Mưa đỏ: Giải mã hiện tượng điện ảnh chưa từng có

7 giờ trướcBài gốc

Thành công không nhờ may mắn

Vụ trưởng Văn hóa - Văn nghệ đánh giá, Mưa đỏ là bộ phim về đề tài chiến tranh cách mạng đạt chất lượng tốt, nối dài danh sách những phim đề tài chiến tranh cách mạng. Câu chuyện Mưa đỏ có thể phổ biến nhiều thời điểm như kỷ niệm ngày thành lập Đảng 3/2, kỷ niệm ngày thành lập Quân đội Nhân dân Việt Nam 22/12… Song phim được chiếu trong không khí 80 năm cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9 là một thời điểm tuyệt vời, góp phần làm nên thành công rực rỡ của Mưa đỏ. "Phim tốt, thời điểm ra mắt tốt, tâm lý, trách nhiệm của khán giả với vấn đề chung của xã hội tốt, lại có nhà phát hành chuyên nghiệp nên phim lập kỳ tích phòng vé. Không hề có chuyện may mắn ở đây", bà Trần Thị Phương Lan nhận định.

Cố vấn nghệ thuật phim Mưa đỏ, đạo diễn NSND Nguyễn Thanh Vân đồng tình với nhận định của Vụ trưởng Văn hóa -Văn nghệ. Ông cho rằng, Mưa đỏ trở thành phim Việt ăn khách nhất phòng vé không phải do may mắn, cũng không phải do một yếu tố tích cực tạo thành. “Một cánh én nhỏ chẳng làm nên mùa xuân”, câu hát của nhạc sĩ Phạm Tuyên đúng trong trường hợp phim Mưa đỏ. Cố vấn phim Mưa đỏ bày tỏ sự bất ngờ. “Theo số liệu thống kê từ phòng vé, phim thành công vượt dự đoán ban đầu của ê-kíp. Đây là sự đột phá, là kỳ tích của dòng phim lịch sử chiến tranh. Tạo dựng hình ảnh phim công phu, ngoài tài năng của nhà quay phim cần nhắc đến sự đóng góp của bối cảnh. Nếu không có nền tảng bối cảnh phong phú, đa dạng, đầy ắp thì khó khơi gợi cảm xúc, khi cảm xúc chân thực sẽ kích hoạt cảm hứng cho người tạo hình rất lớn”, NSND Thanh Vân nhận định.

Chọn bối cảnh là quá trình tiêu tốn thời gian, tâm sức của những người làm phim Mưa đỏ. NSND Thanh Vân chia sẻ, đoàn phim từng lưỡng lự giữa bối cảnh Đồng Mô. "Các phim lịch sử phía Bắc vẫn coi Đồng Mô là bối cảnh ruột, nhưng bối cảnh thành cổ Quảng Trị có ưu thế riêng không thể thay thế, theo góc nhìn của tôi. Tôi tin rằng, các thành phần của đoàn phim, đặc biệt các bạn diễn viên trẻ - những người góp phần vào thành công của bộ phim - đến thành cổ Quảng Trị (địa bàn chính của phim chỉ cách thành cổ vài km) đến bên dòng sông Thạch Hãn những câu thơ của Lê Bá Dương cứ vang vọng, âm hưởng ấy đã kích hoạt tinh thần tận hiến của nghệ sĩ trẻ. Mặc dù bối cảnh thành cổ Quảng Trị khắc nghiệt hơn rất nhiều nhưng lại phủ vào trong từng trường đoạn, phân đoạn, từng hình ảnh, cử chỉ… một tinh thần khác biệt không thể bù đắp được bằng những bối cảnh khác”, ông nói.

Diễn viên Hiếu Nguyễn trong vai chỉ huy Thành.

Đạo diễn Nguyễn Thanh Vân cho rằng, phim Mưa đỏ nằm trong xu hướng giải trí hệ yêu nước, giống như những concert quốc gia thu hút đông đảo khán giả trẻ. “Sự cộng hưởng của thời điểm lịch sử, âm nhạc, điện ảnh kích hoạt lẫn nhau đã góp phần làm nên kỳ tích Mưa đỏ. Tôi không dám chắc nếu rơi ở thời điểm khác Mưa đỏ đã xác lập được kỳ tích này”, ông nói. Tuy nhiên, NSND Nguyễn Thanh Vân nhấn mạnh, tất cả yếu tố khác chỉ là phụ trợ, cộng hưởng, chất lượng bộ phim vẫn là yếu tố then chốt dẫn đến thành công.

