Mở rộng cơ hội việc làm cho lao động nữ tuổi trung niên

2 giờ trướcBài gốc

Các chương trình đào tạo giúp nâng cao kiến thức, kỹ năng nghề nghiệp cho lao động nữ

Hiện nay, phụ nữ và lao động trung niên tại Việt Nam đang còn gặp phải một số khó khăn khi muốn tiếp cận các chương trình đào tạo nghề. Trong khi đó, nền "kinh tế bạc" và "kinh tế chăm sóc" - những xu hướng đang ngày càng được quan tâm, để mở rộng cơ hội việc làm và nâng cao chất lượng sống cho người cao tuổi.

Theo số liệu mới nhất của Cục Thống kê, đến năm 2024, dân số từ 60 tuổi trở lên đạt khoảng 14,2 triệu người, tăng 4,7 triệu so với năm 2014. Việt Nam đang bước vào giai đoạn già hóa dân số nhanh chóng, vượt xa các dự báo trước đây. Dự báo đến năm 2030, con số này có thể lên tới gần 18 triệu người. Sự gia tăng nhanh chóng của nhóm dân số này kéo theo những thách thức to lớn về y tế, xã hội, đặc biệt là nhu cầu về dịch vụ chăm sóc dài hạn, chất lượng cao.

Thực tế, nhu cầu chăm sóc người cao tuổi diễn ra ở nhiều cấp độ, từ hỗ trợ sinh hoạt hàng ngày, chăm sóc tinh thần cho đến các dịch vụ hỗ trợ y tế chuyên sâu. Tuy nhiên, nghề chăm sóc vẫn chưa được nhìn nhận và định vị rõ ràng trên thị trường lao động, chủ yếu còn mang tính tự phát, thiếu chuyên nghiệp, dẫn đến chất lượng dịch vụ chưa đáp ứng kỳ vọng.

Bà Bùi Thị Ninh - Phó Giám đốc Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) - Chi nhánh khu vực TPHCM - đã có những chia sẻ, trao đổi xung quanh việc đào tạo nghề cho lao động nữ trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, giúp chị em có kiến thức, kỹ năng và thu nhập ổn định.

+ Bà đánh giá như thế nào về tiềm năng lớn từ nền "kinh tế bạc" và "kinh tế chăm sóc"?

Bà Bùi Thị Ninh: Chúng tôi nhận thấy tiềm năng lớn từ nền "kinh tế bạc" và "kinh tế chăm sóc" là những xu hướng đang ngày càng được quan tâm. Hiện nay, trong nước và quốc tế đang đưa ra những giải pháp để hỗ trợ cho sự phát triển ngành công nghiệp dịch vụ dành cho người cao tuổi chuyên nghiệp và có chất lượng, không chỉ nhằm đáp ứng nhu cầu trong nước mà còn hướng tới cung cấp dịch vụ cho người cao tuổi quốc tế, biến Việt Nam trở thành "ngôi nhà thứ hai", địa điểm nghỉ dưỡng có chất lượng cho người cao tuổi. Xu hướng này cũng mở ra cơ hội việc làm từ các dịch vụ chăm sóc chuyên nghiệp dành cho người cao tuổi cho các lao động nữ ở độ tuổi trung niên.

Bà Bùi Thị Ninh - Phó Giám đốc Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) - Chi nhánh khu vực TPHCM - tại hội thảo chia sẻ, trao đổi xung quanh việc đào tạo nghề cho lao động nữ trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe

+ Vậy bà có thể chia sẻ cụ thể hơn về những thách thức lớn nhất mà phụ nữ và người lao động trung niên ở Việt Nam đang đối mặt khi muốn tiếp cận các chương trình đào tạo nghề trong lĩnh vực chăm sóc?

