Lý giải việc Trái đất ấm lên làm tăng cường độ bão

9 phút trướcBài gốc

Lực lượng cứu hộ sơ tán người dân khỏi khu vực ngập lụt do bão Kalmaegi tại tỉnh Cebu, Philippines ngày 4/11/2025. Ảnh: THX/TTXVN

Dưới góc nhìn của giới chuyên gia, những đợt thiên tai tàn khốc như siêu bão Kalmaegi vừa càn quét khu vực Đông Nam Á thời gian gần đây xảy ra thường xuyên hơn khi nhiệt độ toàn cầu tăng lên.

Nhà nghiên cứu về thời tiết cực đoan Ben Clarke tại Viện Grantham về Biến đổi Khí hậu và Môi trường ở London cho biết nhiệt độ mặt nước biển ở cả Tây Bắc Thái Bình Dương và Biển Đông đều ấm lên một cách bất thường. Ông nêu rõ chính sự tăng nhiệt này khiến bão Kalmaegi có cường độ mạnh hơn và độ ẩm lớn hơn, và xu hướng nhiệt độ mặt nước biển có liên hệ cực kỳ rõ ràng với hiện tượng ấm lên toàn cầu do con người gây ra.

Mặc dù việc quy trách nhiệm một sự kiện thời tiết duy nhất cho biến đổi khí hậu là điều không dễ dàng, nhưng các nhà khoa học cho rằng về nguyên tắc, nhiệt độ mặt nước biển ấm hơn sẽ đẩy nhanh quá trình bay hơi và "bổ sung nhiên liệu" cho các cơn bão nhiệt đới.

Đoạn đê bị phá hủy do lũ lụt tại tỉnh Cebu, Philippines, ngày 5/11/2025. Ảnh: THX/TTXVN

Nhà nghiên cứu Gianmarco Mengaldo tại Đại học Quốc gia Singapore nhận định: “Biến đổi khí hậu làm tăng cường độ bão chủ yếu bằng cách làm ấm nhiệt độ bề mặt đại dương và tăng hàm lượng hơi ẩm trong khí quyển. Mặc dù điều này không có nghĩa là mọi cơn bão đều sẽ mạnh hơn, nhưng khi khí hậu ấm hơn, khả năng xảy ra những cơn bão lớn kèm gió mạnh hơn với lượng mưa lớn hơn sẽ tăng lên". Nhà nghiên cứu Mengaldo, đồng tác giả một nghiên cứu về vai trò của biến đổi khí hậu trong cơn bão Ragasa hồi tháng 9, cho biết thêm rằng dữ liệu không cho thấy bão nhiệt đới đang xảy ra thường xuyên hơn, nhưng số lượng bão có cường độ mạnh đã gia tăng.

Năm ngoái, Philippines đã phải hứng chịu 6 cơn bão chết người chỉ trong vòng một tháng. Chỉ riêng trong tháng 11 năm nay, nước này đã chứng kiến 4 xoáy thuận nhiệt đới phát triển cùng một lúc – đây là một điều hiếm thấy. Điều này phản ánh rằng các cơn bão hiện nay có thể xảy ra trong khung thời gian ngắn hơn.

Tiến sĩ Drubajyoti Samanta, nhà khoa học khí hậu tại Đại học Công nghệ Nanyang của Singapore, cho biết, ngay cả khi tổng số xoáy thuận không tăng mạnh hằng năm, thì việc xảy ra gần thời gian với nhau và tiềm năng tác động của chúng có thể tăng lên. Theo nhà khoa học này, Kalmaegi là một lời nhắc nhở rõ ràng về mô hình rủi ro đang nổi lên như vậy.

Trong khi đó, nhà nghiên cứu bão nhiệt đới Feng Xiangbo tại Đại học Reading của Anh nhận định rằng mặc dù bão Kalmaegi về mặt kỹ thuật không phải là cơn bão mạnh nhất tấn công Đông Nam Á trong năm nay, nhưng nó đã làm tăng thêm tác động tích lũy của nhiều tháng thời tiết cực đoan trong khu vực. Các cơn bão liên tiếp có thể gây ra thiệt hại lớn hơn tổng thiệt hại của từng cơn riêng lẻ. Đó là vì đất đã bão hòa, sông ngòi đã đầy nước và nền tảng hạ tầng đã suy yếu. Tại thời điểm quan trọng này, ngay cả một cơn bão yếu cũng có thể trở thành ngưỡng bùng phát gây ra thiệt hại thảm khốc.

Cả hai nhà nghiên cứu Feng Xiangbo và ông Gianmarco Mengaldo đều cảnh báo rằng sẽ có nhiều khu vực hơn có thể gặp rủi ro khi bão hình thành ở những khu vực mới, đi theo quỹ đạo khác và trở nên mạnh hơn. Đáng chú ý, các nghiên cứu gần đây của họ và các cộng sự đã chỉ ra rằng những khu vực ven biển bị ảnh hưởng của bão nhiệt đới đang mở rộng đáng kể, do “dấu chân” ngày càng lớn của nước dâng do bão và sóng biển. Điều này, cùng với mực nước biển dâng trung bình, đặt ra một mối đe dọa nghiêm trọng đối với các khu vực trũng thấp, đặc biệt là ở Philippines và dọc theo thềm lục địa ven biển nông của Việt Nam.

Minh Tâm/vnanet.vn

Nguồn Bnews : https://bnews.vn/ly-giai-viec-trai-dat-am-len-lam-tang-cuong-do-bao/395134.html