Mỗi ngày con người tự nói chuyện với mình 10.000 câu?

3 giờ trướcBài gốc

Nâng cao khả năng tự nhận thức bản thân

Mỗi ngày chúng ta đều độc thoại nội tâm ngay khi vừa tỉnh dậy lúc sáng sớm, từ việc “dậy hay không dậy” cho đến việc “ngủ hay không ngủ”. Trong một ngày chúng ta sẽ tự nói chuyện với mình khoảng hơn 10.000 câu. Trong những câu nói đó, có câu mang thiện ý để tự bảo vệ mình, nhưng cũng có những câu là “bóng ma tâm trí”. Vậy làm thế nào để nhận ra đâu là “bóng ma tâm trí”?

Có một cách vô cùng đơn giản. “Bóng ma tâm trí” chính là “ma quỷ”, tất cả “bóng ma tâm trí” đều sẽ trở nên kịch tính hóa, chúng luôn thích thể hiện theo xu hướng cực đoan, tuyệt đối hóa. Chẳng hạn, khi nghe thấy những từ đại loại như “luôn luôn”, “mãi mãi”, “không thể nào”, “dù thế nào đi chăng nữa cũng không được”, bạn sẽ biết đó không phải sự thật, mà chính là “bóng ma tâm trí” của bạn đang tác oai tác quái.

Biết cách trò chuyện với chính mình giúp con người vững vàng hơn. Ảnh: Pexels.

Còn có một phương pháp khác. Những cuộc đối thoại nội tâm mang ý tốt luôn được diễn đạt bằng âm thanh vô cùng rõ ràng, còn “bóng ma tâm trí” giống những tiếng ồn hơn - cứ rì rầm rì rầm khiến bạn cảm thấy rất phiền phức, nhưng luôn không biết rốt cuộc nó đang nói gì. Chỉ biết rằng cứ chốc chốc những âm thanh ấy lại vang lên, sau đó không ngừng phủ định và hù dọa bạn.

Đừng quên rằng, “bóng ma tâm trí” gặp ánh sáng sẽ chết. Khi bạn nhìn thấy những mô thức được hình thành trong tiềm thức của mình, có nghĩa là bạn đã kéo nó từ tầng tiềm thức ra đến tầng ý thức. Lúc đó, bạn mới có thể sử dụng tư duy lý tính, chỉnh khung nhận thức, hoặc mang tư duy kể chuyện để phân tích và phán đoán, từ đó đưa ra sự lựa chọn tốt hơn.

Chỉnh khung nhận thức - đánh giá vấn đề từ một góc nhìn khác

Chỉnh khung nhận thức (Reframing) là một trong những phương pháp quan trọng của Lập trình ngôn ngữ tư duy NLP (Neuron-linguistic programming: một phương pháp tiếp cận giả khoa học trong giao tiếp, phát triển cá nhân và trị liệu tâm lý được tạo ra bởi hai nhà nghiên cứu Mỹ vào những năm 1970).

Khi đánh giá thế giới bên ngoài, chúng ta sẽ thu thập được thông tin mình cần theo tính chọn lọc, chứ không phải toàn bộ thông tin. Bạn có thể dùng hai tay của mình vẽ ra một khung hình, trong khung ấy là tất cả thông tin mà bạn đã chọn lọc, còn bên ngoài khung là những thông tin mà bạn đã “đào thải”.

Tiêu chuẩn để chọn khung chính là những mô thức quen thuộc với bạn, những mô thức đó vừa là sự lựa chọn theo thói quen của bạn, vừa là cách thức bạn đối đãi với thế giới này.

Ví dụ, khi nghe tin công ty sắp cắt giảm nhân sự, có người hoảng loạn đến mức không thể chịu nổi dù chỉ một ngày, mọi nỗi lo lắng, bất an và sợ hãi vây quanh. Nhưng cũng có người lại có thể bình tĩnh nghĩ xem có cách gì giúp mình giảm bớt rủi ro hay không. Chính những mô thức đó đã quyết định việc bạn lựa chọn thông tin nào để đặt vào trong khung và thông tin nào bị đào thải.

