Na Uy bật mí thêm một giải pháp mới cho tái chế nhựa tại Việt Nam, hiệu quả trên 90%

10 giờ trướcBài gốc

Đại sứ quán Na Uy công bố Báo cáo Nghiên cứu phạm vi hệ thống đặt cọc hoàn trả phù hợp cho Việt Nam. (Nguồn: Đại sứ quán Na Uy tại Việt Nam)

Lễ công bố diễn ra trong khuôn khổ chuỗi Tọa đàm Nói chuyện về Nhựa 2025, do Bộ Nông nghiệp và Môi trường (NNMT) phối hợp với Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP), thông qua Chương trình Đối tác hành động quốc gia về nhựa (NPAP) Việt Nam, cùng Đại sứ quán Na Uy tại Việt Nam tổ chức, hưởng ứng Ngày Môi trường thế giới 2025 với thông điệp “Đánh bại ô nhiễm nhựa”.

Sự kiện có sự tham dự của Đại sứ Na Uy Hilde Solbakken; Phó Cục trưởng Cục Môi trường, Bộ NNMT Nguyễn Hưng Thịnh; Phó Trưởng đại diện thường trú của UNDP tại Việt Nam Patrick Haverman, cùng các đại biểu tham dự trực tiếp và trực tuyến là đại diện các bộ, ngành, đại sứ quán, doanh nghiệp, tổ chức quốc tế, đối tác phát triển, hiệp hội, tổ chức phi chính phủ và các chuyên gia trong nước và quốc tế thuộc mạng lưới NPAP.

Hệ thống đặt cọc hoàn trả (Deposit Return System – DRS) là mô hình theo đó người tiêu dùng trả lại các bao bì đồ uống dùng một lần sau khi sử dụng để nhận lại khoản tiền đặt cọc ban đầu.

Điểm hoàn trả có thể là các cửa hàng bán lẻ, khách sạn, nhà hàng, quán cà phê hoặc các điểm hoàn trả tập trung. Khoản tiền đặt cọc ban đầu tuy nhỏ, nhưng được coi là một động lực tài chính để người tiêu dùng mang trả lại bao bì đồ uống đã sử dụng, thay vì xả ra môi trường.

Nhờ đó, DRS giúp tăng tỷ lệ thu gom và cải thiện đáng kể chất lượng nhựa tái chế do bao bì được thu gom riêng, ít bị nhiễm bẩn.

Đáng chú ý, DRS được xem là công cụ hỗ trợ thiết thực cho việc thực hiện các quy định về trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR) theo quy định tại Luật Bảo vệ môi trường các năm 2000 và 2024. Cụ thể, thay vì phải xây dựng quy trình thu gom riêng, các doanh nghiệp sản xuất và phân phối đồ uống có thể tham gia hệ thống thu gom tập trung nhờ DRS, từ đó tăng tính minh bạch, tối ưu chi phí và bảo đảm tỷ lệ thu hồi bao bì theo quy định của pháp luật.

DRS đã được chứng minh là một giải pháp hiệu quả, giúp đạt được tỷ lệ thu gom để tái chế rất cao đối với các bao bì đồ uống dùng một lần.

Hiện đã có hơn 40 quốc gia và vùng lãnh thổ tại châu Âu, châu Mỹ, châu Phi, Trung Đông và châu Đại Dương áp dụng hệ thống DRS. Tuy nhiên, hiện chưa có quốc gia Đông Nam Á nào triển khai hệ thống này.

Theo báo cáo nghiên cứu, DRS hoàn toàn khả thi tại Việt Nam.

Tuy nhiên, Việt Nam cần một hệ thống DRS riêng phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội, bao gồm đặc thù thị trường đồ uống và cơ sở hạ tầng quản lý chất thải rắn trong nước.

Vì vậy, báo cáo nghiên cứu đã đề xuất các thông số kỹ thuật chi tiết cho hệ thống DRS phù hợp với Việt Nam, đồng thời đưa ra các bước chuẩn bị cần thiết để đảm bảo hiệu quả thực tiễn khi áp dụng mô hình này.

Dự kiến, nếu được triển khai hiệu quả, DRS có thể chuyển hướng khoảng 77.000 tấn chất thải bao bì khỏi các bãi chôn lấp mỗi năm, cắt giảm 265.000 tấn phát thải CO2, đồng thời tạo ra khoảng 6.400 việc làm chính thức và 9.600 cơ hội lao động trong khu vực phi chính thức.

Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng thiết kế hệ thống này phù hợp với chính sách EPR tại Việt Nam, góp phần tích cực vào mục tiêu giảm ô nhiễm nhựa đại dương và đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.

Đại sứ Na Uy tại Việt Nam Hilde Solbakken phát biểu tại lễ công bố. (Ảnh: KT)

Phát biểu tại sự kiện, Đại sứ Hilde Solbakken, chia sẻ: “Tại Na Uy, hệ thống DRS đã giúp chúng tôi đạt được một trong những tỷ lệ tái chế chai nhựa cao nhất thế giới – trên 90%. Trên toàn châu Âu, các hệ thống tương tự đã chứng minh rằng một thiết kế thông minh, kết hợp với sự tham gia mạnh mẽ của công chúng và khu vực doanh nghiệp, sẽ mang lại những kết quả môi trường thực sự và tích cực.

Tôi tin rằng với các cam kết ngày càng mạnh mẽ về phát triển bền vững, Việt Nam có thể hưởng lợi rất nhiều từ các mô hình đã được chứng minh này, qua đó thúc đẩy tỷ lệ tái chế và giải quyết hiệu quả vấn đề ô nhiễm nhựa".

Đại sứ Na Uy nhấn mạnh, một hệ thống DRS là hoàn toàn khả thi đối với Việt Nam và sẽ mang lại những lợi ích to lớn về kinh tế, xã hội và môi trường. DRS vừa có tiềm năng thúc đẩy sự phát triển của ngành công nghiệp tái chế mới, vừa tạo ra việc làm xanh, đồng thời giảm đáng kể lượng chai nhựa thải ra môi trường hoặc bị chôn lấp.

Hưởng ứng quan điểm này, ông Nguyễn Hưng Thịnh, Phó Cục trưởng Cục Môi trường, Bộ NNMT khẳng định tại Việt Nam, với tốc độ tăng trưởng kinh tế và dân số, lượng chất thải nhựa phát sinh ngày càng lớn, đòi hỏi những giải pháp toàn diện và đột phá. Việc thúc đẩy khép kín vòng tuần hoàn nhựa, đặc biệt là nhựa sau tiêu dùng (PCR), không chỉ giúp giảm thiểu ô nhiễm mà còn mang lại giá trị kinh tế to lớn.

"Trong bối cảnh đó, hệ thống DRS mang đến một hướng tiếp cận mới, tiềm năng và hiệu quả. DRS đã chứng minh được thành công ở nhiều quốc gia trên thế giới trong việc tăng cường tỷ lệ thu gom, phân loại và tái chế vỏ chai, bao bì – đặc biệt là chất liệu nhựa", ông Nguyễn Hưng Thịnh nhấn mạnh.

Vy Anh

Nguồn TG&VN : https://baoquocte.vn/na-uy-bat-mi-them-mot-giai-phap-moi-cho-tai-che-nhua-tai-viet-nam-hieu-qua-tren-90-317937.html