“Chúng tôi hy vọng không phải thực hiện những biện pháp cực đoan, nhưng mọi thứ đang được chuẩn bị sẵn sàng,” Reuters dẫn phát biểu của Giám đốc Hội đồng Kinh tế Mỹ Kevin Hassett trên chương trình “State of the Union” của CNN ngày 5/10 giờ địa phương.
Theo ông Hassett, Tổng thống Donald Trump và Giám đốc Ngân sách Russell Vought đã chuẩn bị các phương án đối phó khắt khe để ứng phó nếu không đạt được thỏa thuận ngân sách với Đảng Dân chủ.
Về phía Tổng thống Donald Trump, trong cùng ngày 5/10, khi được phóng viên hỏi liệu việc sa thải đã bắt đầu hay chưa, ông xác nhận điều đó “đang diễn ra ngay lúc này”.
“Tất cả là do Đảng Dân chủ. Đảng Dân chủ đang gây ra tình trạng mất việc làm rất nhiều do chính sách đóng cửa của họ. Chính phủ đóng cửa là do họ, không phải chúng tôi,” Fox News dẫn lời người đứng đầu Nhà Trắng.
Hiện Cục quản lý Hành chính và Ngân sách Mỹ, đơn vị giữ vai trò trung tâm trong chiến dịch thu gọn chính phủ liên bang của ông Trump, chưa đưa ra phản hồi chính thức nào.
Nhà Trắng ngày 11/9. Ảnh: Nhà Trắng
Chính phủ Mỹ chính thức đóng cửa từ ngày 1/10, đúng vào thời điểm bắt đầu năm tài khóa 2026, sau khi Thượng viện bác bỏ dự luật ngân sách do đảng Cộng hòa của Tổng thống Donald Trump đề xuất với tỷ lệ 54 phiếu thuận – 44 phiếu chống, không đạt được mốc 60 phiếu thuận cần thiết để được thông qua tại Thượng viện.
Phe Cộng hòa đang kiểm soát Thượng viện và dự luật thông thường chỉ cần 51 phiếu để thông qua. Tuy nhiên, với ngân sách, cần ít nhất 60 phiếu.
Tâm điểm của cuộc đối đầu lần này giữa đảng Dân chủ và đảng Cộng hòa của Tổng thống Donald Trump là khoản 1.700 tỷ USD tài trợ cho các hoạt động cơ quan – chiếm khoảng 1/4 ngân sách liên bang trị giá 7.000 tỷ USD. Phần còn lại chủ yếu dành cho các chương trình y tế, hưu trí và chi trả lãi suất khoản nợ công, hiện đã lên tới 37.500 tỷ USD.
Đảng Dân chủ muốn mọi dự luật chi tiêu phải bao gồm các khoản trợ cấp bổ sung về chăm sóc sức khỏe, trong khi đảng Cộng hòa khẳng định rằng hai vấn đề này nên được giải quyết riêng rẽ.
“Họ (đảng Cộng hòa) từ chối đối thoại. Bế tắc này chỉ có thể được giải quyết thông qua các cuộc gặp tiếp theo giữa Tổng thống và các lãnh đạo lưỡng viện,” lãnh đạo phe Dân chủ tại Thượng viện, ông Chuck Schumer, chia sẻ với Reuters ngày 5/10.
Theo Văn phòng Ngân sách Quốc hội Mỹ, việc chính phủ đóng cửa đang làm gián đoạn nhiều hoạt động, khiến báo cáo việc làm tháng 9 bị đình trệ, làm chậm trễ ngành hàng không, đình chỉ nghiên cứu khoa học, giữ lại tiền lương của binh sĩ và dẫn đến việc cho nghỉ không lương khoảng 750.000 nhân viên liên bang, gây thiệt hại khoảng 400 triệu USD mỗi ngày.
Trước đó, tính từ năm 1981, chính phủ Mỹ đã đóng cửa 15 lần, hầu hết chỉ 1 hoặc 2 ngày.
Lần dài nhất diễn ra vào nhiệm kỳ đầu của ông Donald Trump trong 35 ngày hồi năm 2018-2019, khiến khoảng 340.000 trong số 800.000 nhân viên liên bang phải nghỉ việc tạm thời. Nguyên nhân dẫn đến lần đóng cửa khi đó xuất phát từ những bất đồng về chính sách nhập cư.
Văn phòng Ngân sách Quốc hội Mỹ cho biết lần đóng cửa khi đó đã khiến nền kinh tế Mỹ thiệt hại 3 tỷ USD, tương đương 0,02% GDP.
Tùng Dương