Nhiều năm qua, người dân truyền tai nhau về khu Nghĩa trang nhân dân "đặc biệt' có 1-0-2 ở thôn Đông Cao, xã Đông Xuyên cũ – nay là xã Bình Xuyên (huyện Ninh Giang, tỉnh Hải Dương).
Video: Mục sở thị khu nghĩa trang nhân dân "đặc biệt " ở thôn Đông Cao, xã Bình Xuyên.
Khu nghĩa trang nhân dân "đặc biệt" này không chỉ được xây dựng từ lâu, khi các ngôi mộ đặt thẳng hàng lối, cùng kích cỡ, màu gạch mà ẩn chứa trong đó là những câu chuyện về văn hóa làng quê, dòng họ...
Ông Ngô Xuân Đương - Bí thư Chi bộ, Trưởng thôn Đông Cao (xã Bình Xuyên) cho biết: " Nghĩa trang nhân dân của làng được xây dựng từ khoảng những năm 1960 . Trải qua hơn 60 năm, khu nghĩa trang này hiện chưa được lấp đầy, vẫn là nơi an nghỉ của những người trong thôn mỗi khi qua đời...".
Các phần mộ được xây dựng thẳng hàng lối, cùng quay về một hướng, cùng một kích cỡ và chung màu gạch. Việc này lúc đầu do người dân, các dòng họ tự ngầm hiểu, chứ không ai bảo ai. Sau này việc xây dựng phần mộ cho người khuất được quy định rõ trong Quy ước, Hương ước của làng.
Ở Nghĩa trang nhân dân làng Đông Cao không có việc các gia đình nhận phần đất cho người mất, hay tranh nhau vị trí an táng. Đất dành cho người mất được thôn chia theo dòng họ. Khi dòng họ nào hết đất sẽ làm đơn đề nghị và thôn sẽ cấp phần đất mới.
Theo Hương ước, Quy ước của làng, người mất trong thôn sẽ được chôn cất theo dòng họ. Cho nên, chỉ có mộ Tổ của dòng họ sẽ được xây cao và to hơn, các phần mộ phía sau xây cùng một kích cỡ, chiều cao.
Người dân thôn Đông Cao thường xuyên dọn dẹp phần mộ của gia đình và khu nghĩa trang nhân dân. Hiện tại, lối đi vào các phần mộ đã được đổ bê tông tạo cho khu nghĩa trang luôn sạch sẽ, thuận lợi cho người dân mỗi khi đến đây thăm viếng người quá cố.
Ở huyện Ninh Giang hiếm có khu nghĩa trang nhân dân nào được xây dựng hơn 60 năm mà vẫn thể hiện sự văn minh, tiết kiệm... nhưng ẩn chứa trong đó văn hóa làng như nơi đây.