Mỹ đề xuất yêu cầu du khách cung cấp lịch sử 5 năm sử dụng mạng xã hội

11 giờ trướcBài gốc

Mở rộng kiểm soát danh tính số

Chính sách mới do Cơ quan Hải quan và Bảo vệ Biên giới Mỹ (CBP) công bố trên Federal Register đánh dấu bước mở rộng đáng kể trong việc kiểm soát danh tính số của du khách. Nếu được thông qua, hệ thống phê duyệt du lịch ESTA, vốn chỉ đòi hỏi thông tin cơ bản, sẽ yêu cầu thêm tài khoản mạng xã hội, số điện thoại và email đã sử dụng trong nhiều năm, thông tin thân nhân và một số dạng dữ liệu sinh trắc học.

Đây là lần đầu tiên Mỹ áp dụng mức độ thu thập dữ liệu sâu như vậy với các nước nằm trong chương trình miễn thị thực, bao gồm Anh, Đức, Pháp, Nhật Bản và Australia.

Mục tiêu mà CBP đưa ra là tăng cường khả năng xác minh danh tính và phát hiện rủi ro an ninh từ không gian mạng, nơi các tư tưởng cực đoan, lời kêu gọi bạo lực và thông tin sai lệch có thể lan truyền nhanh chóng. Giới chức an ninh cho rằng, mạng xã hội đã trở thành chỉ dấu quan trọng trong phân tích hành vi, và việc đánh giá lịch sử trực tuyến giúp nhận diện nguy cơ trước khi du khách đặt chân vào lãnh thổ Mỹ.

Tuy vậy, tính hiệu quả của biện pháp này vẫn là câu hỏi bỏ ngỏ. Nhiều chuyên gia an ninh mạng cho rằng, người có ý định che giấu hoàn toàn có thể sử dụng các tài khoản ẩn danh, hoặc hoạt động trên những nền tảng khó truy vết, khiến việc thu thập dữ liệu rộng rãi không đem lại nhiều giá trị như kỳ vọng.

Kế hoạch này sẽ ảnh hưởng đến người dân từ các quốc gia bao gồm cả Anh, những người có thể điền mẫu đơn ESTA thay cho thị thực. Ảnh: Getty Images

Lo ngại quyền riêng tư và phản ứng quốc tế

Phản ứng từ cộng đồng quốc tế cho thấy đề xuất có thể tạo ra những hệ quả chính trị và ngoại giao phức tạp.

Tại châu Âu, nơi người dân quen thuộc với các tiêu chuẩn bảo vệ dữ liệu nghiêm ngặt theo luật GDPR, việc phải cung cấp toàn bộ lịch sử tài khoản trong 5 năm bị xem là vượt quá nhu cầu hợp lý của một thủ tục du lịch. Một số chính phủ châu Âu đã bày tỏ quan ngại rằng, yêu cầu như vậy có thể xung đột với luật bảo vệ dữ liệu nội khối.

Các tổ chức quyền riêng tư cũng cảnh báo nguy cơ du khách tự kiểm duyệt khi đăng tải nội dung, lo ngại quan điểm cá nhân đặc biệt là về chính trị, có thể bị hiểu nhầm và ảnh hưởng đến khả năng nhập cảnh. Câu hỏi đặt ra là liệu những lời chỉ trích chính sách Mỹ trong quá khứ có trở thành rào cản ở biên giới hay không, nhất là khi cơ chế đánh giá rủi ro của CBP không hoàn toàn minh bạch.

