Các vùng sản xuất trải dài từ ven biển đến cao nguyên với điều kiện tự nhiên và cơ cấu cây trồng khác biệt
Lệch dữ liệu - “nút thắt” ở cơ sở
Tỉnh Lâm Đồng hiện có hơn 1 triệu ha đất sản xuất nông nghiệp, trong đó có 640.000 ha cây lâu năm và 370.000 ha cây hàng năm. Các vùng sản xuất trải dài từ ven biển đến cao nguyên với điều kiện tự nhiên và cơ cấu cây trồng khác biệt.
Chính sự đa dạng này khiến việc thống nhất chỉ đạo và quản lý trở thành nhiệm vụ phức tạp. Theo đánh giá của cơ quan chức năng, sau sáp nhập, nhiều xã, phường thiếu cán bộ chuyên trách nông nghiệp, thậm chí chỉ có một người kiêm nhiệm nhiều lĩnh vực, trong khi trình độ chuyên môn chưa đồng đều. Việc thu thập, tổng hợp dữ liệu vì thế thiếu thống nhất, dẫn đến sai lệch giữa các địa phương.
Nhiều lĩnh vực như: điều tra sâu bệnh, thống kê diện tích, quản lý mã số vùng trồng xuất khẩu đều đòi hỏi nguồn dữ liệu đồng nhất, cập nhật liên tục. Tuy nhiên, mỗi địa phương hiện vẫn dùng mẫu biểu và phần mềm khác nhau, gây khó khăn trong tổng hợp và so sánh. Sự không đồng nhất này ảnh hưởng trực tiếp đến quy hoạch vùng nguyên liệu, dự báo dịch hại và kế hoạch cấp mã vùng trồng những yếu tố nền tảng cho nông nghiệp hiện đại.
Trước thực tế đó, ngành nông nghiệp Lâm Đồng đang rà soát, hợp nhất các chương trình và kế hoạch chuyên môn từ 3 khu vực, hình thành hệ thống chỉ đạo thống nhất từ tỉnh đến cơ sở, tránh trùng lặp. Đồng thời, ngành nông nghiệp triển khai chuẩn hóa dữ liệu sản xuất, thống nhất biểu mẫu, quy trình điều tra và phương thức lưu trữ, chia sẻ thông tin giữa các địa phương.
Theo kế hoạch, thời gian tới, ngành nông nghiệp sẽ xây dựng cổng dữ liệu nông nghiệp thống nhất, tích hợp toàn bộ thông tin về diện tích, sản lượng, dịch hại, vật tư nông nghiệp, mã số vùng trồng và chuỗi truy xuất nguồn gốc. Khi hoàn thiện, hệ thống này giúp cơ quan quản lý ra quyết định nhanh, đồng thời, mở dữ liệu cho doanh nghiệp và hợp tác xã đăng ký, giám sát minh bạch.
Theo lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường, khi dữ liệu được cập nhật theo thời gian thực, ngành có thể dự báo sâu bệnh, điều tiết mùa vụ, cấp mã vùng trồng dựa trên cơ sở khoa học. Đây là cách duy nhất để nông nghiệp sau sáp nhập vận hành hiệu quả và minh bạch. Bên cạnh đó, ngành đang ứng dụng công nghệ trong quản lý cây trồng, cảnh báo sâu bệnh và dự báo thời tiết. Việc giám sát vùng trồng, cơ sở đóng gói xuất khẩu được thực hiện qua phần mềm, giúp rút ngắn thời gian, giảm sai sót và nâng cao độ tin cậy.
Kết nối dữ liệu các vùng sản xuất chủ lực
Sáp nhập không chỉ là thay đổi hành chính, mà còn là cơ hội liên kết các vùng trồng chủ lực, hình thành chuỗi giá trị liên tỉnh: sản xuất, chế biến, xuất khẩu. Ngành nông nghiệp tỉnh đang xây dựng bản đồ số vùng trồng chủ lực liên thông với hệ thống truy xuất nguồn gốc, gắn “căn cước số” cho từng vùng sản xuất. Đây là bước đi cần thiết để Lâm Đồng hướng tới nông nghiệp minh bạch, có trách nhiệm với thị trường và người tiêu dùng.
Để vận hành hệ thống này, ngành nông nghiệp xác định đào tạo con người là then chốt. Thời gian tới, cán bộ nông nghiệp cấp xã sẽ được tập huấn kỹ năng số hóa, quản lý dữ liệu và thống kê sản xuất. Khi dữ liệu - công nghệ - con người cùng vận hành hiệu quả, nền nông nghiệp thống nhất sẽ được hình thành không chỉ về địa giới, mà cả về tư duy và phương thức quản trị.
Lâm Đồng hôm nay không chỉ là “thủ phủ rau, hoa” mà đang trở thành trung tâm nông nghiệp công nghệ cao và kết nối vùng Tây Nguyên - Nam Trung Bộ. Sáp nhập mở ra nhiều thách thức nhưng cũng là cơ hội để tỉnh chuyển từ quản lý thủ công sang quản trị số, từ sản xuất đơn lẻ sang chuỗi liên kết vùng.
Đức Hùng .