Mỹ lập các phi đội riêng cho dòng máy bay không người lái

3 giờ trướcBài gốc

Tướng Kenneth Wilsbach, người được đề cử làm Tham mưu trưởng Không quân, cho biết trong phiên điều trần trước Ủy ban Quân vụ thượng viện giữa tuần qua rằng không quân dự bị và vệ binh quốc gia không quân cũng có thể thành lập các phi đội máy bay chiến đấu hợp tác (CCA) riêng, bên cạnh lực lượng chính quy.

Dòng “đồng đội chiến đấu” bán tự động

CCA là dòng máy bay không người lái bán tự động, được thiết kế để bay song hành cùng các tiêm kích có người lái như F-35 hoặc F-47 - loại tiêm kích thế hệ thứ 6 do Boeing đang phát triển.

Tướng Kenneth Wilsbach có cái nhìn mới về không quân Mỹ

Không quân muốn sử dụng CCA để thực hiện các nhiệm vụ tấn công, trinh sát, gây nhiễu tín hiệu của đối phương, thậm chí làm mồi nhử hỏa lực địch để bảo vệ phi công. Trong bối cảnh nguồn nhân lực và số lượng máy bay có người lái đều hạn chế, dòng CCA được xem là một “nhân tố nhân lực chiến đấu” (force multiplier), giúp mở rộng năng lực tác chiến mà không cần tăng rủi ro cho con người, đồng thời tiết kiệm chi phí.

Hai công ty General Atomics Aeronautical Systems và Anduril Industries năm ngoái đã được chọn để phát triển phiên bản đầu tiên của CCA cho không quân Mỹ.

Nguyên mẫu YFQ-42A của General Atomics đã bắt đầu bay thử nghiệm từ tháng 8, trong khi YFQ-44A của Anduril dự kiến bắt đầu bay thử trong tháng này. Các cuộc thử nghiệm mặt đất của cả hai mẫu đã diễn ra từ tháng 5 năm nay.

Trong phiên điều trần giữa tuần, Thượng nghị sĩ Gary Peters (đảng Dân chủ, bang Michigan) nhấn mạnh rằng các CCA “có ý nghĩa chiến lược và mang tính cách mạng đối với không quân,” đồng thời sẽ “tăng sức sát thương và giảm rủi ro cho các nền tảng có người lái”.

Ông Peters - đại diện bang có căn cứ Selfridge Air National Guard Base, bày tỏ hy vọng rằng “công nghệ tiên tiến này” sẽ không chỉ phục vụ cho lực lượng chính quy mà còn được triển khai cho lực lượng vệ binh quốc gia vốn đã chuyển từ vai trò dự bị chiến lược sang lực lượng tác chiến thường trực.

Mở rộng năng lực tác chiến

Tướng Wilsbach cho biết không quân vẫn còn rất nhiều điều cần học hỏi về CCA, nhưng khẳng định loại máy bay này sẽ không được tích hợp vào các phi đội tiêm kích hiện có.

Ông nói rằng những phi đội độc lập gồm toàn CCA sẽ được thành lập, được bố trí linh hoạt để bay song hành với các máy bay có người lái, một phần của quá trình phân bổ chiến lược.

Wilsbach cũng nhấn mạnh rằng, theo hiểu biết của ông, không quân dự bị và vệ binh quốc gia đều có thể tham gia triển khai các phi đội CCA trong tương lai.

Trong vài năm tới, căn cứ Selfridge dự kiến sẽ nhận dòng máy bay tiếp dầu KC-46A Pegasus và thay thế các tiêm kích A-10 Warthog sắp nghỉ hưu bằng F-15EX Eagle II. Thượng nghị sĩ Peters gợi ý rằng các CCA cũng có thể bay phối hợp cùng F-15EX và KC-46, mở rộng năng lực hỗ trợ chiến đấu.

Ông Peters cũng khẳng định chương trình CCA vẫn đang đi đúng tiến độ và ngân sách, đồng thời ca ngợi đây là “một mô hình hợp tác thành công giữa không quân và ngành công nghiệp quốc phòng.”

Việc thành lập các phi đội CCA độc lập được cho là sẽ giúp không quân linh hoạt hơn trong triển khai, có thể điều chuyển các đơn vị drone đến bất kỳ nơi nào cần thiết, thay vì bị ràng buộc với các phi đội có người lái hoặc những cấu trúc tổ chức cố định.

