Mở khóa thể chế, tạo cú hích hạ tầng đưa TP.HCM vào top 100

6 giờ trướcBài gốc

Tầm nhìn lớn, thách thức tương xứng

TP.HCM đặt mục tiêu đến năm 2030 trở thành đô thị văn minh, hiện đại, đi đầu cả nước về công nghiệp hóa, hiện đại hóa, với tốc độ tăng trưởng GRDP bình quân 10-11%/năm và GRDP bình quân đầu người đạt 14.000 - 15.000 USD. Xa hơn, đến năm 2045, thành phố phấn đấu nằm trong nhóm 100 thành phố tốt nhất thế giới, một siêu đô thị quốc tế của châu Á.

Tháo những rào cản để TPHCM mới phát triển như kỳ vọng

Tuy nhiên, con đường phía trước không hề dễ dàng. Tại hội thảo "TP.HCM – Tầm nhìn mới, khát vọng mới" do Báo Người Lao Động tổ chức ngày 9/10, bà Phạm Phương Thảo, nguyên Phó Bí thư Thành ủy, nguyên Chủ tịch HĐND TP.HCM, đã vạch rõ nghịch lý sâu sắc ngay trong lòng đô thị.

Theo bà, nếu nhìn thành phố ở phố đi bộ Nguyễn Huệ thì TP.HCM như một góc của châu Âu, nhưng mặt trái của bức tranh phát triển thành phố vẫn còn đó hàng chục ngàn căn nhà ven kênh rạch xuống cấp.

Thành phố còn đối mặt với những thách thức cố hữu như hạ tầng giao thông quá tải, ngập nước, kẹt xe, thiếu hụt nhân lực chất lượng cao, và đặc biệt là rào cản từ một thể chế còn nặng tính "xin - cho" đầy rườm rà.

Bà Phạm Phương Thảo tại buổi hội thảo

Giải pháp cốt lõi, theo bà Phạm Phương Thảo, là phải cởi trói, trao quyền mạnh mẽ cho thành phố theo mô hình "tự quyết - tự làm - tự chịu trách nhiệm" một cách thực tế.

Bà Thảo đề xuất: “Tỷ lệ ngân sách giữ lại cho TP.HCM cần được điều chỉnh hợp lý hơn. Dù đóng góp tới 36,7% ngân sách cả nước, thành phố hiện chỉ được giữ lại 10,7%. Bên cạnh đó, thành phố cần được trao toàn quyền quyết định các dự án trọng điểm để tránh lặp lại tình trạng trì hoãn, điển hình như dự án Metro số 1 đã kéo dài 17 năm”.

Đồng quan điểm này, TS. Trần Du Lịch, Chủ tịch Hội đồng Tư vấn triển khai Nghị quyết 98, nhấn mạnh rằng việc sửa đổi và bổ sung Nghị quyết 98 là cơ hội lớn để mở rộng phân cấp, phân quyền, giúp thành phố chủ động lựa chọn nhà đầu tư chiến lược và thiết kế chính sách tài chính đặc thù.

Ông Trần Du Lịch phát biểu tại hội thảo

Ông Trần Du Lịch cho biết thêm: “Thành phố cần có cơ chế đặc thù để thu hút nhà đầu tư chiến lược và phải được giao quyền tự quyết trong việc lựa chọn họ nhằm rút ngắn thủ tục. Quy trình hiện tại, tức là mời gọi đầu tư rồi lại yêu cầu họ đấu thầu, đang là một rào cản. Cần một cơ chế khác biệt, hiệu quả hơn, bởi nhà đầu tư chiến lược sẽ không mặn mà nếu quy trình quá phức tạp”.

Để tạo ra động lực tăng trưởng mới, TS. Trần Du Lịch cho rằng TP.HCM cần một cách tiếp cận mới về không gian phát triển, không còn giới hạn trong ranh giới hành chính mà cần tích hợp với Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu để hình thành một vùng động lực thống nhất.

Từ tầm nhìn đó, TS Trần Du Lịch phác họa 5 trụ cột chiến lược mà thành phố cần tập trung để kiến tạo động lực phát triển mới, bao gồm: Vành đai công nghiệp gắn với cảng nước sâu; Cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ; Trung tâm tài chính quốc tế; Đô thị hóa và bất động sản bền vững; Du lịch sinh thái và văn hóa tầm cỡ khu vực.

Để 5 trụ cột chiến lược này trở thành hiện thực, hạ tầng kết nối là yếu tố không thể thiếu. Nhấn mạnh vai trò nền tảng này, PGS.TS Nguyễn Xuân Phương, Hiệu trưởng Trường Đại học Giao thông Vận tải TP.HCM, khẳng định hạ tầng phải đi trước một bước. Thành phố cần ưu tiên các dự án giao thông quy mô lớn, kết nối đồng bộ cao tốc, đường sắt đô thị, cảng biển và sân bay, đặc biệt là các dự án liên kết vùng Đông Nam Bộ với ĐBSCL.

Về nguồn lực tài chính để thực thi các đại dự án, ông Nguyễn Xuân Phương gợi ý cần huy động đa dạng các nguồn vốn: ngân sách nhà nước, hợp tác công tư (PPP), vốn FDI và các công cụ tài chính như phát hành trái phiếu hoặc vay vốn ODA một cách có kiểm soát….

Ông Nguyễn Xuân Phương nói: “Để tạo động lực phát triển, thành phố cần ưu tiên xây dựng hạ tầng giao thông liên kết vùng mang tính chiến lược. Đối với việc triển khai các dự án trong giai đoạn 2025-2030 một cách bền vững, mô hình huy động vốn linh hoạt kết hợp ngân sách nhà nước được xem là một giải pháp khả thi.”

Con người là then chốt

Thể chế đột phá và hạ tầng hiện đại sẽ không thể tự vận hành nếu thiếu yếu tố con người. Bà Phạm Phương Thảo nhấn mạnh cần có chính sách thu hút nhân tài không chỉ bằng tiền lương mà bằng môi trường làm việc sáng tạo và cơ hội cống hiến.

TP.HCM mới phải là một không gian phát triển mới

Đặc biệt, theo bà, thành phố phải chọn được những "tư lệnh ngành" thực sự dám nghĩ, dám làm. Nhắc lại ý kiến chỉ đạo của Bí thư Thành ủy TP.HCM Trần Lưu Quang, bà Thảo khẳng định rằng: “Thành phố phải sắm cho được những tư lệnh ngành để xử lý những dự án, xử lý những công việc khó... không thích những cán bộ làng nhàng, những người không có lửa, có lòng. Thành phố phải có cho được những cán bộ dám chịu trách nhiệm, có lửa, có lòng vì công việc”.

Để hiện thực hóa khát vọng, TP.HCM cần một sự cộng hưởng mạnh mẽ của ba yếu tố then chốt: một thể chế đột phá, một hạ tầng chiến lược và những con người dám nghĩ, dám làm.

Việt Đức/VOV-TP.HCM

Nguồn VOV : https://vov.vn/kinh-te/mo-khoa-the-che-tao-cu-hich-ha-tang-dua-tphcm-vao-top-100-post1236628.vov