Mục tiêu tăng trưởng đang chịu nhiều sức ép

12 giờ trướcBài gốc

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi trình bày báo cáo thẩm tra.

Nhận định mục tiêu tăng trưởng đang chịu nhiều sức ép, Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội nhấn mạnh yêu cầu kiên định mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô, điều hành chính sách tài khóa, tiền tệ chặt chẽ, tiếp tục cải thiện nguồn thu ngân sách, giảm phụ thuộc vào thu từ đất đai.

Nhiều chỉ tiêu vượt dự báo trong bối cảnh khó khăn chưa từng có

Sáng 15/10 tiếp tục phiên họp thứ 50, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến các báo cáo về kinh tế xã hội sẽ trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 10 của Quốc hội, khai mạc vào ngày 20/10 tới.

Báo cáo thẩm tra sơ bộ, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi nêu rõ, Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2025 và giai đoạn 2021 - 2025 diễn ra trong bối cảnh đặc biệt nhiều biến động Việt Nam đã nỗ lực vượt bậc, đạt kết quả toàn diện, ấn tượng trên hầu hết các lĩnh vực.

Dự kiến 22/26 chỉ tiêu giai đoạn 2021 - 2025 hoàn thành và vượt kế hoạch, riêng năm 2024 và 2025 đã hoàn thành 100% (15/15 chỉ tiêu), thể hiện sự nỗ lực bứt phá trong hai năm cuối nhiệm kỳ, trong đó năm 2025 đạt kết quả toàn diện, nổi bật, tăng trưởng ước đạt 8%, thuộc nhóm cao nhất khu vực.

Thường trực Ủy ban Kinh tế và tài chính đánh giá cao các quyết sách mạnh mẽ, quyết liệt, tinh thần dám nghĩ, dám làm và sự điều hành linh hoạt, kịp thời của Chính phủ, nhờ đó đạt nhiều kết quả tích cực, nhiều chỉ tiêu vượt dự báo trong bối cảnh khó khăn chưa từng có, tạo nền tảng quan trọng củng cố niềm tin, ổn định kinh tế vĩ mô và mở ra dư địa thuận lợi cho phát triển nhanh, bền vững trong thời gian tới, ông Mãi phản ánh.

Bên cạnh những thành tựu cơ bản, nhận xét tình hình kinh tế - xã hội, cơ cấu lại nền kinh tế nước ta còn đối diện một số khó khăn, thách thức, Thường trực Ủy ban thẩm tra đề nghị quan tâm, đánh giá kỹ hơn một số vấn đề.

Đó là, mục tiêu tăng trưởng đang chịu nhiều sức ép trong bối cảnh các động lực chính như xuất khẩu, tiêu dùng và đầu tư chưa thực sự tạo xung lực đủ mạnh. Trong đó, nền tảng xuất khẩu còn thiếu vững chắc, đang có dấu hiệu chậm lại, phụ thuộc lớn vào khu vực FDI và nguồn cung bên ngoài, trong khi chính sách thuế đối ứng, rào cản kỹ thuật và yêu cầu xanh hóa từ các thị trường lớn như Hoa Kỳ, EU gia tăng mạnh. Quy mô đầu tư công giai đoạn 2025 rất lớn, nhưng tiến độ và hiệu quả giải ngân chưa tương xứng, mới đạt khoảng 50% kế hoạch đến hết tháng 9/2025, gây áp lực lớn cho những tháng cuối năm.

Một số dự án hạ tầng trọng điểm vẫn gặp khó khăn trong thi công. Tiêu dùng trong nước, trụ cột quan trọng của tăng trưởng, chưa tạo đột phá rõ nét, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng giai đoạn 2021 - 2025 tăng bình quân khoảng 7,5%/năm, thấp hơn đáng kể so với giai đoạn trước; liên kết giữa tiêu dùng với sản xuất, du lịch còn yếu; tình trạng buôn lậu, hàng giả, gian lận thương mại trên môi trường số tiếp tục làm suy giảm niềm tin thị trường.

Thường trực cơ quan thẩm tra cũng nhận định, chất lượng tăng trưởng còn hạn chế, nền kinh tế vẫn chủ yếu dựa vào gia công và nhập khẩu nguyên liệu, công nghệ. Khu vực doanh nghiệp trong nước, nhất là tư nhân, chưa tạo được vị thế trong chuỗi giá trị, công nghiệp phụ trợ phát triển chậm, tỷ lệ nội địa hóa chỉ đạt khoảng 36,6%, khiến Việt Nam phụ thuộc lớn vào khu vực FDI. Sự chi phối của khu vực FDI, chiếm tới hơn 75% xuất khẩu và gần 70% nhập khẩu, đặt ra thách thức đối với mục tiêu nâng cao năng lực tự chủ và khả năng cạnh tranh dài hạn của nền kinh tế.

