Thông điệp này được Mỹ đưa ra tại cuộc họp giữa các quan chức phụ trách chính sách NATO của Lầu Năm Góc với các phái đoàn châu Âu. Việc chuyển giao phần lớn gánh nặng phòng thủ từ Mỹ sang các đồng minh châu Âu, nếu diễn ra, sẽ đánh dấu sự thay đổi sâu sắc trong cách Washington (thành viên sáng lập NATO) phối hợp quân sự với những đồng minh chủ chốt của mình.
Tại cuộc họp, phía Mỹ cho biết Washington vẫn chưa hài lòng với tiến độ mà châu Âu đạt được trong việc tăng cường năng lực quốc phòng kể từ khi Nga mở rộng chiến dịch quân sự tại Ukraine năm 2022.
Binh lính NATO tổ chức cuộc tập trận quân sự ở Wierzbiny gần Orzysz, Ba Lan. Ảnh: Reuters
Các nguồn tin tiết lộ, quan chức Mỹ cảnh báo nếu châu Âu không đáp ứng được thời hạn vào năm 2027, Mỹ có thể ngừng tham gia một số cơ chế phối hợp phòng thủ của NATO. Các cuộc trao đổi diễn ra kín nên những người cung cấp thông tin đều yêu cầu giấu tên.
Một quan chức Mỹ cho biết một số nghị sĩ trên Đồi Capitol đã nắm được thông tin này và bày tỏ quan ngại về thông điệp mà Lầu Năm Góc gửi tới châu Âu.
Cách đánh giá năng lực phòng thủ của NATO còn mơ hồ
Các năng lực phòng thủ thông thường đề cập tới những khí tài phi hạt nhân, từ binh lực cho tới vũ khí. Tuy nhiên, phía Mỹ không làm rõ sẽ đo lường tiến độ của châu Âu trong việc gánh vác phần lớn gánh nặng này theo tiêu chí nào. Cũng chưa rõ hạn mốc 2027 có phản ánh lập trường chính thức của chính quyền Tổng thống Donald Trump hay chỉ là quan điểm của một bộ phận quan chức Lầu Năm Góc, trong bối cảnh nội bộ Washington vẫn tồn tại bất đồng về vai trò quân sự mà Mỹ nên duy trì tại châu Âu.
Nhiều quan chức châu Âu cho rằng, bất kể cách đánh giá ra sao, mốc 2027 đều không thực tế, bởi việc thay thế một số năng lực then chốt mà Mỹ đang cung cấp trong thời gian ngắn không chỉ phụ thuộc vào ngân sách hay quyết tâm chính trị.
Các đồng minh NATO hiện phải đối mặt với tình trạng tồn đọng đơn hàng lớn trong sản xuất trang thiết bị quân sự. Dù Mỹ khuyến khích châu Âu mua thêm vũ khí, khí tài do nước này sản xuất, nhiều hệ thống phòng thủ và vũ khí chủ lực của Mỹ nếu đặt mua vào thời điểm hiện tại cũng cần nhiều năm mới có thể bàn giao.
Bên cạnh đó, Washington còn đóng góp các năng lực đặc thù không thể đơn giản “mua sắm” để thay thế, như hệ thống tình báo, giám sát và trinh sát - những yếu tố đã chứng tỏ vai trò then chốt trong nỗ lực quân sự của Ukraine.
Trả lời đề nghị bình luận, một quan chức NATO, phát ngôn thay mặt liên minh, cho biết các đồng minh châu Âu đã bắt đầu đảm nhận nhiều trách nhiệm hơn đối với an ninh của khu vực, song từ chối bình luận cụ thể về mốc thời gian 2027. Quan chức này khẳng định các nước thành viên đã nhận thức được sự cần thiết phải tăng đầu tư cho quốc phòng và từng bước chuyển gánh nặng phòng thủ thông thường từ Mỹ sang châu Âu.
Hiện Lầu Năm Góc và Nhà Trắng chưa phản hồi các yêu cầu bình luận về thông tin trên.
Trên thực tế, nhiều quốc gia châu Âu đã chấp nhận yêu cầu của Tổng thống Mỹ Donald Trump về việc phải tự chịu trách nhiệm nhiều hơn với an ninh của chính mình, đồng thời cam kết tăng mạnh ngân sách quốc phòng.
Liên minh châu Âu cũng đặt mục tiêu đến năm 2030, châu lục này có thể sẵn sàng tự phòng vệ; trong đó, EU xác định cần khắc phục những khoảng trống về phòng không, máy bay không người lái, năng lực tác chiến mạng, đạn dược và các lĩnh vực then chốt khác. Tuy nhiên, theo giới chức và các nhà phân tích, ngay cả mốc 2030 cũng được đánh giá là tham vọng lớn.
Giang Bùi/VOV.VN (biên dịch) Theo: Reuters