Từ trung tâm thị trấn Sông Mã, theo con đường bê tông nhỏ chỉ đi được xe máy, chúng tôi leo dốc cao lên đỉnh núi Pu Nhi với bạt ngàn màu xanh của vườn mận hậu đang giai đoạn cho thu hoạch. Thăm vườn mận của gia đình ông Lường Văn Khuyên khi ông đang hái để bán cho thương lái.
Ông Khuyên khoe: Từ năm 1990, gia đình tôi cùng một số hộ đưa cây mận hậu lên trồng ở ngọn núi Pu Nhi; theo thói quen nên gọi tên cây mận ở đây là mận Pu Nhi. Hiện gia đình tôi có 2 ha mận, sản lượng 15 tấn/năm, giá bán từ 50-70 nghìn đồng/kg. Năm nay, mận của gia đình chủ yếu bán cho thương lái quen từ những năm trước dưới Hà Nội, Hải Phòng, Nam Định.
Người dân thị trấn Sông Mã hái mận Pu Nhi bán cho thương lái.
Cách vườn mận của gia đình ông Khuyên không xa là vườn mận của gia đình chị Cà Thị Mai đã trồng hơn 8 năm xanh tốt, được chăm sóc cẩn thận, cùng hệ thống tưới nhỏ giọt được đầu tư khá bài bản. Chị Mai cho biết: Gia đình có hơn 1 ha mận; muốn mận cho nhiều quả, mẫu mã đẹp, ngay sau khi thu hoạch, phải cắt tỉa, bón phân và quan trọng nhất là phải đảm bảo nước tưới cho cây. Gia đình đã đầu tư 30 triệu đồng khoan giếng, mua hệ thống ống nước để tưới vườn mận, nhờ đó sản lượng hằng năm đạt 9 tấn/ha. Hiện đã thu hơn 5 tấn, bán cho khách đặt mua trên mạng xã hội và thương lái các tỉnh, thành trong cả nước, với giá từ 60-70 nghìn đồng/kg.
Cán bộ Hội Nông dân thị trấn Sông Mã trao đổi kinh nghiệm trồng mận với các hộ dân.
Cây mận trồng trên núi Pu Nhi từ những năm 1990, đến nay, cả tổ dân phố 2 có 24 hộ trồng 37 ha, năng suất từ 80-10 tấn/ha. Mặc dù bà con chăm sóc mận theo phương pháp truyền thống, nhưng hợp với khí hậu, thổ nhưỡng, hương vị quả mận có sự khác biệt so với vùng khác trong tỉnh. Mận Pu Nhi có màu tím đỏ, ăn ngọt thơm, dóc hạt, bên ngoài có lớp phấn trắng; thời gian thu hoạch từ 20-25 ngày. Năm nay, giá thu mua tại vườn đầu vụ từ 70-80 nghìn đồng/kg, giữa vụ từ 50-70 nghìn đồng/kg.
Bên cạnh vận động bà con mở rộng diện tích mận, thay thế các cây trồng kém hiệu quả; tổ dân phố 2 phối hợp với thị trấn, huyện hỗ trợ liên kết tiêu thụ, quảng bá thương hiệu để mận Pu Nhi trở thành sản phẩm hàng hóa riêng, tiêu biểu của thị trấn. Đồng thời, xây dựng vùng sản xuất chuyên canh, tập trung ứng dụng công nghệ cao trong trồng và chăm sóc để nâng cao hơn nữa chất lượng sản phẩm. Quả mận Pu Nhi thu hoạch đến đâu, thương lái đến mua hết đến đó, giá bán cao.
Người dân đóng mận Pu Nhi bán cho thương lái.
Ông Lành Văn Thưởng, Bí thư chi bộ, Tổ trưởng tổ dân phố 2, cho biết: Đến nay, các hộ dân ở tổ đã được các cơ quan chuyên môn của thị trấn, huyện hỗ trợ, hướng dẫn thực hiện các quy trình đăng ký; huyện khảo sát, đánh giá tiềm năng, hoạt động tài chính, nguồn gốc sản phẩm mận Pu Nhi; phối hợp hướng dẫn quy trình sản xuất; hoàn thiện hồ sơ tham gia chương trình mỗi xã một sản phẩm OCOP.
Cây mận Pu Nhi đã và đang mang lại hiệu quả kinh tế cao cho bà con nơi đây. Thương hiệu mận Pu Nhi góp phần để huyện biên giới Sông Mã có thêm một sản phẩm nông sản chất lượng, riêng biệt, thúc đẩy phát triển kinh tế của địa phương.
Bài, ảnh: Nguyễn Thư