Bà Bùi Thị Ninh: Thách thức lớn nhất mà phụ nữ và người lao động trung niên tại Việt Nam hiện nay đang đối mặt khi muốn tiếp cận các chương trình đào tạo nghề trong lĩnh vực chăm sóc phi y tế chính là sự thiếu hụt nguồn cung đào tạo phù hợp. Thực tế, hiện nay các chương trình đào tạo nhân viên chăm sóc chủ yếu phục vụ nhu cầu xuất khẩu lao động, trong khi các chương trình hướng tới phụ nữ, đặc biệt là nhóm lao động trung niên có nhu cầu chuyển đổi nghề nghiệp, gần như chưa có. Với riêng lĩnh vực chăm sóc phi y tế trong nước, các chương trình đào tạo lại càng hạn chế.

Chính vì vậy, trong thời gian tới, với sự hỗ trợ từ Sáng kiến Đầu tư cho Phụ nữ (Australia), VCCI-HCM sẽ triển khai các khóa đào tạo ngắn hạn dành cho những đối tượng đã và đang đi làm, có nhu cầu chuyển đổi nghề, đặc biệt là những người đang chăm sóc gia đình và không có điều kiện tham gia các khóa học dài hạn. Chúng tôi sẽ hợp tác với các bệnh viện, viện dưỡng lão, cơ sở đào tạo nghề, trung tâm giới thiệu việc làm tại TPHCM và các địa phương khác để triển khai các chương trình này, giúp người lao động tiếp cận, tìm hiểu và có cơ hội chuyển đổi sang một ngành nghề mới, phù hợp hơn với điều kiện và sức khỏe của họ.

Với vai trò đại diện cho cộng đồng doanh nghiệp, VCCI nắm bắt rõ nhu cầu nhân lực trong lĩnh vực chăm sóc. Nhiều doanh nghiệp sẵn sàng tuyển dụng nếu người lao động được trang bị đầy đủ kỹ năng phù hợp. Do đó, trong thời gian tới chúng tôi sẽ phối hợp với các cơ sở đào tạo nghề, trung tâm dịch vụ việc làm, cũng như các tổ chức xã hội và các doanh nghiệp trong việc kết nối đào tạo, tuyển dụng nhân lực cho mảng ngành nghề nhân viên chăm sóc để mở rộng khả năng tìm kiếm cơ hội nghề nghiệp mới cho lực lượng lao động trung niên. Đây là những hoạt động đầu tiên mà chúng tôi và các đối tác sẽ triển khai trong thời gian tới.

Khóa đào tạo về cân bằng công việc và cuộc sống, phòng ngừa bạo lực trên cơ sở giới tại nơi làm việc giúp nâng cao kiến thức, kỹ năng cho lao động nữ

+ Những yếu tố then chốt nào sẽ giúp ngành dịch vụ chăm sóc người cao tuổi tại Việt Nam phát triển bền vững, không chỉ đáp ứng nhu cầu xã hội mà còn mở ra một lĩnh vực kinh tế - xã hội đầy tiềm năng?

Bà Bùi Thị Ninh: Đây là một câu hỏi rất đáng suy ngẫm nhưng không hề đơn giản. Dưới góc độ kinh tế, ngành dịch vụ chăm sóc người cao tuổi tại Việt Nam có tiềm năng lớn, bởi nhu cầu chi trả cho các dịch vụ chăm sóc của nhóm đối tượng này ngày càng gia tăng và đa dạng. Thực tế hiện nay, tầng lớp trung lưu sẵn sàng chi trả cho cha mẹ mình, và thậm chí cho chính bản thân họ trong tương lai để được thụ hưởng các dịch vụ chăm sóc chất lượng.

Tuy nhiên, để hướng tới phát triển bền vững, cần có chiến lược mang tầm quốc gia. Trước hết, cần chú trọng nâng cao nhận thức của người dân về việc chuẩn bị tài chính cho tuổi già.

