Mỗi tàu cá chỉ trang bị một thiết bị VMS nhằm nâng cao quản lý thủy sản bền vững

2 giờ trướcBài gốc

Sáng 29/12/2025, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đã chủ trì cuộc họp quan trọng, nghe báo cáo và cho ý kiến về các nghị định hướng dẫn thi hành Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 15 luật trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường, có hiệu lực từ ngày 1/1/2026.

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà chủ trì cuộc họp nghe báo cáo, cho ý kiến đối với các nghị định hướng dẫn thi hành Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 15 luật trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường - Ảnh: VGP/Minh Khôi

Phó Thủ tướng nêu rõ, việc sửa đổi, bổ sung 15 luật bằng một luật đặt ra yêu cầu cao đối với công tác hướng dẫn thi hành, nhằm bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ với hệ thống pháp luật hiện hành.

Các nghị định hướng dẫn phải tuân thủ hai nguyên tắc: chỉ hướng dẫn trong phạm vi và đối tượng đã được quy định, đã được đánh giá tác động; đồng thời thực hiện nhất quán chủ trương phân cấp, phân quyền, cân nhắc khả năng thực thi về pháp lý, kỹ thuật, nhân lực và cơ sở vật chất tại địa phương. Quá trình sửa nghị định tập trung tháo gỡ điểm nghẽn, cắt giảm thủ tục hành chính và phân định rõ thẩm quyền, nhằm tạo thuận lợi cho cơ quan quản lý, doanh nghiệp và người dân.

Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng cho biết, dự thảo 12 nghị định quy định chi tiết hoặc sửa đổi bổ sung biện pháp thi hành các luật thuộc các lĩnh vực: Biển và hải đảo, tài nguyên nước, thủy lợi, đê điều và phòng chống thiên tai, thủy sản, lâm nghiệp và kiểm lâm, bảo tồn thiên nhiên và đa dạng sinh học, trồng trọt và bảo vệ thực vật, chăn nuôi và thú y, môi trường và khoáng sản.

Sau khi lấy ý kiến các bộ, ngành, địa phương, ý kiến thẩm định của Bộ Tư pháp, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã tiếp thu, giải trình, hoàn thiện, tuy nhiên, vẫn còn một số nội dung có ý kiến khác nhau.

Cụ thể, Dự thảo Nghị định hướng dẫn thi hành các điểm sửa đổi, bổ sung củaLuật Địa chất và Khoáng sản hiện còn 3 nội dung có ý kiến khác nhau. Thứ nhất là cơ chế xử lý trường hợp khoáng sản đi kèm có trữ lượng lớn hơn khoáng sản chính, dự thảo Nghị định đề xuất trường hợp khoáng sản đi kèm thuộc nhóm 1, nhóm 2 hoặc nhóm 3 có trữ lượng vượt ngưỡng quy định thì được xác định là khoáng sản chính, áp dụng mức thu tiền cấp quyền khai thác như đối với khoáng sản chính. Thứ hai là tiêu chí thăm dò xuống sâu, mở rộng được xây dựng theo hướng chặt chẽ nhằm kiểm soát và ngăn ngừa việc lạm dụng chính sách thăm dò mở rộng xuống sâu để né tránh đấu giá quyền khai thác khoáng sản. Thứ ba là xử lý tài nguyên phát sinh trong quá trình thi công mỏ đối với giấy phép đã cấp trước khi Nghị định có hiệu lực, nếu bắt buộc phải khai đào, bốc xúc các khối tài nguyên nằm trong ranh giới khu vực được cấp phép khai thác, thì tổ chức, cá nhân được phép khai thác có trách nhiệm vận chuyển, tập kết tại bãi hoặc kho chứa trong phạm vi dự án.

Trong số những nội dung được thảo luận, vấn đề về quy định thiết bị giám sát hành trình tàu cá (VMS) nhận được sự quan tâm đặc biệt.

Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng phát biểu - Ảnh: VGP/Minh Khôi

Việc quản lý khai thác thủy sản minh bạch và hiệu quả là vấn đề trọng tâm đối với cơ quan quản lý, ngư dân và doanh nghiệp. Trong bối cảnh này, thiết bị VMS trở thành công cụ kỹ thuật then chốt. Tuy nhiên, thực tế hiện nay cho thấy nhiều tàu cá lắp đặt từ 2 đến 5 thiết bị VMS, tạo ra kẽ hở trong giám sát, dễ dẫn đến việc gian lận như tắt thiết bị, tháo thiết bị hoặc chuyển sang tàu khác, từ đó che giấu hoạt động khai thác trái phép.

Trước thực trạng này, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã đưa ra hai phương án lắp đặt thiết bị VMS. Phương án đầu tiên không giới hạn số lượng thiết bị trên mỗi tàu, nhằm giảm rủi ro mất kết nối, bảo đảm dữ liệu hành trình liên tục và tránh thiệt hại kinh tế cho ngư dân khi phải quay về bờ thay thế thiết bị. Tuy nhiên, phương án này tiềm ẩn nguy cơ lạm dụng thiết bị VMS, làm giảm hiệu quả quản lý và kiểm soát hoạt động khai thác thủy sản.

Phương án thứ hai, được các chuyên gia và cơ quan quản lý đánh giá cao, quy định mỗi tàu cá chỉ lắp một thiết bị VMS chính. Trung tướng Lê Quang Đạo, Phó Tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam, cho rằng đây là phương án ưu tiên thay vì việc lắp nhiều thiết bị độc lập, nhằm bảo đảm tính minh bạch, hạn chế gian lận và duy trì dữ liệu liên tục.

Trung tướng Lê Quang Đạo phát biểu - Ảnh: VGP/Minh Khôi

Cho ý kiến về vấn đề này, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đặc biệt nhấn mạnh việc quản lý thiết bị VMS, với nguyên tắc mỗi tàu cá chỉ được trang bị một thiết bị chính để giám sát hành trình.

Trường hợp có thiết bị thứ hai, chỉ mang tính chất dự phòng, được lắp cố định, niêm phong và không cho phép chủ tàu hay doanh nghiệp can thiệp. Thiết bị dự phòng này sẽ ghi nhận đầy đủ dữ liệu hành trình, hoạt động như một “hộp đen” trên biển, đồng thời đi kèm chế tài quản lý rõ ràng để tránh việc lạm dụng.

Để đảm bảo triển khai hiệu quả, Bộ Nông nghiệp và Môi trường được giao phối hợp chặt chẽ với các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ viễn thông như Viettel, VNPT, nghiên cứu các giải pháp kỹ thuật tối ưu. Mục tiêu là xây dựng hệ thống VMS hoạt động liên tục, chính xác và dễ kiểm soát, đồng thời cân đối chi phí và thuận tiện cho ngư dân.

Các cơ quan quản lý cũng cần đặt ra tiêu chuẩn rõ ràng về trách nhiệm giám sát và chế tài quản lý, bảo đảm tính khả thi trong thực tế. Việc mỗi tàu cá chỉ có một thiết bị VMS chính là bước tiến quan trọng, không chỉ trong quản lý thủy sản mà còn trong chiến lược bảo vệ môi trường biển và phát triển kinh tế thủy sản bền vững.

Nguồn Kinh tế Môi trường : https://kinhtemoitruong.vn/moi-tau-ca-chi-trang-bi-mot-thiet-bi-vms-nham-nang-cao-quan-ly-thuy-san-ben-vung-104987.html