Một chương trình, một bộ sách thống nhất - ý kiến người trong cuộc

2 giờ trướcBài gốc

Trong những ngày gần đây, có rất nhiều ý kiến bàn luận về việc này. Chúng tôi đã có dịp trao đổi ý kiến với một nhà quản lý giáo dục – cô Nguyễn Thị Diệp - Hiệu trưởng trường Tiểu học và THCS Newton (Hoài Đức, Hà Nội)

Xin chào cô Nguyễn Thị Diệp. Được biết cô có nhiều năm làm cán bộ quản lý giáo dục. Xin cô cho biết khi thực hiện chương trình giáo dục phổ thông 2018, trường mình đang học những bộ sách giáo khoa nào?

Xin chào bạn. Rất vui vì được các bạn quan tâm tới nhà trường. Tôi cũng có vinh dự được làm quản lý các đơn vị giáo dục công lập từ năm 2009 đến năm 2022 thì về hưu. Sau đó tiếp tục làm quản lý đơn vị ngoài công lập. Trước đây, thực hiện chương trình giáo dục 2006, toàn quốc chỉ có 1 bộ sách giáo khoa dùng chung, thống nhất.

Đến năm 2019 bắt đầu thực hiện chương trình giáo dục phổ thông 2018 ở khối lớp 1, song song với chương trình 2006 từ lớp 2 đến lớp 12 và hàng năm tịnh tiến các khối của tất cả các bậc học, đến nay việc đưa nhiều bộ sách giáo khoa cùng song song giảng dạy chương trình mới đã ổn định ở cả 3 cấp học. Nhà trường được quyền chọn lựa sách giáo khoa phù hợp để giảng dạy. Mỗi bộ sách đều có những ưu điểm riêng. Tại trường TH&THCS Newton, sau khi nghiên cứu, thống nhất và lựa chọn, bậc Tiểu học chúng tôi dạy bộ sách Kết nối tri thức, còn bậc THCS đang dùng sách Cánh Diều.

Xin cô cho biết ý kiến của mình về từng bộ SGK đang sử dụng

Nhìn chung mỗi bộ sách khi được viết ra đều là tâm huyết của nhóm tác giả, và đều có những ưu điểm riêng.

Bộ sách “Kết nối tri thức với cuộc sống” liên kết giữa các bài với nhau rõ ràng chặt chẽ. Nội dung sách phù hợp với nhu cầu học tập của học sinh, hỗ trợ học sinh áp dụng kiến thức vào việc giải quyết các vấn đề trong cuộc sống hằng ngày, từ cá nhân đến xã hội. Sách thiết kế với phong cách mới, thu hút bởi hình thức và cấu trúc, với hình ảnh và văn bản rõ ràng, phân loại nội dung theo từng chủ đề cụ thể. Sách có thêm bản “sách mềm” cũng hỗ trợ giáo viên trong quá trình giảng dạy và cung cấp tài nguyên ôn tập cho phụ huynh và học sinh một phiên bản tương tác của bộ sách gốc.

Còn bộ sách Cánh Diều thì mang tính kế thừa tiếp nối của chương trình giáo dục 2006….. Với triết lý xuyên suốt “Mang cuộc sống vào bài học – Đưa bài học vào cuộc sống", bộ sách Cánh Diều tạo cho người dạy và người học niềm cảm hứng sáng tạo. Sách Cánh Diều dễ dạy, dễ học, dễ kiểm tra, đánh giá. Đặc biệt, khi dạy và học, thầy trò không thấy khó khăn mà dễ dàng thích nghi, có hiệu quả tốt. Vai trò của kho học liệu điện tử có nội dung lý thuyết, hình ảnh và hệ thống bài tập phong phú, bám sát nội dung, đáp ứng yêu cầu cần đạt của chương trình giáo dục phổ thông. Tất cả các môn trong bộ Cánh Diều có tính “mở”. Điều này giúp cho giáo viên có thể linh động điều chỉnh cho phù hợp với nhiều đối tượng học sinh và phát huy sự sáng tạo của các em

SGK Cánh Diều được thiết kế mở, giúp học sinh dễ dàng liên hệ thực tế. Ảnh minh họa: Đào Hiền

Theo NQ 71 của Bộ Chính trị, để việc một bộ sách giáo khoa thống nhất kịp thời cho thầy trò học trong năm học 2025-2026, phương án lựa chọn khả thi nhất sẽ như thế nào ?

