Nhà khảo cổ học người Nga Alexander Butyagin. Ảnh: Moscow Times
Điện Kremlin đã lên tiếng cảnh báo Ba Lan sau khi nước này bắt giữ một nhà khảo cổ học Nga theo lệnh truy nã của Ukraine, tuyên bố rằng hành động này “sẽ không thể bỏ qua và sẽ bị trừng phạt”.
Theo tờ New York Times, người bị bắt giữ là nhà khảo cổ học người Alexander Butyagin, làm việc tại một di chỉ cổ đại ở Crimea - vùng lãnh thổ mà Nga đã sáp nhập từ năm 2014. Ukraine cho rằng các hoạt động khai quật này là bất hợp pháp.
Nhà khảo cổ học Alexander Butyagin, nhân viên của Bảo tàng Hermitage ở St. Petersburg, phụ trách nghiên cứu khảo cổ tại một di chỉ văn hóa Hy Lạp cổ trên bán đảo Crimea. Kiev vẫn tuyên bố chủ quyền đối với Crimea, coi mọi hoạt động khảo cổ tại đây từ 2014 đến nay là bất hợp pháp và xem các cổ vật thu được là tài sản bị đánh cắp.
Trước khi bị bắt vào tuần trước, ông Butyagin — người đứng đầu Bộ phận Khảo cổ học Hy Lạp – Bắc Biển Đen của Hermitage - đã đi khắp châu Âu thuyết giảng về đề tài “Ngày cuối cùng của Pompeii”. Ông đến Prague và Amsterdam trước khi tới Warsaw, thủ đô Ba Lan. Ông dự định tiếp tục sang Belgrade, thủ đô Serbia, để thuyết giảng.
“Chúng tôi hy vọng Ba Lan hiểu được sự vô lý khi buộc tội một nhà khảo cổ học Nga đáng kính về việc ‘phá hủy di sản văn hóa’ trên lãnh thổ Nga, và hiểu rằng những hành động mang tính chính trị như vậy không thể thành công và sẽ không được bỏ qua”, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova tuyên bố.
Ông Butyagin đã làm việc tại di chỉ gần thành phố Kerch - được biết đến với tên Hy Lạp cổ là Myrmekion - từ năm 1999.
Năm ngoái, Văn phòng Tổng Công tố Ukraine đã buộc tội ông Butyagin khai quật di chỉ Myrmekion trái phép, vì không xin giấy phép từ các cơ quan chức năng liên quan.
“Những hành động này thực chất phá hủy một di tích được luật pháp bảo vệ và có ý nghĩa quốc gia”, Văn phòng Công tố Crimea của Ukraine cho biết trong một thông báo vào năm ngoái.
Một tòa án Ba Lan đã ra lệnh tạm giam ông Butyagin 40 ngày trong khi Ukraine chuẩn bị yêu cầu dẫn độ. Nếu bị dẫn độ và kết tội tại Ukraine, ông phải đối mặt với mức án tối đa 10 năm tù.
Butyagin đã bày tỏ sự ngạc nhiên trước những cáo buộc của Ukraine chống lại ông, nói rằng ông tập trung vào công việc suốt cả đời mình và đảm bảo việc bảo tồn các địa điểm khảo cổ để công chúng tham quan.
Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov ngày 11/12 cũng đã lên án vụ bắt giữ, gọi đây là “sự chuyên quyền pháp lý tuyệt đối”. Ông khuyến cáo công dân Nga tránh đi tới Ba Lan vì có thể đối mặt với “sự vô pháp hoàn toàn”, đồng thời nhấn mạnh các nhà ngoại giao Nga sẽ tìm cách trả tự do cho nhà khảo cổ Butyagin.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Maria Zakharova cho biết các nhà ngoại giao Nga đã tới thăm ông Butyagin, và luật sư của ông có kế hoạch kháng cáo quyết định tạm giam 40 ngày.
Di sản lịch sử và văn hóa đã trở thành một chiến trường căng thẳng kể từ khi Moskva sáp nhập Crimea, và xu hướng này còn gia tăng mạnh sau khi Nga mở chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine năm 2022.
Thu Hằng/Báo Tin tức và Dân tộc