Muốn con biết kiềm chế, cha mẹ phải học cách bình tĩnh trước

14 giờ trướcBài gốc

Không ít cha mẹ than phiền rằng con mình dễ nổi nóng, bướng bỉnh hoặc phản ứng quá mức khi gặp chuyện không vừa ý. Tuy nhiên, ít ai nhận ra rằng chính cách cha mẹ bộc lộ cảm xúc hàng ngày từ những lần mất bình tĩnh, quát tháo, đến cả tiếng thở dài hay ánh nhìn cáu gắt lại là bài học đầu tiên mà con vô thức học theo.

Trẻ không tự nhiên biết bình tĩnh; chúng học điều đó qua cách người lớn đối diện với áp lực và xử lý cảm xúc của chính mình. Vì vậy, muốn con biết kiểm soát cảm xúc, cha mẹ cần là người làm gương trước tiên, học cách dừng lại, thấu hiểu cảm xúc của bản thân và điều chỉnh hành vi trong mọi tình huống.

Ảnh minh họa/ Nguồn internet

Khi cha mẹ mất bình tĩnh, con sẽ phản ứng tương tự

Hãy thử nhớ lại lần gần nhất bạn mất bình tĩnh với con, có thể chỉ vì con làm đổ ly nước, làm bài chậm, hay cãi lời. Khi ấy, điều gì diễn ra? Có lẽ bạn đã quát lên, mặt đỏ gay, tim đập nhanh, rồi sau đó lại ân hận vì đã khiến con sợ hãi hoặc khóc lóc.

Theo các chuyên gia tâm lý, trẻ em chưa đủ trưởng thành để hiểu và kiểm soát những cảm xúc phức tạp như người lớn. Khi bị la mắng, não bộ của trẻ lập tức rơi vào trạng thái căng thẳng và phản ứng theo ba cách: phản kháng, chạy trốn hoặc đóng băng. Nghĩa là, con có thể nổi giận cãi lại, sợ hãi thu mình, hoặc im lặng nhưng trong lòng đầy ấm ức.

Nếu những tình huống như vậy xảy ra thường xuyên, trẻ sẽ dần hình thành thói quen cho rằng nóng giận là cách duy nhất để giải quyết vấn đề. Và khi lớn lên, con có xu hướng phản ứng tương tự với bạn bè, thầy cô hay người thân mỗi khi gặp mâu thuẫn.

Cảm xúc của cha mẹ là ngôn ngữ đầu tiên mà con học

Trẻ nhỏ giống như tấm gương phản chiếu cảm xúc của cha mẹ. Khi bạn cáu kỉnh, con sẽ cảm thấy bất an; khi bạn bình tĩnh, con cũng sẽ dễ dàng lắng lại.

Một nghiên cứu của Đại học Cambridge (Anh) chỉ ra rằng: trẻ từ 2 – 6 tuổi có xu hướng sao chép cảm xúc từ cha mẹ, nếu cha mẹ thường xuyên căng thẳng, con cũng dễ kích động; ngược lại, cha mẹ biết điều chỉnh giọng nói, nét mặt và hành vi, con sẽ tự nhiên học cách bình tĩnh hơn trong giao tiếp và xử lý vấn đề.

Điều đó cho thấy, dạy con bình tĩnh không nằm ở lời nói, mà nằm ở thái độ sống hàng ngày của cha mẹ.

Vì sao cha mẹ dễ mất bình tĩnh?

Áp lực cuộc sống: công việc bận rộn, tài chính, gia đình khiến nhiều người luôn trong trạng thái căng thẳng. Chỉ một hành vi nhỏ của con cũng có thể là giọt nước tràn ly.

Kỳ vọng quá cao: cha mẹ thường mong con hoàn hảo: học giỏi, ngoan ngoãn, biết vâng lời. Khi con không đáp ứng được, sự thất vọng dễ chuyển thành giận dữ.

Thiếu kỹ năng quản lý cảm xúc: nhiều người lớn chưa từng được dạy cách đối diện với cảm xúc của chính mình, nên vô tình trút cảm xúc đó lên con.