Bộ Chính trị vừa ban hành Nghị quyết 71 dành riêng cho giáo dục, trong đó có rất nhiều vấn đề được giải quyết. Một trong số đó là thống nhất một bộ sách giáo khoa dùng chung. Sau một số năm thực hiện nhiều bộ sách giáo khoa song song, cũng thu được kết quả nhất định, và cũng có không ít bất cập. Việc ban hành 1 bộ sách giáo khoa dùng chung là tất yếu trong tình hình hiện nay.

Tuy nhiên để việc có được bộ sách chung được sử dụng ngay từ năm học 2025-2026 đòi hỏi phải có cách làm nhạy bén theo đúng tinh thần “vừa chạy vừa xếp hàng”. Nếu biên soạn lại 1 bộ sách mới toanh, thì có lẽ sẽ không kịp cho năm học tới.

Hiện tại, những bộ sách đang dùng đều có những ưu điểm riêng, được các nhà trường tin tưởng lựa chọn. Không thể bỏ bộ sách này mà lấy bộ sách kia được.

Có một số ý kiến cho rằng nên chọn theo môn học, sao cho mỗi cấp học đều có đủ cả 3 bộ sách. Cũng có người lại đề xuất mỗi môn học nên chọn theo từng bài, lắp ghép các bộ sách lại để có 1 bộ dùng chung. Nhưng theo cá nhân tôi, để tạo tính công bằng, Bộ giáo dục nên chọn lựa theo từng cấp học. Ví dụ như 3 bộ sách sẽ được vận dụng ở 3 cấp học, như vậy vừa đi đến thống nhất chung, lại không lãng phí.

Tất nhiên trong quá trình sử dụng 1 bộ sách dùng chung đó, sẽ có chỉnh lý bổ sung cho phù hợp. Đặc biệt với các môn Lịch sử - Địa lý và môn Giáo dục địa phương, cần cập nhật cho đúng với mô hình chính quyền hai cấp hiện nay. Việc ban hành đính chính và phụ bản này là bình thường đối với công tác xuất bản, mà không phải viết lại toàn bộ, gây tốn kém lãng phí.

Việc lựa chọn bộ SGK thống nhất nên dựa vào những tiêu chí nào để khách quan, khoa học, công bằng trong sự tiếp nối và hiện đại của ngành GD trước yêu cầu mới, thưa cô?

Trong tình hình hiện nay, để có 1 bộ sách giáo khoa dùng chung, theo tôi, việc lựa chọn cần dựa trên một số tiêu chí, trong đó ưu tiên người học là số một. Bên cạnh đó cần đến yếu tố xuyên suốt, bám sát vào nội dung chương trình giáo dục phổ thông 2018. Hiện nay cả 3 bộ sách đều được áp dụng như nhau, không thể lấy bộ này mà bỏ bộ kia. Vì thế tốt nhất là lựa chọn tổng hòa cả 3 bộ sách, vừa kế thừa phát huy tận dụng chất xám của Hội đồng biên soạn các bộ sách, lại tiết kiệm được chi phí in ấn rất nhiều.

Để kịp thời cho năm học 2025-2026, tốt nhất là chọn cho mỗi cấp học 1 bộ, (ví như bộ sách Kết nối tri thức với cuộc sống” dùng cho tiểu học, bộ sách “Cánh diều” dùng cho THCS, bộ “Chân trời sáng tạo” dùng cho THPT chẳng hạn). Như vậy cũng đem lại sự công bằng cho các bộ sách – là tâm huyết của Hội đồng biên soạn bỏ ra nhiều năm nay, đồng thời cũng là sự cầu thị tiếp thu ý kiến của giáo viên, học sinh để chỉnh sửa cho phù hợp nhu cầu người học, người dạy.

Hy vọng năm học tới, thầy và trò cả nước sẽ có được bộ sách dùng chung như ý.

Trân trọng cảm ơn cô!

Đức Lâm (thực hiện)

Nguồn Tiền Phong : https://tienphong.vn/mot-chuong-trinh-mot-bo-sach-thong-nhat-y-kien-nguoi-trong-cuoc-post1783351.tpo