Thỏa thuận mua chiến hạm lớp Type 26 của Anh đánh dấu khoản đầu tư quốc phòng lớn nhất trong lịch sử Na Uy và đặt nền móng cho việc nâng cấp đáng kể năng lực tác chiến mặt nước của Hải quân Hoàng gia Na Uy.
Đối với Na Uy, việc lựa chọn khinh hạm lớp Tyep 26 này không chỉ là một nâng cấp công nghệ mà còn là một nhu cầu chiến lược.
Vị trí địa lý của Na Uy có đường bờ biển dài 25.000 km, vùng đặc quyền kinh tế rộng lớn và khả năng tiếp cận trực tiếp với Bắc Cực và Bắc Đại Tây Dương, khiến sức mạnh hải quân trở nên vô cùng quan trọng đối với quốc phòng.
Khả năng giám sát và bảo vệ các tuyến đường biển, bảo vệ cơ sở hạ tầng ngầm và ngăn chặn các hoạt động hải quân ngày càng quyết đoán của Nga ở vùng Cực Bắc là trọng tâm trong chính sách an ninh của Na Uy.
Xương sống hiện tại của Hải quân Hoàng gia Na Uy bao gồm bốn khinh hạm lớp Fridtjof Nansen đang hoạt động, sau khi HNoMS Helge Ingstad bị mất vào năm 2018.
Những tàu này, được đưa vào sử dụng từ năm 2006 đến năm 2011, đang gần đến giới hạn tuổi thọ công nghệ và chưa bao giờ được thiết kế để hoạt động trong điều kiện cường độ cao kéo dài mà cạnh tranh hải quân hiện đại đòi hỏi.
Việc tiếp tục phục vụ của chúng đòi hỏi phải nâng cấp đáng kể, nhưng ngay cả với những nỗ lực hiện đại hóa, chúng vẫn thiếu kiến trúc bền vững và tính linh hoạt đa lĩnh vực mà Type 26 mang lại.
Việc lựa chọn Vương quốc Anh làm đối tác chiến lược của Na Uy được thực hiện sau một quá trình đánh giá cạnh tranh, bao gồm các đề xuất từ Pháp, Đức và Mỹ.
Đề xuất của Vương quốc Anh không chỉ nổi bật về năng lực tác chiến mà còn nhờ tiềm năng hợp tác công nghiệp lâu dài, liên kết đào tạo và khả năng tương tác trong khuôn khổ NATO.
Việc bàn giao các khinh hạm mới dự kiến bắt đầu vào năm 2030, cho phép chuyển đổi theo từng giai đoạn sang một hạm đội tàu mặt nước hiện đại, phục vụ Hải quân Hoàng gia Na Uy đến những năm 2060.
Các biến thể Type 26 của Na Uy cũng sẽ được trang bị trực thăng chống ngầm, củng cố thêm vai trò chủ chốt của chúng trong tác chiến dưới nước. Mẫu trực thăng cụ thể vẫn chưa được lựa chọn, vì Na Uy vẫn đang đánh giá các năng lực tương lai, bao gồm việc tích hợp các hệ thống máy bay không người lái để tăng cường năng lực giám sát và tấn công.
Chiến hạm lớp Type 26, còn được gọi là City-class, là thế hệ khinh hạm đa năng hiện đại của Hải quân Hoàng gia Anh, được thiết kế và đóng bởi BAE Systems nhằm thay thế lớp Type 23 cũ.
Đây là loại chiến hạm tập trung mạnh vào nhiệm vụ chống ngầm (ASW), đồng thời vẫn giữ khả năng phòng không, tấn công tầm xa và thực hiện nhiều nhiệm vụ trên biển khác như hộ tống, bảo vệ nhóm tác chiến tàu sân bay, chống hải tặc, hoặc tham gia các chiến dịch nhân đạo.
Tổng cộng có 8 tàu được đóng, chia thành hai giai đoạn: Batch 1 gồm HMS Glasgow, HMS Cardiff và HMS Belfast; Batch 2 gồm HMS Birmingham, HMS Sheffield, HMS Newcastle, HMS Edinburgh và HMS London.
HMS Glasgow đã hạ thủy và đang thử nghiệm, HMS Cardiff được hạ thủy vào năm 2024 và dự kiến biên chế khoảng năm 2028, trong khi các tàu còn lại đang được chế tạo theo tiến độ.
Về thiết kế, tàu có lượng choán nước khoảng 6.900 đến 8.000 tấn, chiều dài 149,9 mét, chiều rộng 20,8 mét.
Hệ thống động lực sử dụng cấu hình CODLOG với một tuabin khí Rolls-Royce MT30, bốn máy phát diesel MTU 20V 4000 M53B và hai động cơ điện, cho phép đạt tốc độ tối đa trên 26 hải lý/giờ và tầm hoạt động hơn 7.000 hải lý.
Biên chế tiêu chuẩn khoảng 118 thủy thủ nhưng có thể tăng lên đến hơn 200 người khi cần.
Hệ thống cảm biến rất hiện đại với radar 3D Artisan Type 997, radar Kelvin Hughes SharpEye, radar băng tần X Terma Scanter 6000, sonar mũi Type 2150 và sonar kéo Type 2087 chuyên chống ngầm.
Vũ khí gồm 48 tên lửa phòng không Sea Ceptor, 24 ống phóng thẳng đứng Mk 41 có khả năng mang Tomahawk, ASROC hoặc LRASM, pháo hạm 127mm Mk 45, hai pháo 30mm DS30M Mk2, hai hệ thống CIWS Phalanx cùng súng máy và minigun.
Ngoài ra, tàu còn có khả năng triển khai ngư lôi chống ngầm thông qua trực thăng.
Một ưu thế lớn của Type 26 là khoang nhiệm vụ (mission bay) linh hoạt, có thể cấu hình để mang xuồng cao tốc, UAV, USV, hoặc thiết bị quét mìn, đồng thời hỗ trợ lực lượng đổ bộ nhỏ.
Sàn đáp đủ lớn để tiếp nhận cả trực thăng hạng nặng Chinook, trong khi nhà chứa máy bay có thể vận hành trực thăng Merlin HM2 hoặc Wildcat trang bị ngư lôi và tên lửa chống hạm.
Type 26 được đánh giá là một trong những lớp khinh hạm tiên tiến nhất thế giới, vừa mang tính tàng hình, vừa tối ưu cho tác chiến chống ngầm nhờ độ ồn cực thấp của hệ thống động cơ.
Thiết kế này cũng được nhiều quốc gia tin tưởng lựa chọn làm nền tảng cho các lớp khinh hạm mới, tiêu biểu là Hunter-class của Úc và Canadian Surface Combatant (CSC) của Canada.
Việt Hùng
Theo Armyrecognition