Mỹ: Chi tiêu tiêu dùng giảm tốc trước áp lực giá cả

5 giờ trướcBài gốc

Dấu hiệu này cho thấy nền kinh tế đang mất đà vào cuối quý III/2025, trong bối cảnh thị trường lao động ảm đạm và chi phí sinh hoạt leo thang đã kìm hãm nhu cầu.

Người dân mua thực phẩm tại siêu thị ở Glendale, California, Mỹ. Ảnh: AFP/TTXVN

Gánh nặng lạm phát

Theo báo cáo được công bố ngày 5/12 từ Bộ Thương mại Mỹ, chi tiêu tiêu dùng trong tháng 9/2025 chỉ tăng 0,3%. Con số này thấp hơn so với mức tăng đã được điều chỉnh là 0,5% của tháng 8 và phù hợp với dự báo của các chuyên gia kinh tế.

Tuy nhiên, khi được điều chỉnh theo lạm phát, mức chi tiêu thực tế của người dân hoàn toàn không thay đổi so với tháng trước đó, tạo ra một bước đệm yếu ớt khi nền kinh tế bước vào quý IV/2025.

Nguyên nhân chính dẫn đến sự chững lại này là do giá cả hàng hóa tăng cao. Chỉ số giá Chi tiêu Tiêu dùng Cá nhân (PCE) - thước đo lạm phát ưa thích của Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) - đã tăng 2,8% trong vòng 12 tháng tính đến tháng 9.

Đây là mức tăng theo năm lớn nhất kể từ tháng 4/2024. Đáng chú ý, giá xăng và các sản phẩm năng lượng đã tăng vọt 3,6%, trong khi giá hàng hóa nói chung tăng 0,5% do chi phí đắt đỏ hơn của đồ nội thất, thiết bị gia dụng, quần áo và giày dép.

Bà Kathy Bostjancic, chuyên gia kinh tế trưởng tại công ty dịch vụ tài chính Nationwide, nhận định rằng nhiều người tiêu dùng, đặc biệt là các hộ gia đình có thu nhập trung bình và thấp, đang đối mặt với các vấn đề về khả năng chi trả trên diện rộng. Áp lực tài chính buộc họ phải thận trọng hơn và trở thành những người mua sắm chú trọng nhiều hơn đến giá trị thực tế của sản phẩm.

Theo Adobe Analytics, công ty chuyên theo dõi lượt truy cập của người tiêu dùng trên các trang web bán lẻ trực tuyến, mặc dù niềm tin tiêu dùng tiếp tục giảm trong tháng 11/2025, nhưng người Mỹ vẫn chi tiêu mạnh tay với tổng doanh thu đạt kỷ lục 44,2 tỷ USD trong Tuần lễ mua sắm trực tuyến (Cyber Week) - sự kiện mua sắm lớn diễn ra từ Lễ Tạ ơn đến thứ Hai tuần tiếp theo.

Ông John Mercer, Giám đốc nghiên cứu toàn cầu tại công ty phân tích tiêu dùng Coresight, cho rằng doanh thu kỷ lục này cần được nhìn nhận một cách thận trọng. Ông giải thích rằng chi phí tăng một phần là do thuế nhập khẩu, nhưng chính nhóm người tiêu dùng giàu có đã giúp ngành bán lẻ duy trì được mức tăng trưởng trong suốt năm qua.

Khảo sát của công ty nghiên cứu thị trường Kantar cho thấy trong tháng qua, tỷ lệ người tiêu dùng cảm thấy có khả năng chi trả cho các nhu yếu phẩm hàng ngày đã giảm 4 điểm phần trăm, mặc dù vẫn cao hơn mức thấp nhất của năm 2023.

Nền kinh tế hình chữ K

Báo cáo cũng chỉ ra sự phân hóa sâu sắc trong bức tranh kinh tế Mỹ, hay còn gọi là "nền kinh tế hình chữ K". Trong khi chi tiêu cho hàng hóa (như xe cộ, quần áo) đi ngang hoặc sụt giảm, thì chi tiêu cho dịch vụ lại tăng 0,4%, tập trung vào nhà ở, chăm sóc sức khỏe, du lịch và dịch vụ tài chính.

Các nhà kinh tế lý giải rằng sự gia tăng chi tiêu dịch vụ chủ yếu đến từ các hộ gia đình có thu nhập cao, những người được hưởng lợi từ sự bùng nổ của thị trường chứng khoán. Ngược lại, người tiêu dùng thu nhập trung bình và thấp đang bị kẹt giữa hai gọng kìm: thị trường lao động trì trệ và giá cả hàng hóa leo thang do các biện pháp thuế quan.

Báo cáo công bố ngày 4/12 của công ty tư vấn Challenger, Gray & Christmas cho thấy các thông báo cắt giảm nhân sự từ các doanh nghiệp Mỹ tiếp tục vượt xa qua mốc 1 triệu trong năm vào tháng 11/2025, khi tái cấu trúc doanh nghiệp, trí tuệ nhân tạo và thuế quan góp phần làm giảm số lượng việc làm.

Công ty cho biết các kế hoạch sa thải trong tháng 11/2025 bao gồm 71.321 người, giảm so với mức cắt giảm lớn trong tháng 10/2025 nhưng vẫn đủ để nâng tổng số năm 2025 lên 1,17 triệu người. Con số này cao hơn 54% so với cùng kỳ 11 tháng năm ngoái và là mức cao nhất kể từ năm 2020, khi đại dịch COVID-19 làm rung chuyển nền kinh tế toàn cầu.

Ông Joseph Brusuelas, chuyên gia kinh tế trưởng tại RSM US, bình luận rằng nếu không thuộc nhóm "nhánh trên" của nền kinh tế hình chữ K, các hộ gia đình ở phân khúc thấp hơn dường như chỉ đang cố gắng "cầm cự" hoặc dậm chân tại chỗ vào thời điểm này.

Minh chứng cho sự chênh lệch này, Viện Bank of America cho biết khoảng cách giữa mức tăng trưởng thu nhập sau thuế của hộ giàu và hộ nghèo vẫn ở mức lớn, chênh lệch tới 2,6 điểm phần trăm trong tháng 11/2025. Các chuyên gia tại ngân hàng Goldman Sachs cũng cảnh báo rằng việc cắt giảm các chương trình hỗ trợ chính phủ như Medicaid và trợ cấp thực phẩm sẽ tiếp tục gây áp lực lên chi tiêu của nhóm thu nhập thấp trong năm 2026.

Trong bối cảnh tiêu dùng ảm đạm như vậy, thị trường lại tìm thấy tia hy vọng về chính sách tiền tệ. Với việc lạm phát lõi (loại trừ thực phẩm và năng lượng) được giữ ở mức kiểm soát (tăng 0,2% trong tháng 9) và chi tiêu tiêu dùng suy yếu, giới đầu tư đang đặt cược lớn vào khả năng Fed sẽ nới lỏng chính sách.

Công cụ FedWatch của CME Group cho thấy thị trường đang dự đoán khoảng 87,2% khả năng Fed sẽ cắt giảm lãi suất 0,25 điểm phần trăm tại cuộc họp diễn ra vào tuần tới. Chuyên gia Olu Sonola từ công ty xếp hạng tín nhiệm Fitch Ratings cho rằng sự suy yếu của thị trường lao động cùng áp lực lạm phát ở mức vừa phải sẽ củng cố thêm lý do cho quyết định cắt giảm này.

Khánh Ly/bnews/vnanet.vn

Nguồn Bnews : https://bnews.vn/my-chi-tieu-tieu-dung-giam-toc-truoc-ap-luc-gia-ca/399115.html