Một cuộc tập trận của NATO. (Ảnh: Reuters)
Việc chuyển gánh nặng từ Mỹ sang các thành viên Châu Âu của NATO sẽ thay đổi đáng kể cách thức mà Mỹ - một thành viên sáng lập liên minh - hợp tác với các đối tác quân sự quan trọng nhất của mình.
Tại một cuộc họp trong tuần này, các quan chức Lầu Năm Góc cho biết, Washington vẫn chưa hài lòng với những bước tiến mà Châu Âu đã đạt được trong việc tăng cường năng lực phòng thủ kể từ khi xung đột Nga - Ukraine bùng phát.
Đáng chú ý, Mỹ được cho là đã tuyên bố với các đối tác Châu Âu, rằng nếu họ không thể tiếp quản năng lực phòng thủ từ năm 2027 theo yêu cầu, thì Washington có thể ngừng tham gia một số cơ chế phối hợp quốc phòng của NATO.
Một số quan chức tại Đồi Capitol đã nắm được thông tin này, và bày tỏ lo ngại về thông điệp mà Lầu Năm Góc gửi đến Châu Âu.
Hiện chưa rõ hạn chót năm 2027 có đại diện cho quan điểm của chính quyền Tổng thống Donald Trump, hay chỉ là quan điểm của một số quan chức Lầu Năm Góc. Lầu Năm Góc cũng không giải thích về cách Mỹ sẽ đánh giá tiến độ của Châu Âu trong việc gánh vác trọng trách phòng thủ này.
Một số quan chức châu Âu cho rằng hạn chót năm 2027 là không thực tế, bất kể Washington đánh giá tiến độ như thế nào, vì Châu Âu cần nhiều hơn là tiền bạc và ý chí chính trị để có thể tiếp quản một số năng lực quân sự của Mỹ trong thời gian ngắn.
Các đồng minh NATO cũng đang phải đối mặt với tình trạng bị nợ đơn đặt hàng thiết bị quân sự. Mặc dù các quan chức Mỹ đã khuyến khích châu Âu mua thêm hàng hóa quân sự do Mỹ sản xuất, nhưng một số vũ khí và hệ thống phòng không được đánh giá cao nhất của Mỹ sẽ mất nhiều năm mới có thể được bàn giao, nếu đặt hàng ngay hôm nay.
Mỹ cũng đóng góp những năng lực không thể dễ dàng mua được, chẳng hạn như tình báo, giám sát và trinh sát, vốn đã được chứng minh là chìa khóa cho nỗ lực phòng thủ của Ukraine.
Khi được hỏi ý kiến, một quan chức NATO phát biểu thay mặt liên minh cho biết, các đồng minh Châu Âu đã bắt đầu gánh vác nhiều trách nhiệm hơn đối với an ninh của lục địa. Nhưng quan chức này không bình luận về hạn chót năm 2027.
"Các đồng minh đã nhận ra nhu cầu đầu tư nhiều hơn vào quốc phòng và chuyển gánh nặng quốc phòng thông thường" từ Mỹ sang Châu Âu, quan chức NATO nói.
Lầu Năm Góc và Nhà Trắng chưa trả lời yêu cầu bình luận.
Thời gian gần đây, các quốc gia Châu Âu nhìn chung đã chấp nhận yêu cầu của Tổng thống Mỹ Donald Trump, rằng họ phải chịu trách nhiệm nhiều hơn cho an ninh của chính mình và đã cam kết tăng mạnh chi tiêu quốc phòng.
Liên minh Châu Âu đã đặt mục tiêu chuẩn bị để lục địa này có thể sẵn sàng tự vệ vào năm 2030, và cho biết họ phải lấp đầy những khoảng trống về phòng không, máy bay không người lái, năng lực tác chiến mạng, đạn dược và các lĩnh vực khác. Tuy nhiên, các quan chức và nhà phân tích cho rằng, ngay cả hạn chót năm 2030 cũng rất tham vọng.
Tại một cuộc họp của các bộ trưởng ngoại giao NATO tuần này, Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Christopher Landau cho biết, "rõ ràng" là các đồng minh NATO nên chịu trách nhiệm về quốc phòng của châu Âu.
"Các chính quyền Mỹ đã nói điều này nhiều lần, dưới hình thức này hay hình thức khác, nhưng chúng tôi thực sự nghiêm túc với những gì mình nói", Thứ trưởng Landau viết trên mạng xã hội X.
Minh Hạnh