Uớc tính trung bình, mỗi năm, có 134 triệu sự cố y khoa xảy ra tại các BV ở các quốc gia có thu nhập thấp và trung bình (LMIC), gây ra khoảng 2,6 triệu ca tử vong, trong khi khoảng một nửa số sự cố y khoa đó có thể phòng ngừa được.
Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới, cứ 10 người bệnh thì có hơn 1 người gặp phải sự cố y khoa, khoảng 12% sự cố đó gây tổn hại nặng (tình trạng tàn tật vĩnh viễn hoặc tử vong).
Cục Quản lý Khám, chữa bệnh, Bộ Y tế đã có Công văn gửi Sở Y tế Cà Mau đề nghị xử lý sự cố bé trai 1 ngày tuổi tử vong tại Cà Mau.
Theo TS Hà Anh Đức, khi xác định công việc đương đầu với sai sót, người lãnh đạo BV cần biết BV sai gì và sửa vấn đề gì.
Việc triển khai thí điểm bộ công cụ báo cáo sự cố y khoa trực tuyến và quản lý nguy cơ, an toàn người bệnh giúp lãnh đạo các BV và Cục Quản lý KCB được biết nhanh nhất sự cố y khoa cùng đơn vị chuyên môn có những giải pháp khắc phục kịp thời.
Về lâu dài, khi các BV thực hiện báo cáo sẽ có nhiều dữ liệu để phân tích sự cố của từng chuyên khoa, trên cơ sở đó để chẩn đoán để sai sót chuyên môn và phòng ngừa sự cố y khoa cho các cán bộ y tế và BV và hạn chế thấp nhất sai sót chuyên môn .
Năm 2018, Bộ Y tế đã ban hành Thông tư số 43/2018/TT-BYT nhằm hướng dẫn việc báo cáo sự cố y khoa, phân tích, phản hồi và xử lý sự cố y khoa. Bộ Y tế cũng khuyến cáo, cảnh báo và khắc phục để phòng ngừa sự cố y khoa và trách nhiệm thực hiện.
Tại buổi tập huấn triển khai thí điểm bộ công cụ báo cáo sự cố y khoa trực tuyến và quản lý nguy cơ, an toàn người bệnh do Cục Quản lý KCB tổ chức, TS Nguyễn Trọng Khoa - Phó Cục trưởng Cục Quản lý KCB chia sẻ “Cách xử lý khủng hoảng khi có sự cố y khoa xảy ra”.
Theo TS Nguyễn Trọng Khoa, sự cố y khoa là các tình huống không mong muốn xảy ra trong quá trình chẩn đoán, chăm sóc và điều trị do các yếu tố khách quan, chủ quan không phải do diễn biến bệnh lý hoặc cơ địa người bệnh, tác động sức khỏe, tính mạng của người bệnh.
Thực tế từ các sự cố y khoa đã từng xảy ra như vụ việc 108 trẻ tử vong liên quan đến sởi năm 2014; 8 bệnh nhân chạy thận nhân tạo tử vong tại BV Đa khoa tỉnh Hòa Bình năm 2017…, cũng như cách xử lý sự cố y khoa ở thời điểm đó.
TS Nguyễn Trọng Khoa cho rằng, việc xử lý sự cố y khoa nghiêm trọng không đúng cách sẽ gây ra rất nhiều hệ lụy.
Tuy nhiên, việc không ứng phó kịp thời và hiệu quả với một sự cố sẽ dẫn đến các hậu quả như ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín của ngành y tế. Người bệnh mất niềm tin, BV mất bệnh nhân, nhân viên y tế hoang mang, tăng khả năng xảy ra hành động pháp lý hoặc kiện tụng.
Để chủ động trong xử lý sự cố y khoa có thể xảy ra BV cần chủ động chuẩn bị trước sự cố. Trong đó, BV cần thực hiện các khâu như đánh giá rủi ro tiềm ẩn trong quá trình chăm sóc y tế.
Bên cạnh đó, BV kiểm tra, giám sát, rà soát các nguy cơ cao có thể xảy ra tại khoa phòng. Ít nhất đánh giá 6 tháng 1 lần; thành lập đội ngũ phản ứng nhanh chuyên xử lý sự cố; việc xử lý sự cố phải tích cực, phù hợp, nhịp nhàng.
Đặc biệt khi có sự cố xảy ra, bên cạnh đảm bảo an toàn cho người bệnh cần cung cấp thông tin chi tiết về sự cố cho lãnh đạo BV hoặc người giám sát. Với người nhà bệnh nhân cần thẳng thắn, cởi mở, cung cấp đầy đủ thông tin; nếu có lỗi, phải nhận lỗi; khẳng định trách nhiệm khắc phục hậu quả và cần tìm kiếm sự thông cảm và hậu thuẫn của người bệnh và người nhà người bệnh…
Hà Linh