Lý do tên lửa Storm Shadow bất ngờ 'vắng bóng' trong xung đột Nga-Ukraine

2 ngày trướcBài gốc

Được nhận định là vũ khí có thể giúp Ukraine thay đổi cục diện khi Anh và Mỹ cho phép Kiev sử dụng để tấn công vào các mục tiêu sâu bên trong lãnh thổ Nga cuối năm 2024, Storm Shadow sau đó đã nhanh chóng trở thành một công cụ chiến lược quan trọng.

Tuy nhiên, sự xuất hiện của nó trên chiến trường đã dần mờ nhạt kể từ cuối năm 2024 và đầu năm 2025. Các báo cáo về việc sử dụng tên lửa này đã giảm rõ rệt. Câu hỏi đặt ra là: liệu Ukraine có ngừng sử dụng Storm Shadow, hay vai trò của vũ khí này đã được giảm bớt một cách có chủ đích?

Tên lửa Storm Shadow. Ảnh: MBDA

Ukraine đã cạn tên lửa Storm Shadow?

Storm Shadow là tên lửa hành trình do Anh và Pháp đồng phát triển, có tầm bắn khoảng 250 km và được thiết kế để bay tầm thấp, né tránh radar của đối phương trước khi tấn công mục tiêu với độ chính xác cao.

Khi Ukraine bắt đầu sử dụng Storm Shadow nhắm vào các mục tiêu bên kia biên giới vào cuối năm 2024, tên lửa này đã gây ấn tượng mạnh với khả năng tấn công các cơ sở quân sự sâu trong lãnh thổ Nga, như các mục tiêu ở khu vực Kursk và Bryansk.

Trong một thời gian ngắn, Storm Shadow được xem là một vũ khí mang lại lợi thế chiến lược cho Ukraine trong cuộc xung đột với Nga.

Tuy nhiên, sau tháng 12/2024, những báo cáo về việc sử dụng tên lửa này dần trở nên thưa thớt, làm dấy lên câu hỏi liệu Ukraine còn tiếp tục triển khai Storm Shadow hay không.

Một trong những lý do chính khiến Storm Shadow ít xuất hiện trên chiến trường là Ukraine có thể đã sử dụng hết kho tên lửa này.

Theo ước tính từ các quan chức quốc phòng, Anh đã cung cấp cho Ukraine khoảng 100-200 quả Storm Shadow kể từ năm 2023, trong khi Pháp cũng cung cấp Scalp-EG, một phiên bản của Storm Shadow, với số lượng ít hơn.

Tuy nhiên, việc không có lô tên lửa mới nào được cung cấp trong những tháng gần đây khiến Ukraine phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt nguồn lực quan trọng.

Mỗi quả Storm Shadow có giá trị lên tới 2 triệu USD, và với việc sản xuất không thể đáp ứng kịp nhu cầu, Ukraine buộc phải tiết kiệm số lượng tên lửa còn lại.

Hơn nữa, tên lửa Storm Shadow không phải là vũ khí dễ dàng sản xuất hàng loạt. MBDA, nhà sản xuất Storm Shadow, không thể sản xuất chúng với tốc độ nhanh chóng như các loại đạn pháo hay tên lửa thông thường, do đó, sản lượng của tên lửa này cũng chỉ có giới hạn. Điều này tạo ra một thách thức lớn cho Ukraine, vì kho dự trữ tên lửa đã nhanh chóng cạn kiệt, đặc biệt sau khi Kiev bắt đầu triển khai chúng cho các cuộc tấn công sâu vào lãnh thổ Nga từ tháng 11/2024.

Trong khi đó, các nước phương Tây cũng đang đối mặt với thách thức riêng, như ngân sách quốc phòng hạn chế và các nghĩa vụ cam kết với NATO. Anh, dù là nhà cung cấp chính, cũng cần phải ưu tiên cho các đồng minh của mình trong NATO, và có thể đang cân nhắc việc duy trì các kho dự trữ tên lửa Storm Shadow để bảo vệ lợi ích quốc gia của mình.

Hiệu quả của Storm Shadow không như quảng cáo?

Bên cạnh vấn đề thiếu hụt nguồn cung, một yếu tố quan trọng khác khiến Storm Shadow ít được sử dụng là sự phát triển mạnh mẽ của hệ thống phòng không của Nga.

Các hệ thống như S-400 và Pantsir-S1 đã được cải thiện và triển khai rộng rãi trong suốt cuộc xung đột, gây khó khăn cho Ukraine trong việc thực hiện các cuộc tấn công với Storm Shadow.

Cuối năm 2024, các nguồn tin của Nga cho biết lực lượng nước này đã đánh chặn một số tên lửa Storm Shadow nhắm vào Crimea và Kursk.

