Ban Thường vụ Thành ủy TP HCM vừa có kết luận về phương án triển khai tuyến metro số 2 (Bến Thành - Tham Lương), thống nhất chủ trương chuyển toàn bộ nguồn vốn từ vốn vay ODA sang sử dụng vốn ngân sách nhà nước để tiếp tục thực hiện dự án.
Dự án metro số 2 đang được đẩy nhanh tiến độ, dọn dẹp mặt bằng thi công cuối năm nay. Ảnh: CHÍ NGUYÊN
Bên cạnh đó, dự án sẽ được bổ sung quy mô, bao gồm công trình kết nối đồng bộ giữa metro số 1 và metro số 2 tại nhà ga trung tâm Bến Thành để đảm bảo tính liên kết hệ thống.
Thành ủy giao Đảng ủy UBND TP và lãnh đạo UBND TP chỉ đạo Ban Quản lý Đường sắt đô thị TP HCM chủ trì, phối hợp với các sở, ngành liên quan triển khai dự án theo cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt theo nghị quyết 188 của Quốc hội và các quy định pháp luật liên quan.
Dự án metro số 2 có tổng mức đầu tư khoảng 47.890 tỉ đồng, ban đầu được thực hiện bằng nguồn vốn vay ODA. Tuy nhiên, trong số 5 khoản vay đã ký kết, 3 khoản vay từ Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) và Ngân hàng Đầu tư châu Âu (EIB) đã hết hiệu lực, trong khi 2 khoản vay từ Ngân hàng Tái thiết Đức (KfW) cần gia hạn để tiếp tục triển khai.
Đến nay, trong tổng số 7 gói thầu xây lắp chính của dự án, mới chỉ có gói CP1 – xây dựng tòa nhà văn phòng tại depot Tham Lương – được đưa vào sử dụng từ năm 2017.
Mặc dù được phê duyệt đầu tư từ năm 2010, tiến trình triển khai metro số 2 gặp nhiều khó khăn. Trong lần điều chỉnh gần nhất, dự án dự kiến sẽ hoàn thành vào năm 2030 và bảo hành đến năm 2032.
Tháng 2-2025, Quốc hội ban hành nghị quyết 188 với các nhóm cơ chế đặc biệt nhằm tạo điều kiện cho TP HCM và Hà Nội đột phá trong phát triển hệ thống metro. Trên cơ sở đó, TP HCM đặt mục tiêu đầu tư đồng loạt và hoàn thiện 7 tuyến metro với tổng chiều dài 355 km trong vòng 10 năm, từ nay đến năm 2035.
Metro số 2 được lựa chọn làm dự án thí điểm đầu tiên áp dụng các cơ chế, chính sách mới theo nghị quyết 188. Dự kiến, TP HCM sẽ tổ chức lựa chọn nhà thầu vào tháng 10-2025 và khởi công vào tháng 12-2025, hướng tới mục tiêu hoàn thành vào năm 2030.
Với phương án chuyển đổi nguồn vốn sang đầu tư công, TP HCM kỳ vọng sẽ chủ động hơn trong triển khai dự án, đồng thời đẩy nhanh tiến độ khởi công so với phương án sử dụng vốn ODA, vốn được dự báo sẽ gặp nhiều khó khăn và vướng mắc trong quá trình thực hiện.
Đô thị TOD song hành cùng metro 2
Metro số 2 có tổng chiều dài 11 km, đi qua 6 quận của TP HCM gồm quận 1, quận 3, quận 10, quận 12, Tân Bình và Tân Phú. Hiện việc triển khai tuyến metro này đang rất thuận lợi khi công tác giải phóng mặt bằng đã gần như hoàn tất, đạt 99,83%. Việc di dời hạ tầng kỹ thuật dự kiến sẽ hoàn thành trong quý 3-2025.
Cùng với đó, các địa phương có metro số 2 đi qua đang lập kế hoạch phát triển đô thị theo mô hình TOD xung quanh các nhà ga.
Trong đó, UBND quận Tân Phú đã rà soát và chọn khu đất I/82A, phường Tây Thạnh để triển khai. Khu vực này có diện tích hơn 26 ha, nằm ở vị trí thuận lợi khi tiếp giáp hai trục đường lớn là Tây Thạnh và Trường Chinh.
Ngọc Quý