Thêm vào đó, tác động kinh tế là yếu tố khiến đề xuất gây tranh cãi mạnh hơn. Ngành du lịch Mỹ vốn đã giảm sút trong vài năm gần đây, với lượng khách quốc tế giảm rõ rệt tại nhiều điểm đến như Los Angeles hay Las Vegas. Việc tăng thêm rào cản thủ tục có thể khiến du khách, đặc biệt từ châu Âu và Đông Á - những nhóm có mức chi tiêu cao, sẽ cân nhắc lựa chọn điểm đến khác. Điều này trở nên đáng chú ý trong bối cảnh Mỹ cùng Canada và Mexico chuẩn bị tổ chức World Cup 2026, sự kiện được kỳ vọng thu hút hàng triệu người hâm mộ toàn cầu. Nếu quy định mới được áp dụng sát thời điểm diễn ra giải đấu, nguy cơ sụt giảm du khách sẽ trở thành vấn đề thực tế chứ không còn là dự báo.

Thách thức triển khai và tương lai biên giới số

Bên cạnh đó, tính khả thi trong triển khai cũng được đặt lên bàn cân. Thu thập dữ liệu của hàng chục triệu lượt khách mỗi năm đồng nghĩa với một khối lượng thông tin khổng lồ cần được xử lý, lọc và phân tích.

Các chuyên gia đặt câu hỏi liệu CBP có đủ năng lực công nghệ và nhân sự để đánh giá lượng dữ liệu này mà không gây ra tắc nghẽn hoặc sai sót không?. Danh tính trên mạng xã hội cũng không ổn định như giấy tờ tùy thân, người dùng có thể đổi tên, xóa tài khoản, hoặc bị giả mạo. Điều đó làm tăng nguy cơ nhận diện nhầm lẫn và gây phiền toái cho những du khách tuân thủ đầy đủ quy định.

Về mặt chính trị nội địa, đề xuất này phù hợp với định hướng siết chặt kiểm soát biên giới vốn được một bộ phận cử tri Mỹ ủng hộ mạnh mẽ. Việc mở rộng đánh giá mạng xã hội từng xuất hiện trong xét duyệt visa du học, lao động và thậm chí visa nhà báo, nên việc áp dụng với du khách ngắn hạn có thể được xem như bước tiếp nối nhất quán. Tuy nhiên, việc gia tăng rào cản nhập cảnh đối với cả công dân các đồng minh thân cận khiến nhiều nhà phân tích cảnh báo Mỹ có thể đối mặt phản ứng ngoại giao không mong muốn.

Hiện tại, đề xuất đang trong giai đoạn lấy ý kiến công chúng kéo dài 60 ngày. Trong thời gian này, các tổ chức quyền riêng tư, doanh nghiệp du lịch, hãng hàng không và chính phủ các nước có thể gửi phản hồi để CBP cân nhắc. Không loại trừ khả năng quy định sẽ được điều chỉnh, chẳng hạn rút ngắn thời gian yêu cầu, giới hạn một số loại dữ liệu nhạy cảm, hoặc chỉ áp dụng với nhóm đối tượng được đánh giá có nguy cơ cao. Dù vậy, giới quan sát cho rằng, xu hướng mở rộng “biên giới số” đã hình thành và khó đảo ngược, khi danh tính trực tuyến ngày càng trở thành yếu tố quan trọng trong đánh giá rủi ro di chuyển quốc tế.

Trong khi chờ quyết định cuối cùng, đề xuất này đã tạo ra một cuộc tranh luận lớn xoay quanh ranh giới giữa an ninh quốc gia và quyền riêng tư cá nhân. Dư luận đặt ra câu hỏi liệu mức độ giám sát như vậy có phù hợp với một xã hội đề cao tự do ngôn luận, và những đánh đổi về hình ảnh và kinh tế có xứng đáng với lợi ích an ninh mà Mỹ kỳ vọng hay không?

Dù được đánh giá là gây tranh cãi, chính sách mới cho thấy cách mà các quốc gia đang tái định nghĩa kiểm soát biên giới trong kỷ nguyên số, nơi một bài đăng trên mạng xã hội cũng có thể ảnh hưởng đến quyền di chuyển qua biên giới quốc gia.

Châu Anh

Nguồn Đại Biểu Nhân Dân : https://daibieunhandan.vn/my-de-xuat-yeu-cau-du-khach-cung-cap-lich-su-5-nam-su-dung-mang-xa-hoi-10400131.html