Lưu ý tiếp theo từ Chủ nhiệm Phan Văn Mãi là ổn định kinh tế vĩ mô tiềm ẩn nhiều rủi ro. Lạm phát được kiểm soát nhưng giá một số mặt hàng thiết yếu tăng cao, trực tiếp tác động đến đời sống người dân, đặc biệt nhóm thu nhập thấp. Điều hành tỷ giá gặp nhiều thách thức, thị trường trái phiếu doanh nghiệp chưa phục hồi, thị trường vàng diễn biến phức tạp, làm suy giảm niềm tin và hạn chế khả năng huy động vốn trung và dài hạn.

Tín dụng bất động sản đang tăng nhanh, đến cuối tháng 7/2025 tăng gần 17%, cao hơn mức tăng trưởng tín dụng chung, trong khi vốn cho sản xuất, kinh doanh còn nhiều khó khăn, ông Mãi lưu ý.

Hoàn thiện thể chế chưa theo kịp yêu cầu phát triển

Theo Thường trực cơ quan thẩm tra, công tác hoàn thiện thể chế, pháp luật tuy được đẩy mạnh nhưng chưa theo kịp yêu cầu phát triển, đến nay còn 55 văn bản quy định chi tiết chưa ban hành, một số quy định chồng chéo, thiếu nhất quán, gây ách tắc trong đầu tư, đất đai, xây dựng và quy hoạch.

Việc sắp xếp mô hình địa phương 2 cấp còn vướng mắc về tổ chức, nhân sự. Tốc độ già hóa dân số nhanh, tổng tỷ suất sinh chỉ 1,91 con/phụ nữ và chất lượng nguồn nhân lực, đặc biệt nhân lực số, còn hạn chế. Biến đổi khí hậu và thiên tai diễn biến phức tạp đe dọa mục tiêu phát triển bền vững.

Thường trực Ủy ban thẩm tra cho rằng, dù đạt nhiều kết quả tích cực, nền kinh tế vẫn đối mặt nhiều khó khăn khi dư địa chính sách thu hẹp, động lực tăng trưởng lan tỏa chưa mạnh, trong khi với cấu trúc của thị trường vốn và mặt bằng lãi suất hiện nay, việc tiếp tục nới lỏng chính sách tiền tệ là hết sức thách thức.

Để hoàn thành mục tiêu năm 2025, giai đoạn 2021 - 2025, cần tiếp tục kiên định ổn định kinh tế vĩ mô, điều hành chính sách tiền tệ chặt chẽ, phát huy vai trò chủ đạo của tài khóa mở rộng có trọng tâm, đồng thời đẩy mạnh cải cách thể chế, các động lực tăng trưởng truyền thống và phát triển mạnh các động lực tăng trưởng mới, tạo đà phát triển bền vững cho giai đoạn 2026 - 2030, ông Mãi đề nghị.

Về Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2026, Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính cho rằng, năm 2026 là năm khởi động, định hướng phát triển cho cả giai đoạn 2026 - 2030. Bối cảnh năm 2026 đòi hỏi sự chủ động, linh hoạt cao trong điều hành chính sách, vừa ổn định vĩ mô, vừa nâng cao năng lực nội sinh, khả năng chống chịu và tận dụng cơ hội tái cấu trúc chuỗi cung ứng toàn cầu để tăng sức cạnh tranh quốc gia.

Thống nhất với các định hướng lớn, mục tiêu tổng quát, các chỉ tiêu chủ yếu và 11 nhóm nhiệm vụ, giải pháp nêu trong Báo cáo của Chính phủ, Thường trực cơ quan thẩm tra đồng thời nhấn mạnh yêu cầu kiên định mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô, điều hành chính sách tài khóa, tiền tệ chặt chẽ, tiếp tục cải thiện nguồn thu ngân sách, giảm phụ thuộc vào thu từ đất đai.

Thường trực cơ quan thẩm tra đề nghị nâng cao hiệu quả đầu tư công; đổi mới mô hình tăng trưởng gắn với cơ cấu nền kinh tế, xác định rõ trọng tâm và trụ cột tăng trưởng; phát triển mạnh các động lực mới như chuyển đổi số, năng lượng xanh, đổi mới sáng tạo và công nghiệp công nghệ cao, đồng thời thúc đẩy khu vực kinh tế tư nhân trở thành động lực thực sự của tăng trưởng.

Cần tạo chuyển biến rõ rệt trong thực thi pháp luật, cải thiện môi trường kinh doanh và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, qua đó xây dựng nền tảng vững chắc cho phát triển nhanh, bền vững, ông Mãi nhấn mạnh.

Nguyễn Lê

Nguồn Đầu Tư : https://baodautu.vn/muc-tieu-tang-truong-dang-chiu-nhieu-suc-ep-d413257.html