Mỹ phẩm giả tràn lan, thương mại điện tử thành 'kẽ hở' lớn

7 giờ trướcBài gốc

Tại hội thảo “Mỹ phẩm: Từ công bố, sản xuất đến đảm bảo chất lượng” diễn ra ngày 25/8 tại TP.HCM, Tiến sĩ Tạ Mạnh Hùng - Phó Cục trưởng Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) cho biết ngành mỹ phẩm Việt Nam đang tăng trưởng mạnh, với quy mô thị trường ước tính 2,3-2,5 tỷ USD vào năm 2024, tốc độ tăng trưởng trung bình đạt 10-15%/năm.

Tuy nhiên, khoảng 80-90% sản phẩm tiêu thụ vẫn là hàng nhập khẩu, chủ yếu từ Hàn Quốc, Nhật Bản, Thái Lan, Trung Quốc và châu Âu. Các doanh nghiệp nội địa còn yếu về công nghệ, nghiên cứu và phát triển sản phẩm, thương hiệu chưa mạnh. Chính điều này khiến thị trường trong nước dễ bị xâm nhập bởi hàng giả, hàng nhái và các sản phẩm không đạt tiêu chuẩn.

Các diễn giả tham gia hội thảo. Ảnh: TTXVN

TS. Hùng cảnh báo, lợi nhuận cao và sức tiêu thụ lớn đang khiến mỹ phẩm trở thành "điểm nóng" của các hành vi làm giả, làm nhái. Đặc biệt, vài năm gần đây, thị trường bùng nổ dòng mỹ phẩm “handmade”, “homemade” do các cá nhân, cơ sở nhỏ lẻ sản xuất, phần lớn không tuân thủ đúng quy trình sản xuất tốt (GMP), chưa đáp ứng quy định về công bố, ghi nhãn, quảng cáo, kiểm nghiệm sản phẩm.

Đáng lo ngại hơn, các dòng mỹ phẩm này đang được tiêu thụ nhanh chóng qua kênh thương mại điện tử. Theo bà Lê Thị Hà - Trưởng phòng Quản lý hoạt động thương mại điện tử (Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, Bộ Công Thương), hơn 60% người tiêu dùng Việt mua mỹ phẩm qua kênh online, đặc biệt trên Shopee, TikTok Shop và Facebook. Tuy nhiên, đây cũng là mảnh đất màu mỡ cho hàng giả, hàng nhái, mỹ phẩm chưa công bố, hoặc quảng cáo sai công dụng.

Hiện nay, việc công bố mỹ phẩm vẫn chủ yếu dựa trên hồ sơ do người bán cung cấp. Các sàn thương mại điện tử mới chỉ yêu cầu phiếu công bố sản phẩm, nhưng chưa có hệ thống đối chiếu với cơ quan quản lý nhà nước để xác minh tính chính danh. Điều này khiến một số người bán dễ dàng chỉnh sửa, làm giả phiếu công bố để “hợp pháp hóa” sản phẩm kém chất lượng.

Quy định hiện hành cũng tập trung kiểm soát khâu sản xuất, chưa theo kịp mô hình kinh doanh số như bán hàng qua livestream, affiliate marketing (tiếp thị liên kết) hay thương mại xuyên biên giới. Các hành vi quảng bá mỹ phẩm sai sự thật, “thổi phồng công dụng” qua KOLs, livestream vẫn chưa có chế tài rõ ràng, gây khó khăn cho việc xử lý.

Trước thực trạng này, đại diện Bộ Công Thương đề xuất làm rõ trách nhiệm của người bán, yêu cầu công khai phiếu công bố, chứng từ nhập khẩu và thông tin phân phối. Các nền tảng thương mại điện tử phải áp dụng cơ chế cảnh báo với sản phẩm vi phạm, nâng cấp công cụ kỹ thuật để kết nối, truy xuất nguồn gốc, chia sẻ dữ liệu với cơ quan quản lý và công khai trên Cổng thông tin một cửa quốc gia.

Tiến sĩ Tạ Mạnh Hùng - Phó Cục trưởng Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) phát biểu tại hội thảo. Ảnh: TTXVN

Luật Thương mại điện tử cần được sửa đổi theo hướng tăng cường xác thực danh tính người bán, quy định rõ trách nhiệm của mạng xã hội có hoạt động thương mại, áp dụng chế tài mạnh với hành vi livestream bán hàng giả, quảng cáo sai sự thật.

Ông Tạ Mạnh Hùng đề xuất Bộ Y tế cần tăng cường hậu kiểm, thanh tra thị trường, xử phạt nghiêm minh các hành vi vi phạm về công bố, ghi nhãn, quảng cáo, sản xuất mỹ phẩm. Song song đó, cần phát triển hệ thống dữ liệu truy xuất nguồn gốc, hỗ trợ ngành mỹ phẩm trong nước phát triển theo hướng kết hợp dược liệu tự nhiên, thảo mộc; đồng thời đẩy mạnh xúc tiến thương mại và mở rộng thị trường quốc tế.

Hiện Bộ Y tế đang xây dựng Nghị định quản lý mỹ phẩm theo hướng đơn giản hóa thủ tục nhưng đảm bảo kiểm soát chặt chẽ, hài hòa với Hiệp định Hòa hợp mỹ phẩm ASEAN. Nghị định dự kiến trình Chính phủ vào tháng 9/2025.

Thiên Bình

Nguồn DNSG : https://doanhnhansaigon.vn/my-pham-gia-tran-lan-thuong-mai-dien-tu-thanh-ke-ho-lon-321594.html