Động thái này đánh dấu bước xuống thang tiếp theo trong căng thẳng thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.
Mỹ giảm thuế "de minimis" đối với hàng hóa giá trị thấp từ Trung Quốc xuống 30%
Tiếp tục "giảm nhiệt" căng thẳng thương mại
Sắc lệnh công bố tối thứ Hai mang lại một phần hỗ trợ cho các hãng thương mại điện tử lớn của Trung Quốc như Shein và Temu (thuộc sở hữu của PDD Holdings), đồng thời nối tiếp thỏa thuận đạt được vào cuối tuần trước giữa Bắc Kinh và Washington về việc tạm ngưng trong 90 ngày phần lớn các mức thuế trả đũa được áp dụng từ đầu tháng Tư.
Mặc dù tuyên bố chung sau cuộc đàm phán tại Geneva không đề cập đến chính sách thuế "de minimis", sắc lệnh do Tổng thống Donald Trump ký nêu rõ thuế suất đối với hàng hóa chuyển phát trực tiếp đến người tiêu dùng qua đường bưu điện sẽ được điều chỉnh từ 120% xuống còn 54% đối với các mặt hàng có giá trị tối đa 800 USD, bắt đầu từ thứ Tư. Mức phí cố định 100 USD mỗi gói hàng vẫn giữ nguyên, đồng thời kế hoạch tăng mức này lên 200 USD từ ngày 1/6 đã bị hủy bỏ.
Với các kiện hàng được vận chuyển qua các công ty chuyển phát thương mại như UPS, FedEx và DHL, vốn từng đảm nhận khối lượng lớn đơn hàng của Shein và Temu trước khi chính quyền Trump chấm dứt cơ chế miễn thuế cho hàng Trung Quốc dưới 800 USD, mức thuế mới sẽ là 30%, giảm đáng kể so với mức cũ là 145%, theo tiết lộ từ hai chuyên gia logistics giấu tên.
Mức thuế 30% này bao gồm 10% là thuế "đối ứng" mà Mỹ áp lên hàng hóa Trung Quốc, cùng với 20% phụ thu đặc biệt liên quan đến cuộc khủng hoảng fentanyl tại Mỹ.
Nhà Trắng và Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ hiện chưa phản hồi về yêu cầu làm rõ sắc lệnh.
Đại diện Thương mại Jamieson Greer cho biết trên CNBC vào thứ Ba rằng mức thuế toàn cầu 10% có khả năng sẽ được duy trì để hỗ trợ quá trình phục hồi ngành sản xuất trong nước.
Khó khăn trong thu thuế qua bưu điện
Khác với doanh nghiệp chuyển phát nhanh thường thu thuế từ người bán Trung Quốc trước khi giao hàng, Dịch vụ Bưu chính Hoa Kỳ (USPS) không có hệ thống để thu thuế hiệu quả. Bốn nguồn tin tiết lộ với Reuters rằng phần lớn các kiện hàng từ Shein và Temu hiện đều được vận chuyển qua các hãng chuyển phát thương mại thay vì USPS.
Tuy nhiên, nhiều mặt hàng tiêu dùng của Trung Quốc vẫn sẽ tiếp tục chịu mức thuế cao theo các biện pháp thương mại đặc biệt hoặc kết quả điều tra liên quan đến an ninh quốc gia. Chẳng hạn, các mặt hàng như kim tiêm và găng tay phẫu thuật hiện đang phải chịu mức thuế 100% theo Mục 301 của Đạo luật Thương mại Hoa Kỳ.
Một chuyên gia giao vận cho biết nếu các sản phẩm này được gửi qua đường bưu điện và có giá trị dưới 800 USD, chúng có thể chỉ bị tính phí cố định 100 USD, tương đương mức thuế hiệu dụng 12,5%.
Hồi tháng Hai, chính quyền Trump đã xóa bỏ hoàn toàn quy chế miễn thuế "de minimis" và áp dụng hai chế độ thuế riêng biệt cho hàng hóa gửi qua dịch vụ bưu chính và doanh nghiệp chuyển phát. Chính quyền cáo buộc quy chế này đã làm gia tăng đột biến các lô hàng từ các nền tảng thương mại điện tử Trung Quốc, đồng thời tạo điều kiện cho buôn lậu fentanyl và các chất cấm khác.
Số lượng hàng hóa nhập khẩu vào Mỹ theo diện miễn thuế de minimis đã tăng vọt trong những năm gần đây, chiếm hơn 90% tổng lượng đơn hàng, trong đó khoảng 60% đến từ Trung Quốc, với sự thống trị của các nền tảng như Temu và Shein.
Theo lời khai trước Quốc hội Mỹ năm 2024 của một quan chức thuộc Cục Hải quan và Biên phòng (CBP), giá trị trung bình mỗi lô hàng theo diện “de minimis” trong năm tài khóa 2023 chỉ là 54 USD.
Hiện Shein, Temu và Amazon đều chưa đưa ra bình luận chính thức.
Theo ước tính của Nomura, Trung Quốc đã xuất khẩu 240 tỷ USD hàng hóa trực tiếp đến người tiêu dùng thông qua cơ chế de minimis trong năm ngoái, chiếm 7% tổng kim ngạch xuất khẩu và đóng góp 1,3% GDP.
CEO của công ty tư vấn thương mại điện tử xuyên biên giới Brands Factory, Jianlong Hu nhận định: “Mức thuế 54% vẫn rất cao. Các nhà bán lẻ có thể đang chờ đợi xem tình hình phát triển thế nào. Nhưng có thể nói thời kỳ hoàng kim của hình thức vận chuyển kiện hàng nhỏ từ Trung Quốc sang Mỹ đã kết thúc”.
Shein chịu tác động lớn hơn so với các nền tảng khác do phụ thuộc vào tốc độ tung hàng mới hàng tuần, chủ yếu qua đường hàng không. Trong khi đó, Temu sử dụng phương thức vận chuyển đường biển để tối ưu chi phí.
“Shein vẫn có thể chọn gửi hàng bằng đường hàng không dù phải chịu thuế 54%, thay vì chuyển toàn bộ sang tàu biển. Nếu người tiêu dùng đặt mua quần áo mà phải đợi đến một tháng mới nhận được, liệu họ còn muốn mua không?”, ông Hu nói.
Lỗ hổng chính sách
Nhân dân tệ của Trung Quốc đã tăng lên mức cao nhất trong sáu tháng so với USD vào thứ Ba, phản ánh sự hứng khởi của thị trường toàn cầu sau thỏa thuận thương mại tạm thời giữa Bắc Kinh và Washington.
Cuộc chiến thương mại do Tổng thống Trump phát động đã làm đảo lộn các nguyên tắc thương mại quốc tế truyền thống, gây biến động mạnh trên thị trường tài chính và làm dấy lên lo ngại về nguy cơ suy thoái.
Quy tắc “de minimis” - có từ năm 1938 - đang ngày càng bị chỉ trích bởi cả hai đảng tại Quốc hội Mỹ, khi bị xem là lỗ hổng chính sách cho phép hàng hóa Trung Quốc lách thuế nhập khẩu, đồng thời là kênh đưa các chất cấm như tiền chất fentanyl vào Mỹ mà không bị kiểm tra, như nhiều cuộc điều tra của Reuters đã chỉ ra.
Đại Hùng