Bánh họng xôi là một cái tên vừa lạ tai, vừa gợi sự tò mò ngay từ lần đầu nghe đến. Tuy nhiên, không ai biết rõ nguồn gốc tên gọi của chiếc bánh này. Ngoài ra, bánh họng xôi còn được gọi bằng cái tên dân dã miền Tây là "bánh bông bần" bởi vì chiếc bánh thành phẩm như những bông hoa bần nở rộ bên sông.
Bánh họng xôi có ngoại hình bắt mắt, rực rỡ. Ảnh: Internet
Bánh họng xôi là một loại bánh nướng được tạo hình thủ công, mang vẻ đẹp tinh xảo và cầu kỳ. Bánh có màu sắc rực rỡ, phần bột mịn màng xoắn thành từng cánh đều đặn, mỗi cánh đều có phần nhân trắng muốt nổi bật ở giữa và cuối cùng là lớp đường pha màu được trang trí trên mặt bánh như nhụy hoa.
Trước kia, bánh họng xôi thường xuất hiện trong các mâm tiệc cưới hỏi, đám giỗ, lễ Tết ở miền Tây. Thế nhưng theo thời gian, loại bánh này dần vắng bóng, bởi sự công phu trong cách làm, cách nướng, và rất ít người còn giữ được nghề.
Bánh họng xôi được tạo hình thủ công từng chiếc đòi hỏi người thợ làm bánh phải thật khéo léo. Nguồn: @nguyentruclan_95
Bánh họng xôi không thể tạo hình bằng khuôn mà phải nặn thủ công từng chiếc. Người thợ bánh phải hiểu rõ được khối bột lúc nào thì mềm vừa, có thể xoay, vuốt, bắt hình hoa mà không vỡ cánh. Từ bột mì ngang đến bột mì khoảnh (bột năng), từ lượng nước cốt dừa đến đường, tất cả đều được cân đo đong đếm theo công thức riêng.
Chỉ còn số ít nghệ nhân bánh dân gian vùng Chợ Mới vẫn tiếp tục giữ nghề. Nguồn: @nguyentruclan_95
Công đoạn nướng cũng kỳ công không kém. Trước đây, bánh được nướng bằng nồi gang lót cát bên dưới, đốt than trên nắp nồi. Ngoài ra, cần phải kỹ lưỡng trong việc canh thời gian để mẻ bánh vừa chín tới, phần nhân trắng bên trong những cánh hoa nở đều.
Bước cuối cùng để hoàn thiện loại bánh dân gian này đó là bắt bông. Người thợ bánh sẽ rắc lên mặt bánh lớp đường tán nhuyễn, pha thêm chút phẩm màu và chanh, để khô tự nhiên. Khi lớp đường đông lại sẽ trông như nhụy của bánh bần, tô điểm cho chiếc bánh thêm phần rực rỡ và hút mắt.
Công đoạn cuối cùng để cho ra thành phẩm chiếc bánh họng xôi đẹp mắt. Ảnh: Internet
Ảnh: Internet
Hiện nay, bánh họng xôi nay lại đứng trước nguy cơ mai một, bởi thiếu người kế thừa. May thay, vẫn còn vài nghệ nhân bánh dân gian vùng Chợ Mới vẫn tiếp tục giữ nghề, giữ cho món bánh có được vẻ đẹp rất riêng.