Giữa tháng 1/2025, Bộ Quốc phòng Nga tuyên bố đánh chặn được 6 quả tên lửa Storm Shadow nhắm vào vùng Bryansk.

Các nhà phân tích độc lập và các nhà nghiên cứu tình báo nguồn mở (OSINT) đã xác nhận về mảnh vỡ tên lửa Storm Shadow trong các khu vực bị tấn công nói trên, điều này cho thấy tên lửa mà Anh cung cấp cho Ukraine không uy lực và hiệu quả như quảng cáo khi chống lại mạng lưới phòng thủ nhiều lớp của Nga.

Nga có thể đã điều chỉnh và tái phân bổ các hệ thống phòng không để chống lại các tên lửa phương Tây, bao gồm cả Storm Shadow, khiến tên lửa này dần mất đi ưu thế ban đầu.

Ngoài ra, tốc độ cận âm của Storm Shadow, yếu tố giúp tối ưu hiệu suất nhiên liệu để tăng tầm bắn lên 250km, lại cho đối phương thêm thời gian phản ứng so với các tên lửa đạn đạo có tốc độ cao hơn.

Ngoài ra, các hệ thống gây nhiễu điện tử, vốn là một ưu thế của Nga, cũng khiến hiệu quả của Storm Shadow bị giảm sút, buộc Ukraine phải xem xét lại việc triển khai.

Yếu tố chính trị và chiến lược

Một yếu tố không thể bỏ qua là yếu tố chính trị. Khi Ukraine sử dụng Storm Shadow để tấn công vào lãnh thổ Nga cuối năm 2024, Moscow đã đáp trả bằng việc tăng cường các cuộc tấn công bằng tên lửa và máy bay không người lái nhằm vào các thành phố của Ukraine. Điều này làm gia tăng căng thẳng trong khi các quốc gia phương Tây, đặc biệt là Mỹ, đang cố gắng duy trì sự đoàn kết trong việc hỗ trợ Ukraine mà không khiến xung đột leo thang quá mức.

Thời điểm này trung với giai đoạn chuyển giao quyền lực ở Washington và chuẩn bị cho lễ nhậm chức của ông Trump vào ngày 20/1/2025.

Ông Trump, người từng tuyên bố sẽ chấm dứt xung đột ở Ukraine trong vòng 24 giờ, được cho là đã gây sức ép buộc các nhà lãnh đạo châu Âu phải giảm bớt các động thái leo thang. Điều này được cho là có ảnh hưởng đến việc Ukraine sử dụng tên lửa Storm Shadow.

Đến đầu năm 2025, Ukraine bắt đầu thay đổi quan điểm và chuyển hướng sang ngoại giao. Việc giảm bớt sử dụng vũ khí mạnh như Storm Shadow có thể là một phần trong chiến lược này.

Cũng có khả năng các cuộc tấn công sử dụng tên lửa Storm Shadow không được không khai. Cuộc tấn công đầu tiên sử dụng tên lửa này vào năm 2023 nhắm vào Crimea cũng không được công khai thừa nhận trong nhiều tuần.

Tiết kiệm nguồn lực cho các mục tiêu quan trọng

Hiện tại không có thông tin rõ ràng về việc Ukraine có tiếp tục sử dụng tên lửa này hay không. Một số nguồn tin cho rằng Ukraine vẫn giữ lại một số tên lửa cho những mục tiêu quan trọng trong tương lai, điều này phản ánh chiến lược của Kiev trong việc kiềm chế sử dụng các tài nguyên hiếm hoi và tối đa hóa tác động tâm lý của mỗi cuộc tấn công.

Storm Shadow vẫn có thể đóng vai trò quan trọng trong cuộc xung đột nếu Ukraine và các đối tác phương Tây quyết định tiếp tục sử dụng nó. Tuy nhiên, nếu không có nguồn cung cấp bổ sung, Ukraine sẽ gặp khó khăn trong việc duy trì các cuộc tấn công sâu vào lãnh thổ Nga.

Sự vắng mặt của Storm Shadow trong các báo cáo về tình hình chiến trường hiện tại cho thấy, ngay cả những vũ khí tiên tiến nhất cũng bị hạn chế bởi những thực tế về nguồn cung, chiến lược và yếu tố chính trị.

Trong bối cảnh cuộc xung đột vẫn chưa có hồi kết, vai trò của Storm Shadow vẫn có thể thay đổi nếu Ukraine và các đồng minh của họ quyết định triển khai nó một lần nữa vào thời điểm thích hợp.

Hoàng Phạm/VOV.VN Bulgarian Military

Nguồn VOV : https://vov.vn/quan-su-quoc-phong/ly-do-ten-lua-storm-shadow-bat-ngo-vang-bong-trong-xung-dot-nga-ukraine-post1187631.vov