Theo các chuyên gia tâm lý trẻ không làm cha mẹ tức giận, mà chính những cảm xúc chưa được xử lý trong cha mẹ khiến họ dễ nổi nóng. Nếu người lớn không học cách chăm sóc cảm xúc của mình, rất khó dạy con điều đó.

Làm thế nào để cha mẹ học cách kiểm soát cảm xúc?

Nhận diện cảm xúc của chính mình: Khi con làm bạn khó chịu, đừng vội phản ứng. Hãy tự hỏi: Mình đang giận điều gì? Là hành vi của con hay vì mình đang mệt, lo lắng, áp lực từ công việc? Việc nhận diện cảm xúc giúp cha mẹ đặt tên cho cơn giận và khi bạn gọi tên được nó, bạn đã bắt đầu kiểm soát được nó.

Thực hành khoảng dừng 10 giây: Trước khi nói hoặc hành động, hãy dừng lại 10 giây, hít sâu – thở ra chậm. Kỹ thuật nhỏ này giúp hệ thần kinh giảm căng thẳng, não bộ có thời gian để phản ứng lý trí thay vì cảm xúc.

Nói về cảm xúc thay vì quát tháo: Hãy thử thay “Con hư quá, mẹ nói bao nhiêu lần rồi mà không nghe!” bằng “Mẹ đang thấy buồn và mệt vì con chưa dọn đồ chơi như mẹ mong.” Khi cha mẹ nói ra cảm xúc của mình một cách bình tĩnh, con sẽ hiểu rõ hơn tác động của hành vi và học được cách diễn đạt cảm xúc tương tự.

Tập trung vào giải pháp, không vào lỗi lầm: Thay vì mắng con “Tại sao con làm đổ nước?”, hãy hỏi “Giờ mình cùng lau đi nhé, lần sau con làm thế nào để không bị đổ nữa?” Cách này không chỉ giúp giảm căng thẳng mà còn dạy con kỹ năng giải quyết vấn đề – điều mà mọi đứa trẻ đều cần.

Chăm sóc bản thân – điều cha mẹ thường quên: Một người lớn mệt mỏi, thiếu ngủ, ăn uống thất thường sẽ rất dễ cáu gắt. Hãy cho bản thân thời gian nghỉ ngơi, tập thể dục, thiền, đọc sách hay đơn giản là đi dạo. Cha mẹ chỉ có thể dạy con bình tĩnh khi bản thân họ được nạp lại năng lượng cảm xúc.

Khi cha mẹ bình tĩnh, con sẽ lớn lên an toàn và tự tin hơn

Trẻ em được sống trong môi trường cảm xúc ổn định thường có khả năng đồng cảm, giao tiếp và tự kiểm soát tốt hơn. Chúng không sợ bị la mắng, nên dễ chia sẻ cảm xúc, biết nhận lỗi và điều chỉnh hành vi.

Ngược lại, nếu cha mẹ thường xuyên nóng nảy, trẻ sẽ hình thành tâm lý đề phòng, hoặc trở nên thụ động, thiếu tự tin, dễ bộc phát cảm xúc tiêu cực khi gặp khó khăn.

Cách cha mẹ cư xử khi tức giận chính là bài học sống động nhất về quản lý cảm xúc mà con được chứng kiến hàng ngày. Trẻ không nghe lời dạy, mà nhìn hành vi của cha mẹ để làm theo”.

Dạy con bình tĩnh bắt đầu từ chính sự bình tĩnh của bạn

Kiểm soát cảm xúc không phải là điều bẩm sinh, mà là kỹ năng cần được rèn luyện, đặc biệt với cha mẹ.

Hãy nhớ rằng: con cái không cần cha mẹ hoàn hảo, chỉ cần cha mẹ biết dừng lại, biết xin lỗi và biết lắng nghe. Khi bạn bình tĩnh, con sẽ cảm nhận được sự an toàn, từ đó học được cách giữ vững cảm xúc trước mọi sóng gió của cuộc sống.

Trương Hiền

Nguồn Tri Thức & Cuộc Sống : https://kienthuc.net.vn/muon-con-biet-kiem-che-cha-me-phai-hoc-cach-binh-tinh-truoc-post1577218.html