Khi không quân Mỹ công bố bắt đầu thử nghiệm mặt đất các CCA hồi tháng 5, họ cũng thông báo rằng đơn vị sẵn sàng chiến đấu đầu tiên của loại máy bay này sẽ được đặt tại căn cứ Beale Air Force Base, bang California.

Máy bay không người lái sẽ đảm trách nhiều nhiệm vụ hơn trong không quân sau này

Đơn vị này có nhiệm vụ duy trì trạng thái “sẵn sàng cất cánh” (fly-ready status) cho các CCA, đảm bảo chúng có thể được triển khai ngay lập tức khi cần thiết - một bước tiến quan trọng trong chiến lược hiện đại hóa không quân Mỹ, nơi sự phối hợp giữa người và máy sẽ định hình tương lai của chiến tranh trên không.

Bước đi cần thiết để cạnh tranh với Nga và Trung Quốc

Đây có thể xem là bước đi chiến lược và cần thiết của không quân Mỹ trong bối cảnh cuộc cạnh tranh về năng lực không chiến toàn cầu đang trở nên khốc liệt hơn bao giờ hết, đặc biệt là với Nga và Trung Quốc.

Cả hai quốc gia này đều đã và đang đầu tư mạnh mẽ vào các chương trình máy bay không người lái chiến đấu thế hệ mới, cùng với việc phát triển hệ thống chiến tranh điện tử, radar tàng hình và các công nghệ điều khiển tự động hóa bằng trí tuệ nhân tạo. Nếu không có bước chuyển kịp thời, không quân Mỹ, vốn từng được xem là lực lượng thống trị bầu trời, có thể đối mặt với nguy cơ bị san bằng lợi thế công nghệ trong thập niên tới.

Nga hiện đang thử nghiệm các biến thể mới của máy bay không người lái chiến đấu S-70 “Okhotnik-B”, có khả năng bay tàng hình và phối hợp với Su-57 trong các nhiệm vụ tấn công. Trung Quốc, trong khi đó, đã công khai nhiều mẫu drone chiến đấu như “GJ-11 Sharp Sword” và “FH-97A”, được thiết kế để làm nhiệm vụ tương tự CCA - bay cùng tiêm kích J-20 và tham gia chiến đấu bằng AI. Cả hai đều hướng tới mô hình “phi công số”, nơi máy bay không người lái có thể hoạt động độc lập hoặc dưới sự điều phối chiến thuật của máy bay có người lái.

Trong bối cảnh đó, việc thành lập các phi đội Collaborative Combat Aircraft (CCA) độc lập không chỉ là cải tiến tổ chức, mà còn là biểu hiện của sự thay đổi trong tư duy chiến lược. Thay vì chỉ dựa vào các phi công con người và máy bay có người lái như F-35 hay F-15EX, không quân Mỹ đang xây dựng một hệ sinh thái chiến đấu đa tầng - nơi con người, máy móc và trí tuệ nhân tạo phối hợp như một thể thống nhất.

Những chiếc CCA không chỉ giúp giảm rủi ro sinh mạng cho phi công trong môi trường chiến đấu phức tạp, mà còn có thể mở rộng phạm vi tác chiến, phản ứng nhanh hơn trước các mối đe dọa từ những đối thủ có công nghệ tương đương.

Bằng việc xây dựng các phi đội CCA độc lập, không quân Mỹ gửi đi một thông điệp rõ ràng: họ không chỉ đang theo kịp mà còn muốn dẫn đầu làn sóng cách mạng không chiến mới. Mỗi CCA vừa là một “đồng đội ảo” vừa là một “tác nhân thông minh” có thể tự ra quyết định trong giới hạn được lập trình. Điều này giúp Mỹ không chỉ duy trì lợi thế trên không, mà còn tạo ra lợi thế chiến lược trong các cuộc xung đột tương lai - nơi tốc độ ra quyết định và khả năng phối hợp giữa con người với máy móc sẽ quyết định thắng bại.

Bùi Tú

Nguồn Một Thế Giới : https://1thegioi.vn/my-lap-cac-phi-doi-rieng-cho-dong-may-bay-khong-nguoi-lai-238747.html