Chung cư HH1 - HH2, HH3 - HH4 Đồng Quốc Bình, quận Ngô Quyền, TP Hải Phòng. Ảnh: CTV.
Đảm bảo hoàn vốn nhà nước
Thời gian qua, TP Hải Phòng đã đầu tư xây dựng 12 chung cư mới với tổng mức đầu tư khoảng 3.400 tỷ đồng. Sau khi bố trí người dân về ở, UBND TP Hải Phòng tạm thu tiền thuê nhà với mức giá khoảng 10.000 đồng/m2/tháng, tương đương với giá thuê nhà tại chung cư cũ xuống cấp chuẩn bị phá dỡ. Tuy nhiên, việc xây dựng các chung cư mới, sử dụng ngân sách của nhà nước nên khi tính giá thuê chung cư phải thực hiện theo nguyên tắc tính đúng, tính đủ để đảm bảo hoàn vốn theo quy định của Luật Nhà ở năm 2023, Luật Giá năm 2023 và một số Nghị định liên quan.
Ông Đỗ Hữu Hưng - Phó Giám đốc Sở Xây dựng TP Hải Phòng cho biết, để bảo đảm tính chuyên môn và khách quan, Sở Xây dựng phối hợp với Viện Kinh tế xây dựng (Bộ Xây dựng) để xây dựng đề án, phương án giá. Theo đó, Hải Phòng chỉ tính chi phí giải phóng mặt bằng trên diện tích xây dựng khối đế các tòa nhà chung cư (không tính chi phí giải phóng mặt bằng đối với diện tích sân vườn và đường giao thông nội bộ quanh chung cư). Giá thuê nhà được tính theo từng giai đoạn, phù hợp với khả năng chi trả của các hộ dân, đảm bảo nguyên tắc bảo toàn vốn nhà nước. Ngoài ra, Hải Phòng hỗ trợ từ 65 - 100% tiền thuê nhà với các đối tượng người có công với cách mạng, hộ nghèo, hộ cận nghèo và các đối tượng bảo trợ xã hội.
Trên cơ sở đó, UBND TP Hải Phòng đã ban hành 12 quyết định về việc tăng giá thuê nhà tại 12 chung cư thuộc tài sản công mới xây dựng, áp dụng từ ngày 1/1/2025. Theo đó, giá thuê nhà giai đoạn đầu (hiện nay) là khoảng 16.000 - 31.000 đồng/m2/tháng tùy theo chất lượng chung cư. 1 căn hộ có diện tích khoảng 50m2 thì mỗi tháng tiền thuê nhà từ 810.000 - 1.581.000 đồng/căn.
Ngay từ khi ban hành mức giá mới, nhiều người dân đã có ý kiến. Để giải đáp mọi thắc mắc của người dân, Công ty TNHH MTV Quản lý và Kinh doanh nhà Hải Phòng - đơn vị được giao nhiệm vụ quản lý và thay UBND thành phố thu tiền thuê nhà đối với các chung cư, nhà ở thuộc tài sản công - đã phối hợp Sở Xây dựng và chính quyền địa phương tổ chức tuyên truyền, giải đáp thắc mắc của người dân. Tuy nhiên, giữa cơ quan quản lý và người dân vẫn chưa tìm được tiếng nói chung.
Cuối tháng 5/2025, Chủ tịch UBND TP Hải Phòng Nguyễn Văn Tùng đã có buổi làm việc với đại diện các hộ dân để giải đáp mọi kiến nghị. Ngoài sự có mặt của các sở, ngành, địa phương, buổi làm việc còn có sự tham dự của đại diện Bộ Xây dựng và Ban Tiếp công dân Trung ương, Thanh tra Chính phủ. Tại đây, người dân kiến nghị 7 nội dung liên quan đến giá thuê, lộ trình tăng giá và một số quyền lợi liên quan.
Xử lý nghiêm những hộ dân vi phạm
Về mức giá, người đứng đầu chính quyền TP Hải Phòng cho rằng, mức giá trên là tương đồng với giá thuê nhà thuộc tài sản công tại các địa phương: Hà Nội, TPHCM, Đà Nẵng, Bắc Ninh; ngang bằng giá thuê nhà trọ cấp 4 khu vực nội thành Hải Phòng và thấp hơn từ 69 - 73% giá thuê nhà ở xã hội đầu tư bằng vốn ngoài ngân sách tại Hải Phòng. Do đó, việc người dân kiến nghị tiếp tục được giảm giá thuê nhà không có cơ sở giải quyết.
Tương tự, đề nghị giãn lộ trình điều chỉnh tăng giá thuê nhà của các hộ dân cũng không được chấp thuận. Theo các cơ quan chức năng Hải Phòng, giá thuê được tính toán trên cơ sở cấp công trình của từng tòa nhà, số năm khấu hao, tuổi thọ công trình theo quy định nên không thể kéo dài năm khấu hao để giảm giá cho tòa nhà. Đặc biệt, lộ trình điều chỉnh giá thuê nhà được xác định theo nguyên tắc: Các năm đầu giá thuê thấp, tăng dần theo các năm và ổn định từ năm thứ 11 để đảm bảo phù hợp với mức thu nhập hiện tại và mức tăng thu nhập sau này của người dân.
Thời gian qua, Hải Phòng đã tổ chức xét duyệt đối tượng và bàn giao 2.735 căn hộ chung cư công sản mới xây dựng cho các hộ dân đủ điều kiện theo quy định. Tuy nhiên, đến nay, có 1.903 hộ (chiếm 70%) không ký hợp đồng thuê nhà; 1.760 hộ (chiếm 64,4%) không nộp tiền thuê nhà; 878 hộ (chiếm 32%) tự ý mua bán, sử dụng nhà sai mục đích và có 302/344 hộ (88%) không phối hợp với các cơ quan tính toán bù trừ xác định tiền chênh lệch giá trị giữa căn hộ cũ và căn hộ mới.
Do đó, Chủ tịch UBND TP Hải Phòng yêu cầu: Đối với trường hợp không ký hợp đồng thuê nhà hoặc không nộp tiền thuê nhà, được hiểu là người dân từ chối quyền được thuê nhà của mình, không có nguyện vọng thuê nhà. Các hộ được thuê nhưng không có nhu cầu ở mà tự ý cho thuê lại với mức giá cao hơn là hành vi trục lợi chính sách. Hải Phòng sẽ hủy bỏ các quyết định cho thuê và thực hiện thu hồi căn hộ.
Trường hợp công dân không thực hiện bàn giao lại nhà, thành phố sẽ thực hiện cưỡng chế thu hồi để cho các hộ dân khác có cơ hội được thuê.
Phương Thanh