Make in Vietnam: Doanh nghiệp Việt và khát vọng chuyển từ làm chủ sang dẫn dắt

4 giờ trướcBài gốc

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng phát biểu tại Diễn đàn quốc gia về phát triển doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam ngày 30/12.

Từ lắp ráp đến làm chủ và khát vọng dẫn dắt

Phát biểu tại Diễn đàn quốc gia về phát triển doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam với chủ đề "Sáng tạo tại Việt Nam, làm ra tại Việt Nam - để dẫn dắt" ngày 30/12, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh về sự lựa chọn đúng đắn của Việt Nam cách đây 6 năm trong bối cảnh chuỗi cung ứng toàn cầu đứt gãy, công nghệ số bùng nổ và cạnh tranh chiến lược ngày càng gay gắt. Khi đó, tư tưởng "Make in Vietnam" - thiết kế tại Việt Nam, sáng tạo tại Việt Nam và làm ra tại Việt Nam - đã ra đời với mục tiêu chuyển dịch từ gia công, lắp ráp sang làm chủ và sáng tạo.

Sau 6 năm, "Make in Vietnam" không còn là khẩu hiệu mà đã trở thành một phương thức phát triển, một năng lực thực tế với hàng ngàn sản phẩm công nghệ ra đời. Nhiều doanh nghiệp Việt đã tự thiết kế, làm chủ công nghệ lõi, làm chủ dữ liệu và cung cấp giải pháp cho hàng triệu người dùng, thậm chí vươn ra thị trường quốc tế. Quan trọng hơn, "Make in Vietnam" đã hình thành được một thế hệ doanh nghiệp, kỹ sư, nhà khoa học, nhà doanh nghiệp dám nghĩ lớn, dám làm chủ và dám chinh phục thế giới.

"Make in Vietnam" trong 6 năm qua đã giúp Việt Nam chuyển từ vị thế người sử dụng công nghệ sang người tạo ra công nghệ. Ở nhiều lĩnh vực, từ chỗ nhập khẩu giải pháp sang chỗ tự thiết kế giải pháp phù hợp với điều kiện Việt Nam, từ tư duy đi sau sang tư duy đi cùng.

Tuy nhiên, bối cảnh thế giới hiện nay đã thay đổi, công nghệ đã trở thành nền tảng của năng lực cạnh tranh và chủ quyền quốc gia. Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nhận định: "Nếu chúng ta chỉ dừng lại ở Make in Vietnam, theo nghĩa làm chủ cho mình thì chưa đủ. Việt Nam cần một bước tiến mới, cao hơn và khó hơn nhưng tất yếu hơn: "Make in Vietnam - sáng tạo tại Việt Nam, làm ra tại Việt Nam để dẫn dắt".

Bộ trưởng cho rằng việc dẫn dắt không phải để dẫn đầu bằng mọi giá, mà là để dẫn dắt ở những lĩnh vực Việt Nam có lợi thế, có nhu cầu thực tiễn, có khả năng tạo khác biệt và tạo ra giá trị.

“Make in Vietnam là sự chuyển dịch từ làm chủ sang tự chủ và dẫn dắt. Từ sản phẩm công nghệ lõi sang chuẩn mực, từ giải pháp đơn lẻ sang nền tảng, từ thị trường trong nước sang thị trường khu vực và thế giới” - ông Hùng nói.

Tư duy dẫn dắt, sản phẩm dẫn dắt, thể chế dẫn dắt

Để hiện thực hóa khát vọng dẫn dắt, Bộ trưởng cho rằng cần tư duy khác, cách làm khác và thể chế khác.

Thứ nhất về tư duy dẫn dắt. Dẫn dắt không bắt đầu từ công nghệ, mà bắt đầu từ bài toán lớn của đất nước và nhân loại, như quản trị đô thị thông minh, y tế số, giáo dục số, nông nghiệp thông minh, năng lượng sạch, AI, kinh tế dữ liệu, an toàn, an ninh số.

“Ở đâu Việt Nam có bài toán thật, có thị trường đủ lớn, có quyết tâm chính trị cao, ở đó Việt Nam có cơ hội dẫn dắt” - ông nhấn mạnh.