Bên cạnh đó, hệ thống an sinh xã hội, đặc biệt là bảo hiểm xã hội, cũng cần được nghiên cứu, để ngoài việc bảo đảm quyền lợi hưu trí cơ bản, còn có thể kết nối với hệ thống dưỡng lão, giúp người đóng bảo hiểm lựa chọn các gói dịch vụ chăm sóc trong tương lai phù hợp khả năng tài chính và bắt đầu tham gia từ khi còn đi làm để chuẩn bị cho tuổi già. Mặt khác, người cao tuổi cần có nhiều sự lựa chọn hơn về dịch vụ chăm sóc, việc phát triển và đa dạng dịch vụ phù hợp với nhu cầu khác nhau về mặt giá cả, lứa tuổi, mức độ chăm sóc… cũng là một trong những giải pháp cần được tập trung nghiên cứu và đầu tư.

+ Theo bà, việc chuyên nghiệp hóa nghề chăm sóc sẽ tác động như thế nào đến việc giảm gánh nặng công việc chăm sóc không lương của phụ nữ, từ đó tạo điều kiện để họ tham gia tích cực và có vị thế hơn trong nền kinh tế?

Bà Bùi Thị Ninh: Việc phát triển các dịch vụ chăm sóc chuyên nghiệp mang lại rất nhiều ý nghĩa tích cực. Từ góc nhìn của VCCI, trước hết, đây là giải pháp giúp hỗ trợ và san sẻ trách nhiệm chăm sóc trong gia đình, vốn lâu nay phần lớn do phụ nữ đảm nhận. Thực tế cho thấy, khi trong gia đình có người cao tuổi cần được quan tâm, chăm sóc, phụ nữ thường là người sẵn sàng dành nhiều thời gian để đảm đương vai trò này. Không ít người phải thu hẹp cơ hội phát triển nghề nghiệp hoặc từ chối những vị trí công việc đòi hỏi cam kết cao về thời gian để ưu tiên cho việc chăm sóc người thân.

Ở nhiều trường hợp, phụ nữ thậm chí tạm dừng công việc để dành trọn vẹn thời gian cho gia đình, trong khi người chồng đảm nhận vai trò chính về kinh tế. Điều này vô hình trung hạn chế khả năng phát triển bản thân và cơ hội thăng tiến của họ, đồng thời củng cố một mô hình vai trò giới vốn tồn tại từ lâu trong xã hội.

Một rào cản khác chính là việc chưa có nhiều dịch vụ chăm sóc đủ uy tín, chất lượng để người phụ nữ an tâm gửi gắm người thân, từ đó yên tâm tập trung phát triển sự nghiệp và cống hiến cho xã hội. Đây không chỉ là thiệt thòi cho bản thân họ mà còn là sự lãng phí nguồn lực cho thị trường lao động và các doanh nghiệp, khi mất đi những nhân sự có kinh nghiệm, chuyên môn tốt.

Chính vì vậy, khi hệ thống dịch vụ chăm sóc được phát triển một cách bài bản, với đội ngũ nhân viên có kỹ năng, được đào tạo chuyên nghiệp, cùng sự tham gia của các đơn vị cung ứng uy tín, tôi tin rằng phụ nữ sẽ có thêm lựa chọn tin cậy để yên tâm theo đuổi sự nghiệp, phát huy năng lực chuyên môn, đóng góp nhiều hơn cho gia đình, cộng đồng và nền kinh tế. Đây là hướng đi tích cực, không chỉ hỗ trợ phụ nữ cân bằng vai trò giữa gia đình và xã hội, mà còn góp phần xây dựng một môi trường bình đẳng, tiến bộ hơn cho thị trường lao động trong tương lai.

+ Xin trân trọng cảm ơn bà!

Vân Anh (Thực hiện)

Nguồn Phụ Nữ VN : https://phunuvietnam.vn/mo-rong-co-hoi-viec-lam-cho-lao-dong-nu-tuoi-trung-nien-20250826091200916.htm