Người đứng đầu bộ phận thương mại của Liên minh châu Âu (EU), ông Maros Sefcovic, sẽ là một trong những quan chức thương mại nước ngoài đầu tiên đến Washington vào ngày 14/4 để đàm phán khẩn cấp, theo Reuters.
Động thái này diễn ra sau mức thuế quan có đi có lại mà Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố hôm 2/4.
EU là một trong những đối tác thương mại lớn nhất của Mỹ, với kim ngạch thương mại hai chiều gần 1.000 tỷ USD vào năm 2024.
Tuy nhiên, khi ông Sefcovic đến Washington, nhà đàm phán thuế quan hàng đầu của ông Trump - Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent - sẽ có mặt tại Buenos Aires để thể hiện sự ủng hộ đối với cải cách kinh tế Argentina, thay vì ở thủ đô Mỹ.
Argentina chỉ chiếm 16,3 tỷ USD trong tổng kim ngạch thương mại hàng năm với Mỹ.
Việc ông Bessent vắng mặt vào ngày 14/4 làm dấy lên nghi ngờ trong giới chuyên gia thương mại về khả năng quản lý hiệu quả khi phải tiến hành hàng loạt cuộc đàm phán cùng lúc. Nó cũng đặt ra câu hỏi về triển vọng thực tế của việc đạt được 90 thỏa thuận chỉ trong 90 ngày.
Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent phát biểu tại Nhà Trắng ở Washington. Ảnh: Reuters.
Áp lực
“Việc chuẩn bị cho các quyết định này sẽ đòi hỏi những cuộc đàm phán thực sự nghiêm túc”, Wendy Cutler - cựu trưởng đoàn đàm phán của Đại diện Thương mại Mỹ, hiện là giám đốc Viện Chính sách Xã hội châu Á - nhận định. “Chúng ta khó có thể đạt được thỏa thuận toàn diện với các quốc gia trong khung thời gian này”.
Trong khi đó, cố vấn thương mại Nhà Trắng Peter Navarro phản bác trên kênh Fox Business Network rằng ông Bessent, Đại diện Thương mại Mỹ Jamieson Greer và Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick có thể hoàn thành nhiệm vụ.
“Chúng ta sẽ thực hiện 90 thỏa thuận trong 90 ngày. Điều đó là khả thi”, ông nhấn mạnh.
Cuối cùng, ông Trump, "người sếp, sẽ là người đàm phán trưởng. Không có việc gì được thực hiện mà không có sự xem xét rất cẩn thận của ông ấy", Navarro cho biết.
Tổng thống Mỹ đã khởi động đồng hồ đếm ngược 90 ngày trong tuần này sau khi ông tạm dừng việc áp mức thuế cao hơn đối với nhiều quốc gia.
Trước đó, thị trường tài chính rơi vào tình trạng hỗn loạn do lo ngại về suy thoái kinh tế và lạm phát leo thang, cùng các yếu tố khác.
Ông Trump cho biết khoảng thời gian tạm hoãn 90 ngày này nhằm tạo điều kiện cho các nước đạt được thỏa thuận song phương với Mỹ.
Khôi phục niềm tin của thị trường tài chính cũng là mục tiêu then chốt trong 90 ngày này. Trong tuần qua, các nhà đầu tư đã bán trái phiếu kho bạc Mỹ, khiến lãi suất tăng vọt và đồng USD sụt giảm.
Tuy vậy, bà Cutler cho rằng tình trạng rối ren hiện tại sẽ đặt áp lực lên nhóm của Trump phải giành chiến thắng nhanh chóng.
“Họ sẽ phải chứng minh được rằng mình có thể nhanh chóng ký kết thỏa thuận với một số quốc gia, từ đó khôi phục niềm tin trên thị trường cũng như cho các đối tác thương mại thấy vẫn còn lối thoát ở đây”, bà nhận định.
Tổng thống Donald Trump. Ảnh: Reuters.
"Nhiệm vụ rất lớn"
Sự bất đồng ngày càng gia tăng với Trung Quốc - quốc gia không được Mỹ hoãn mức thuế mới và đã có động thái trả đũa - càng phủ bóng u ám lên bức tranh tuần này.
Theo bà Cutler, việc đạt được các thỏa thuận thương mại khiến cả Tổng thống Trump lẫn thị trường tài chính hài lòng là “nhiệm vụ rất lớn”.
Nhóm Trump có thể sẽ phải ưu tiên đàm phán với một số quốc gia quan trọng và kéo dài thời hạn 90 ngày đối với những nước khác, bà nhận định.
Ngay cả thỏa thuận thương mại nhỏ nhất trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump - điều chỉnh một số điều khoản liên quan đến ôtô và thép trong Hiệp định Thương mại Tự do Mỹ - Hàn - cũng đã mất hơn 8 tháng. Trong khi đó, Hiệp định thương mại toàn diện Mỹ - Mexico - Canada kéo dài hơn 2 năm.
Dù vậy, ông Greer, Đại diện Thương mại Mỹ (USTR), nhấn mạnh: “Chúng ta có thể đạt đến điểm mà tổng thống có thể chốt thỏa thuận. Ông ấy có thể đàm phán, và nếu thỏa thuận đó tốt, ông ấy sẽ cân nhắc chấp nhận nó. Còn nếu không, ông ấy sẽ áp dụng thuế quan”.
Vấn đề hậu cần trong việc điều phối 90 cuộc đàm phán là một trở ngại đối với chính quyền đang thiếu nhân lực.
Nhiều vị trí chủ chốt vẫn chưa được bổ nhiệm, và những quan chức đang tại nhiệm thường bận rộn với các nhiệm vụ khác, theo lời một số nhà ngoại giao. Chẳng hạn, quan chức Bộ Tài chính Mỹ gần đây phải họp với Ukraine về thỏa thuận liên quan đến khoáng sản chiến lược.
Ông Greer nói với kênh Fox News rằng đội ngũ 200 người của ông đang “làm việc suốt ngày đêm”, khi các đề xuất liên tục được trao đổi qua lại với đối tác nước ngoài.
Bộ Tài chính Mỹ hiện chỉ có một quan chức cấp cao khác được Thượng viện phê chuẩn - Thứ trưởng Tài chính Michael Faulkender. Tổng thống Trump thậm chí còn chưa đề cử ai cho vị trí then chốt là thứ trưởng phụ trách các vấn đề quốc tế, hiện do một nhân sự tạm đảm nhiệm.
Tình hình tương tự tại USTR, khi phần lớn công việc phụ thuộc vào đội ngũ công chức sự nghiệp, trong bối cảnh nhiều vị trí phó đại diện vẫn đang chờ Thượng viện chuẩn thuận.
Một yếu tố gây phức tạp khác là sự không nhất quán trong quan điểm của Mỹ về các vấn đề thương mại, theo nguồn tin ngoại giao thứ hai. Người này cho biết các cố vấn thương mại hàng đầu của ông Trump mỗi người lại có cách nhìn riêng.
Một số quốc gia, trong đó có Anh và Austrlia, đã thảo luận về thương mại với chính quyền Trump kể từ khi ông nhậm chức vào tháng 1, nhưng không đạt được nhiều kết quả.
“Không có chuyện có tờ giấy ghi sẵn các thông điệp nhất quán được truyền tay qua lại”, nguồn tin ngoại giao cho biết. “Đây là một quá trình, và tôi cho rằng nên gọi là ‘đối thoại’ hơn là ‘đàm phán’”.
Minh An