Ông khẳng định: “Đây chắc chắn là bộ phim chất lượng. Để thỏa mãn nhiều đối tượng khán giả không phải điều dễ dàng. Đạt được sự công nhận từ những nhà làm phim chuyên nghiệp lại càng không dễ. Về kịch bản, chúng tôi đã từng đọc và biết về kịch của nhà văn Chu Lai. Nếu ai đó nói rằng, Mưa đỏ vẫn còn bóng của Chu Lai phủ lên thì oan cho đạo diễn. Tôi nghĩ ở phim này đạo diễn đã đào thoát khỏi bóng của Chu Lai một cách quyết liệt, mạnh mẽ nếu so với kịch bản ban đầu. Cách nhìn nhận, cách tiếp cận của phim Mưa đỏ với kịch bản của nhà văn Chu Lai là một cuộc đào thoát mà tôi đánh giá là ngoạn mục".

Cảnh trong phim Mưa đỏ - phim lập kỷ lục doanh thu cao nhất lịch sử phòng vé Việt.

Bối cảnh Mưa đỏ được đánh giá cao.

Thu hút dàn diễn viên trẻ

Mưa đỏ hấp dẫn khán giả trẻ còn ở dàn diễn viên năng lực và nhiệt huyết. Họ không phải những ngôi sao phòng vé, mà là những nghệ sĩ yêu nghề, đang ở độ tuổi sung sức muốn được góp sức mình cho những bộ phim khơi gợi truyền thống lịch sử hào hùng của dân tộc. Đạo diễn Mai Thu Huyền nói, đạo diễn Đặng Thái Huyền rất tinh tế khi lựa chọn diễn viên. Họ đều không phải những tên tuổi phòng vé, thậm chí có những gương mặt rất mới nhưng hợp vai. Vì thế khán giả không có cảm giác xem diễn viên diễn mà tin rằng các nhân vật đang sống.

Nhà văn Dương Hướng đánh giá cao những cảnh quay xuất thần trong phim Mưa đỏ cùng tài năng của nhà quay phim Lý Thái Dũng. Diễn viên, đạo diễn Mai Thu Huyền biết đến tay máy vàng của điện ảnh Việt đã 40 năm nay. “Ông là bạn học cùng lớp quay phim với bố tôi. Hồi nhỏ ông thường qua nhà tôi chơi. Năm 1999, khi đã trở thành diễn viên, tôi có cơ hội làm chung với ông phim Những con đường vô hình. Có thể nói, Lý Thái Dũng là nhà quay phim số 1 hiện nay với rất nhiều giải quay phim xuất sắc. Ông đang giảng dạy tại Trường ĐH Sân khấu & Điện ảnh Hà Nội, là thầy của nhiều thế hệ học trò. Ông là người hiền lành, khiêm tốn và rất hòa nhã trên phim trường. Giám đốc hình ảnh (D.O.P) là người quan trọng thứ 2 sau đạo diễn nhưng thường ít được nhắc đến. Thành công của Mưa đỏ có sự đóng góp lớn của D.O.P Lý Thái Dũng", Mai Thu Huyền nói.

"Tôi đặc biệt ấn tượng với diễn viên Phương Nam trong vai Tạ và Lê Hoàng Long vai Sen. Cả hai đã nhập vai xuất sắc, họ phải hi sinh rất nhiều cho vai diễn để tạo cho vai diễn độ chân thật cao nhất. Tôi cũng rất thích cách đạo diễn xây dựng nhân vật Quang (Steven Nguyễn thủ vai). Ngoại hình và tính cách của nhân vật này đã cho người xem cách nhìn rất khác về những người lính bên kia chiến tuyến. Đây là sáng tạo hay của đạo diễn, thông qua 2 tuyến nhân vật để phản ánh thông điệp về sự hòa giải dân tộc", Mai Thu Huyền nói.

Những diễn viên sinh ra và lớn lên khi đất nước đã im tiếng súng khao khát được tham gia Mưa đỏ, dù họ biết tham gia bộ phim về đề tài chiến tranh cách mạng vất vả và khả năng tạo bão phòng vé không cao. Diễn viên Hiếu Nguyễn (1990), thủ vai chỉ huy Thành trong phim, chia sẻ: “Đề tài về chiến tranh cách mạng ở Việt Nam là đề tài cả thế giới biết đến. Bạn bè ngoại quốc của tôi thường hỏi tôi về chiến tranh ở Việt Nam. Tôi nói với các bạn rằng, đó là cuộc kháng chiến cứu nước vĩ đại của dân tộc Việt Nam, hào hùng và oanh liệt”. Hiếu Nguyễn thú nhận, lúc đầu không dám nghĩ phim Mưa đỏ thành công vang dội.

