Malawi vừa mất một nhà lãnh đạo tiêu biểu vì quyền trẻ em

5 giờ trướcBài gốc

Theresa Kachindamoto (13/3/1958 - 13/8/2025)

Theresa Kachindamoto (13/3/1958 - 13/8/2025) là một tù trưởng và nhà hoạt động vì quyền trẻ em người Malawi. Bà hoạt động chủ yếu ở Quận Dedza, miền Trung Malawi.

Là con út trong gia đình có truyền thống lãnh đạo cộng đồng với 12 anh chị em, bà từng làm thư ký trong 27 năm tại một trường Cao đẳng ở Quận Zomba ở miền Nam Malawi. Bà kết hôn và trở thành mẹ của 5 cậu con trai.

Năm 2003, các nhà lãnh đạo của quận Dedza đã chọn bà làm tù trưởng tiếp theo của vùng, với hơn 900.000 người, sau khi anh trai bà qua đời. Bà được chọn vì bà "tốt với mọi người" dù bà có thích hay không. Bà đã chấp nhận vị trí này và trở về Monkey Bay, nơi bà khoác lên mình chiếc áo choàng đỏ truyền thống, chuỗi hạt và băng đô da báo. Theresa trở thành Inkosi của dòng Chidyaonga thuộc triều đại Maseko hoặc Gomani với tên gọi Kachindamoto VII.

Cuộc chiến chống tảo hôn

Malawi là một trong những quốc gia nghèo nhất thế giới và có tỷ lệ người nhiễm HIV là 10% dân số. Một cuộc khảo sát của Liên Hợp Quốc năm 2012 cho thấy: hơn một nửa số trẻ em gái ở Malawi đã kết hôn trước 18 tuổi và xếp hạng Malawi là một trong những quốc gia có tỷ lệ tảo hôn cao nhất thế giới, đặc biệt là ở các vùng nông thôn. Các bé gái, đôi khi chỉ mới 7 tuổi, phải chịu đựng các truyền thống lạm dụng tình dục bao gồm các trại huấn luyện tình dục để kusasa fumbi (tẩy rửa). Năm 2015, Malawi đã thông qua luật cấm kết hôn trước 18 tuổi. Tuy nhiên, hiến pháp và luật tục do chính quyền truyền thống quản lý vẫn nói rằng trẻ em có thể kết hôn nếu cha mẹ đồng ý.

Kachindamoto đã rất lo lắng khi bà phát hiện ra tỷ lệ tảo hôn cao trong địa bàn của mình. Bà không thể thuyết phục các bậc cha mẹ thay đổi quan điểm của họ nhưng đã thuyết phục được 50 người có ảnh hưởng trong vùng đồng ý bãi bỏ nạn tảo hôn và hủy bỏ các cuộc hôn nhân hiện có. Bà đã sa thải 4 người chịu trách nhiệm các khu vực tiếp tục để xảy ra tảo hôn, sau đó phục chức cho họ khi bà có xác nhận rằng những cuộc hôn nhân này đã bị hủy bỏ. Bà cũng thuyết phục các nhà lãnh đạo cộng đồng thay đổi hương ước để cấm tảo hôn. Tính đến năm 2019, bà đã thành công trong việc tham gia hủy bỏ hơn 3.500 cuộc tảo hôn. Hành động đó đã mang lại cho bà sự công nhận quốc tế.

Hơn một nửa số trẻ em gái ở Malawi đã kết hôn trước 18 tuổi

"Tôi đã chấm dứt hàng trăm vụ tảo hôn. Tôi muốn các em quay lại trường học và điều đó đã có hiệu quả. Hiện chúng tôi đã đặt ra luật riêng để quản lý mọi người trong khu vực của tôi khi nói đến hôn nhân và sẽ không bỏ sót bất kỳ điều gì... Không được phép thấy trẻ em ở nhà, làm vườn hoặc làm bất kỳ công việc nhà nào, trong giờ học. Không có trưởng làng hoặc cha xứ nào chủ trì hôn lễ trước khi xem xét kỹ ngày sinh của cặp đôi", bà chia sẻ.

Các cuộc hôn nhân bị hủy bỏ là những cuộc hôn nhân theo hủ tục, do các tù trưởng điều chỉnh, chứ không phải là hôn nhân dân sự. Tù trưởng Kachindamoto đã làm việc với các bà mẹ, giáo viên, ban phát triển làng, các nhà lãnh đạo tôn giáo và các tổ chức phi chính phủ. Bà đã gặp phải sự phản đối từ các bậc cha mẹ và chính các cặp đôi, đặc biệt là các bậc cha mẹ nghèo khi đã nhận của hồi môn. Mặc dù thế, bà phát động chiến dịch đi từng nhà để vận động và đó là yếu tố quyết định trong việc đạt được sự đồng thuận hủy bỏ các cuộc tảo hôn. Các tổ chức Phụ nữ và trẻ em của Liên hợp quốc sau đó đã lấy đây là hình mẫu để nhân rộng trong cộng đồng.

Những nỗ lực không mệt mỏi của bà đã được cộng đồng thế giới tôn vinh bằng nhiều giải thưởng cao quý. Ngày 8/3/2017, Theresa Kachindamoto vinh dự nhận Giải thưởng Lãnh đạo trong Đời sống Công cộng tại Lễ trao giải Đối tác Toàn cầu Vital Voices lần thứ 16 tại Washington, DC , Hoa Kỳ. Bà cũng được trao bằng tiến sĩ danh dự và Giải thưởng Thiên tài Châu Phi 2024.

Minh Tú (tổng hợp)

Nguồn Phụ Nữ VN : https://phunuvietnam.vn/malawi-vua-mat-mot-nha-lanh-dao-tieu-bieu-vi-quyen-tre-em-20250819211733251.htm