Dự án dưới 50% vốn ngân sách doanh nghiệp nhà nước được tự quyết định
về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 7 luật gồm Luật Đấu thầu; Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư; Luật Hải quan; Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu; Luật Đầu tư; Luật Đầu tư công; Luật Quản lý, sử dụng tài sản công.
Trình bày tờ trình của Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng nêu rõ trước sự thay đổi của tình hình kinh tế - xã hội, Chính phủ đã khẩn trương rà soát, tổng kết, đánh giá tình hình thực hiện các Luật trong lĩnh vực đầu tư, tài chính, ngân sách và đã xác định 7 Luật cần sửa đổi, bổ sung cho phù hợp để thực hiện sắp xếp, tổ chức bộ máy chính quyền địa phương. Từ đó, tạo động lực góp phần thúc đẩy phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số quốc gia, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế…
Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng.
Trong số các nội dung được sửa đổi, bổ sung, đáng lưu ý là phạm vi áp dụng của Luật Đấu thầu đối với doanh nghiệp nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập được điều chỉnh theo hướng chỉ áp dụng đối với dự án của doanh nghiệp nhà nước có sử dụng trên 50% vốn ngân sách nhà nước trong tổng mức đầu tư của dự án.
Đối với gói thầu thuộc dự án sử dụng dưới 50% vốn ngân sách và các dự án đầu tư khác, doanh nghiệp nhà nước tự quyết định việc lựa chọn nhà thầu trên cơ sở công khai, minh bạch, hiệu quả kinh tế và trách nhiệm giải trình.
Dự thảo cũng cho phép đơn vị sự nghiệp công lập nhóm 1, nhóm 2 được tự quyết định việc lựa chọn nhà thầu khi thực hiện hoạt động đấu thầu không sử dụng ngân sách nhà nước nhằm nâng cao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm của các đơn vị này.
Bổ sung nguyên tắc cho phép chủ đầu tư, người có thẩm quyền căn cứ quy mô, tính chất, điều kiện thực tế của gói thầu để lựa chọn áp dụng các hình thức lựa chọn nhà thầu phù hợp (đấu thầu, chỉ định thầu hoặc các hình thức khác theo quy định của luật) trên cơ sở bảo đảm minh bạch, hiệu quả kinh tế và trách nhiệm giải trình..
Với Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư (Luật PPP), dự luật bổ sung quy định cho phép cá nhân được là nhà đầu tư được tham gia dự án PPP; cho phép áp dụng hợp đồng BOT đối với dự án nâng cấp, mở rộng công trình. Bổ sung trường hợp chấm dứt hợp đồng trước thời hạn dự án PPP khi thương mại hóa sản phẩm khoa học, công nghệ không hiệu quả. Các trường hợp chỉ định nhà đầu tư và lựa chọn nhà đầu tư trong trường hợp đặc biệt cũng được mở rộng hơn.
Cụ thể là bổ sung trường hợp chỉ định đối với nhà đầu tư đề xuất dự án sở hữu công nghệ chiến lược; nhà đầu tư có cam kết tài chính; áp dụng hình thức lựa chọn nhà đầu tư trong trường hợp đặc biệt đối với dự án khoa học công nghệ.
Đồng thời, phân quyền cho các bộ, ngành, địa phương được chủ động quyết định áp dụng hình thức lựa chọn nhà đầu tư (trong đó có hình thức chỉ định nhà đầu tư và lựa chọn nhà đầu tư trong trường hợp đặc biệt) để phù hợp với tính chất, quy mô, thực tiễn triển khai, đáp ứng yêu cầu về tiến độ thực hiện các dự án quan trọng, cấp bách.
Về sửa Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu, Chính phủ đề xuất mở rộng phạm vi miễn thuế nhập khẩu đối với hàng hóa nhập khẩu để phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số.
Như máy móc, thiết bị, phụ tùng vất tư chuyên dùng sử dụng trực tiếp cho khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số; hàng hóa nhập khẩu để tạo tài sản cố định của dự án đầu tư để phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số; nguyên liệu, vật tư, linh kiện nhập khẩu để sản xuất của tổ chức khoa học, công nghệ, tổ chức đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số; hàng hóa nhập khẩu là nguyên liệu, vật tư, linh kiện trong nước chưa sản xuất được phục vụ trực tiếp cho hoạt động sản xuất sản phẩm công nghệ số.
Mở rộng miễn thuế là cần thiết
Thẩm tra về sửa Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu, Phó chủ nhiệm thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính Lê Quang Mạnh bày tỏ đồng tình việc sửa đổi theo hướng mở rộng diện được miễn thuế là cần thiết. Việc này nhằm thể hiện các chính sách ưu đãi vượt trội đối với khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số.
Phó chủ nhiệm thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính Lê Quang Mạnh.
Tuy nhiên, cần cân nhắc kỹ việc cho phép miễn thuế đối với tất cả các hàng hóa nhập khẩu, kể cả loại trong nước đã sản xuất được vì ảnh hưởng tới chính sách khuyến khích sử dụng hàng trong nước, làm giảm tính cạnh tranh của các sản phẩm trong nước so với các sản phẩm nhập khẩu.
Về mở rộng diện đối tượng được miễn thuế nhập khẩu, một số thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ cân nhắc, làm rõ về khả năng quản lý theo mục đích sử dụng, quy định rõ danh mục máy móc thiết bị, phụ tùng, vật tư chuyên dùng sử dụng trực tiếp cho khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số. Trong trường hợp khó có thể quản lý theo mục đích sử dụng, có thể cân nhắc theo cách quy định hiện hành là máy móc thiết bị phụ tùng vật tư chuyên dùng này là những sản phẩm trong nước chưa sản xuất được để thuận lợi cho việc xác định đối tượng được miễn thuế.
Giải trình thêm, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết, thực tế các loại máy móc, thiết bị, phụ tùng, vật tư chuyên dùng cho khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số trong nước không có hoặc có nhưng chất lượng thấp, không đủ điều kiện phục vụ cho khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo.
Do đó, nếu căn cứ rào cản "trong nước không sản xuất" mới miễn thuế nhập khẩu sẽ vô hình trung không thúc đẩy được khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số.
Bộ trưởng nêu rõ việc miễn thuế, Bộ Tài chính "cũng xót lắm" chứ không phải không. Nhưng nếu không có quy định này thì sau này sẽ không thúc đẩy được phát triển khoa học, công nghệ. Đồng thời, ông Thắng cho biết thêm với doanh nghiệp trong nước trong lĩnh vực này thì có thể nghiên cứu chính sách hỗ trợ khác.
Hải Nam