Mỗi người đều sẽ có khung nhận thức của riêng mình, cái khung đó được hình thành bởi sự tác động của vô số nhân tố lịch sử và hiện thực. Đó cũng chính là nguyên nhân vì sao cùng một sự việc, mỗi người lại có một phản ứng khác nhau. Thế nhưng, nếu mô thức đã có sẵn không thể giải quyết được vấn đề trước mắt, chúng ta có thể lựa chọn “khung” nhận thức mới, để từ đó tìm thấy một đáp án mới.

Khi gặp khó khăn, bạn có thể sử dụng một câu để miêu tả về vấn đề trước mắt. Chẳng hạn: Nhân viên trong phòng không đủ năng lực, không thể đạt được mục tiêu doanh số đề ra.

Sau đó bạn có thể tự hỏi mình: Khi bạn nhìn nhận vấn đề theo phương thức đó, bạn nhận được những gì? Đánh mất những gì? Bạn còn có góc nhìn nào khác không? Hãy viết ra năm góc độ tiếp cận khác có thể xảy ra. Ví dụ:

(1) Tốc độ tăng trưởng của công ty vượt xa khả năng phát triển của nhân viên.

(2) Mục tiêu doanh số đặt ra không hợp lý, khó mà thực hiện được.

(3) Lãnh đạo trực tiếp chưa tạo đủ điều kiện hỗ trợ, luôn mong muốn nhân viên tự học thành tài.

(4) Phòng ban quá bận, không có thời gian nâng cao kỹ năng mới, chỉ có thể dùng năng lực hiện tại để giải quyết những vấn đề mới.

(5) Sự phối hợp giữa các vị trí đang có vấn đề, có lẽ có một số người vốn không thích hợp với vị trí đang đảm nhiệm, cần có sự điều chỉnh.

Những góc nhìn mới này chính là cái “khung” tư duy mới. Chúng có thể mang lại những góc độ tiếp cận mới để giải quyết vấn đề.

3. Tư duy kể chuyện - kể câu chuyện mới thay thế cho câu chuyện cũ

Hồi đó, khi quyết định nghỉ việc ra ngoài tự mở công ty, tôi đã vô cùng sợ hãi, lo lắng không nuôi nổi thân mình. Câu chuyện nội tâm đó cứ thế mãi âm ỉ trong lòng tôi, chớp mắt đã sắp biến thành một bộ phim kinh dị.

Sau này, tôi đã tự tạo ra một câu chuyện khác cho bản thân: “Được thôi, cứ bươn trải một phen xem sao. Nếu phát hiện mình không có khả năng lập nghiệp, thì cùng lắm lúc quay về đi làm cho công ty. Đến lúc đó, không biết chừng còn có thể viết ra một câu chuyện ‘lãng tử quay đầu’.”

Thực chất, phía sau câu chuyện nội tâm của chúng ta chính là cách chúng ta đánh giá bản thân mình như thế nào. Tư duy quyết định hành vi, hành vi dẫn đến kết quả. Một khi bạn thay đổi cuộc đối thoại nội tâm với “bóng ma tâm trí”, cả cuộc sống của bạn có thể sẽ lật sang trang mới. Khi trọng tâm của vấn đề có sự thay đổi, phương hướng tiếp cận và tâm thế đối diện với vấn đề cũng sẽ thay đổi, tự khắc kết quả cũng trở nên khác biệt.

Vì vậy, nếu lần sau còn nghe thấy “bóng ma tâm trí” đang hù dọa bạn bằng một câu chuyện đáng sợ, hãy thử thay đổi một câu chuyện khác và dùng nó để tự trấn an chính mình. Đừng quên rằng, thay đổi câu chuyện nội tâm trong bạn chính là thay đổi thái độ của bạn với vấn đề.

Ngoài những phương thức tư duy này, trong quá trình huấn luyện và rèn giũa, chúng ta buộc phải chuẩn bị sẵn sàng những tâm thế cơ bản, giúp chúng ta chiến thắng "bóng ma tâm trí" một cách dễ dàng hơn.

Cao Lâm/Bách Việt Books-NXB Văn học

Nguồn Znews : https://znews.vn/moi-ngay-con-nguoi-tu-noi-chuyen-voi-minh-10000-cau-post1590592.html