Thứ hai, sản phẩm dẫn dắt phải là các nền tảng Make in Vietnam. Đó là nền tảng số quốc gia, nền tảng dữ liệu, nền tảng AI, nền tảng điện toán đám mây, nền tảng bán dẫn, công nghiệp số.

“Ai làm chủ nền tảng người đó có khả năng dẫn dắt hệ sinh thái” - ông Hùng kết luận.

Thứ ba, doanh nghiệp là trung tâm dẫn dắt. Nhà nước không làm thay doanh nghiệp nhưng nhà nước sẽ tạo ra thị trường, tạo ra luật chơi, tạo niềm tin và tạo không gian thử nghiệm mới. Trong giai đoạn sáng tạo tại Việt Nam, làm ra tại Việt Nam để dẫn dắt, Nhà nước sẽ chuyển mạnh từ vai trò quản lý sang vai trò kiến tạo và đồng hành, đặc biệt thông qua chính sách đặt hàng, mua sắm công, sandbox, tiêu chuẩn.

Thứ tư, nhân lực là yếu tố quyết định năng lượng dẫn dắt. Theo Bộ trưởng, không thể dẫn dắt nếu chỉ có kỹ sư làm theo, mà phải có nhà thiết kế hệ thống, tích hợp hệ thống, nhà khoa học dữ liệu, kiến trúc sư công nghệ, chuyên gia tiêu chuẩn và chuyên gia chính sách công nghệ.

“Sáng tạo tại Việt Nam, làm ra tại Việt Nam để dẫn dắt, đòi hỏi một chiến lược phát triển nhân lực chất lượng cao, gắn chặt với doanh nghiệp và bài toán quốc gia. Càng nhiều bài toán quốc gia, thì nhân lực chất lượng cao càng phát triển” – bộ trưởng cho hay.

Thứ năm, thể chế phải đi trước một bước. Ông luận giải, luật pháp không chỉ để quản lý thứ đã có, mà phải mở đường cho những điều mới mẻ. Sáng tạo tại Việt Nam, làm ra tại Việt Nam để dẫn dắt cần thể chế linh hoạt hơn, thử nghiệm nhiều hơn, chấp nhận rủi ro có kiểm soát. Thể chế phải trở thành lợi thế cạnh tranh, chứ không phải rào cản.

Con đường "Make in Vietnam" là đi từ làm chủ sản phẩm đến làm chủ công nghệ. Đi từ những bài toán lớn của Việt Nam để hình thành các giải pháp và sản phẩm. Từ sản phẩm mà hình thành nhu cầu về công nghệ lõi, từ công nghệ lõi mà hình thành bài toán về nghiên cứu khoa học.

“Đây là “con đường đi từ đất lên trời”. Bài toán Việt Nam, khát vọng Việt Nam chính là cái nôi sinh ra công nghệ Việt Nam” - ông nói.

Bộ trưởng cho rằng Việt Nam hoàn toàn có thể dẫn dắt ở một số lĩnh vực nếu có tầm nhìn đúng, chính sách đúng và hành động quyết liệt. Ông tin tưởng, với nền tảng 6 năm đã qua, với khát vọng đổi mới sáng tạo của cộng đồng doanh nghiệp công nghệ Việt Nam, với trí tuệ của đội ngũ khoa học công nghệ Việt Nam và với quyết tâm chính trị mạnh mẽ của Đảng và Nhà nước, sáng tạo tại Việt Nam, làm ra tại Việt Nam để dẫn dắt sẽ không chỉ là một giai đoạn mới, mà sẽ trở thành một dấu mốc mới trong hành trình phát triển của đất nước.

Thứ trưởng Bùi Hoàng Phương cho biết, từ năm 2019 đến nay, số lượng doanh nghiệp công nghệ số đã tăng từ khoảng 46.000 lên gần 80.000 doanh nghiệp. Doanh thu toàn ngành công nghiệp công nghệ số tăng trưởng mạnh mẽ, từ 119 tỷ USD lên đến 198 tỷ USD, với số lượng doanh nghiệp vươn ra quốc tế tăng từ 1.200 lên hơn 2.000.

Hiền Thảo

Nguồn Doanh Nghiệp : https://doanhnghiepvn.vn/cong-nghe/make-in-vietnam-doanh-nghiep-viet-va-khat-vong-chuyen-tu-lam-chu-sang-dan-dat/20251230075104365