Các phái đoàn Mỹ (bên trái) và Ukraine (bên phải) tại buổi đầu của các cuộc đàm phán tại Geneva, Thụy Sĩ, ngày 23/11/2025. Ảnh: AP
Trong cuộc họp tại Geneva ngày 23/11, Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio mô tả đây là “ngày làm việc hiệu quả và có ý nghĩa nhất” trong suốt 10 tháng đàm phán về hòa bình cho Ukraine. Ông nói thêm: “Chúng tôi đã tiến rất xa, và tôi cảm thấy rất lạc quan rằng chúng ta có thể đạt được thỏa thuận trong một thời gian hợp lý, rất sớm.”
Sau cuộc họp, Mỹ và Ukraine ra tuyên bố chung cho biết hai bên đã xây dựng được “khung hòa bình cập nhật và tinh chỉnh”, dựa trên bản kế hoạch trước đó của chính quyền tổng thống Trump - văn bản bị chỉ trích là quá nhượng bộ Nga. Tuyên bố không nêu chi tiết nhưng Nhà Trắng nói bản mới đã “tăng cường các bảo đảm an ninh” cho Ukraine và “phản ánh lợi ích quốc gia” của Kyiv.
Ngoại trưởng Rubio cũng nhấn mạnh rằng bản kế hoạch 28 điểm vẫn là một văn bản ‘sống’, sẽ tiếp tục thay đổi và hoàn thiện. Một số vấn đề liên quan đến vai trò của EU và NATO sẽ được thảo luận trên các nhánh riêng, nhưng bất kỳ thỏa thuận cuối cùng nào cũng cần sự đồng ý của Nga.
Chánh Văn phòng Tổng thống Ukraine Andriy Yermak (bên trái) và Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio phát biểu với báo chí sau các cuộc tham vấn ở Geneva, Thụy Sĩ, ngày 23/11/2025. Ảnh: AP
Về phía Ukraine, người đứng đầu đoàn đàm phán, Chánh văn phòng Tổng thống Andrii Yermak, đánh giá: “Chúng tôi đã đạt được tiến bộ rất tốt và đang tiến tới một nền hòa bình công bằng và lâu dài mà nhân dân Ukraine xứng đáng được hưởng.”
Tuy nhiên, kế hoạch của Mỹ vẫn khiến Kyiv và nhiều đồng minh châu Âu lo ngại, bởi một số điều khoản chấp nhận nhiều yêu cầu mà Nga từng đưa ra, bao gồm việc nhượng bộ lãnh thổ. Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen nhấn mạnh rằng biên giới Ukraine không thể bị thay đổi bằng vũ lực, quân đội Ukraine không thể bị hạn chế, và EU phải đóng vai trò trung tâm trong việc bảo đảm hòa bình. Bà Von der Leyen khẳng định “Ukraine có quyền tự quyết định vận mệnh” và con đường đó là hội nhập sâu hơn với châu Âu, bao gồm tái thiết, kết nối hạ tầng, mở rộng thị trường chung và cuối cùng là gia nhập EU.
Các cuộc đàm phán diễn ra trong bối cảnh Ukraine đang ở thời điểm khó khăn: Nga tiếp tục tiến sâu ở một số khu vực tiền tuyến, trung tâm vận tải Pokrovsk, cơ sở điện – khí đốt bị tấn công. Trong nước, Tổng thống Zelenskyy đối mặt áp lực sau bê bối tham nhũng liên quan đến một số quan chức cấp cao. Trong khi đó, Ukraine phụ thuộc lớn vào viện trợ và tình báo của Mỹ.
Bích Hồng
Nguồn: AP, Tass, Reuters, Aljazeera, Euronews.