"Là công dân Việt Nam tôi day dứt vì chưa đóng góp được gì để lan tỏa lịch sử, văn hóa Việt Nam. Tôi luôn đau đáu điều này, vì tôi làm trong lĩnh vực nghệ thuật, nếu có cơ hội không thể không làm. Khi có thông tin về phim Mưa đỏ, tôi đã đến casting. Lúc đó, tôi đang bệnh nên được nhường casting trước. Khi diễn thử vai chỉ huy Thành tôi đã thuyết phục được đoàn phim", anh nhớ lại. Nam diễn viên 9x cho rằng, vai diễn chỉ huy Thành trong phim Mưa đỏ là vai diễn vất vả nhất cho đến thời điểm này bởi cần trải nghiệm thực tế. Nhớ lại khoảng thời gian sống cùng Mưa đỏ, Hiếu Nguyễn vẫn xúc động: “Lần nào đọc kịch bản tôi cũng khóc, kể cả lúc ấy là 5 giờ sáng khi bắt đầu một ngày mới. Tôi sinh ngày 17/9/1990, trận đánh bảo vệ thành cổ Quảng Trị 81 ngày đêm kết thúc ngày 16/9/1972. Ông ngoại tôi tên Thành, 14 tuổi ông đã tham gia hoạt động cách mạng. Tôi cảm giác tôi có duyên với phim Mưa đỏ”.

Bất cập khâu phát hành của phim nhà nước đặt hàng

Phim dùng ngân sách nhà nước có được ra rạp và thu tiền không? TS. Trần Thị Phương Lan, Vụ trưởng Văn hóa - Văn nghệ, Ban Tuyên giáo và Dân vận T.Ư khẳng định, phim nhà nước đầu tư, ra rạp bán vé bình thường, không có quy định nào cấm. Nhưng vấn đề đặt ra: Phim nhà nước đầu tư chưa có nguồn kinh phí thỏa đáng để quảng bá, phát hành. Nói cách khác, câu chuyện quảng bá, phát hành phim nhà nước chưa được quan tâm đúng mức.

“Lâu nay phim nhà nước đặt hàng không đặt nặng vấn đề phát hành có lãi. Từ cơn sốt Ðào, phở và piano đã cho thấy lỗ hổng này. Hiện nay, Cục Ðiện ảnh đang xây dựng dự thảo Nghị định phát hành, phổ biến phim phục vụ nhiệm vụ chính trị. Phim Mưa đỏ gây sốt một phần không nhỏ nhờ đơn vị phát hành. Nhà sản xuất Nguyễn Trí Viễn dạn dày kinh nghiệm, gánh cả hai phim Ðịa đạo và Mưa đỏ. Kinh nghiệm từ thực tế thu được là huy động nguồn lực của xã hội chứ việc ai đứng tên không còn quan trọng nữa. Không phân biệt rạch ròi nhà nước hay tư nhân làm phim, mà một tác phẩm điện ảnh được sản xuất ra, để đến được với khán giả nên chấp nhận nhiều phương thức”, bà Trần Thị Phương Lan nói.

Vụ trưởng Văn hóa -Văn nghệ nhấn mạnh, các nhà làm phim nên thay đổi “món ăn” cho khán giả. “Một số phim có yếu tố kinh dị rơi đúng thời điểm cũng gặt doanh thu tốt. Nhưng xem phim ma mãi cũng chán, khán giả bây giờ lại thích đề tài lớn, chứng minh qua cơn sốt Ðào, phở và piano, Ðịa đạo, Mưa đỏ. Công tác nắm bắt thị hiếu khán giả cần được đặt ra nghiêm túc. Ðừng nghĩ khán giả chỉ xem phim đánh nhau, yêu nhau. Ngay phim siêu anh hùng của Mỹ xem mãi cũng chán”, TS. Trần Thị Phương Lan nói.

Nông Hồng Diệu

Nguồn Tiền Phong : https://tienphong.vn/mua-do-giai-ma-hien-tuong-dien-anh-chua-tung-co-post1776504.tpo