới. Đây là cơ hội để Windows trở nên thông minh, linh hoạt và mạnh mẽ hơn, song cũng tạo ra nhiều thách thức về quyền riêng tư, kiểm soát dữ liệu và trải nghiệm người dùng.

Những tranh cãi gần đây cho thấy một điều rõ ràng rằng nhiều người không muốn bị ép buộc dùng AI, chỉ chấp nhận khi có sự lựa chọn và khi cảm thấy dữ liệu của mình thực sự được an toàn.

Trong bối cảnh AI phát triển mạnh mẽ, nhiệm vụ của Microsoft không chỉ là tạo ra tính năng mới mà còn phải thuyết phục người dùng rằng agentic OS là hướng đi đúng đắn và đáng tin cậy.

Sơn Vân

Nguồn Một Thế Giới : https://1thegioi.vn/ly-do-nhieu-nguoi-phan-doi-microsoft-bien-windows-thanh-agentic-os-241742.html