Những thay đổi chính sách theo hướng bất lợi, hiệu suất vận hành giảm sút cùng làn sóng rút lui của doanh nghiệp đã khiến ngành điện gió toàn cầu chững lại ở mức thấp hiếm thấy trong năm 2025. (Ảnh: AFP)
Năm 2025 khép lại với nhiều gam màu xám đối với ngành điện gió thế giới, khi đồng thời chịu áp lực từ chính sách, kỹ thuật và tài chính, làm chậm tốc độ tăng trưởng vốn duy trì suốt hơn hai thập kỷ. Theo số liệu trong 10 tháng đầu năm, sản lượng điện gió toàn cầu đạt 2.158 terawatt-giờ (TWh), chỉ tăng 7% so với năm 2024, thấp hơn đáng kể so với mức tăng trung bình 14% trong giai đoạn 2015-2024.
Châu Âu và Bắc Mỹ giảm tốc rõ rệt
Xu hướng suy giảm thể hiện rõ nhất tại châu Âu, khu vực sản xuất điện gió lớn thứ hai thế giới. Ngay từ quý I, sản lượng đã giảm so với cùng kỳ năm trước trong bốn tháng liên tiếp, kéo kết quả chung của toàn ngành đi xuống. Tại Bắc Mỹ, tình hình còn kém khả quan hơn khi ghi nhận năm tháng liên tiếp suy giảm, từ tháng 4 đến tháng 9. Ngay cả châu Á - khu vực chiếm khoảng 45% sản lượng điện gió toàn cầu - cũng lần đầu chứng kiến sản lượng giảm trong hai tháng 9 và 10.
Trong bối cảnh này, nhiều doanh nghiệp châu Âu đã đánh giá lại mức độ tham gia vào các dự án mới. Kết quả không như kỳ vọng của các phiên đấu thầu tại Đức và Đan Mạch, thậm chí có phiên không có hồ sơ dự thầu, đã làm gia tăng tâm lý thận trọng của nhà đầu tư. Nhiều công ty, kể cả các tập đoàn lớn, đã cắt giảm nhân sự hoặc rút khỏi dự án, khiến môi trường kinh doanh của ngành thêm phần bất ổn.
Chính sách đảo chiều tại Mỹ, Nhật Bản thu hẹp hiện diện
Tại Mỹ, sự thay đổi trong chính sách năng lượng dưới thời Tổng thống Donald Trump đã ảnh hưởng mạnh đến việc phát triển các dự án điện gió ngoài khơi dọc bờ Đại Tây Dương. Việc chấm dứt đột ngột các hỗ trợ liên bang, cùng với đẩy nhanh cắt giảm ưu đãi thuế, siết quy định về sử dụng linh kiện nước ngoài và điều kiện xây dựng khắt khe hơn, đã làm suy yếu triển vọng tăng trưởng của ngành điện gió Mỹ trong ngắn và trung hạn.
Ở Nhật Bản, chi phí dự đoán tăng mạnh tại một số dự án ngoài khơi đã khiến Tập đoàn Mitsubishi rút khỏi ba dự án lớn, vốn dự kiến vận hành trước năm 2030. Trước những khó khăn này, Chính phủ Nhật Bản đã điều chỉnh chính sách hỗ trợ theo hướng nới lỏng điều kiện cấp phép và mở rộng các khu vực đủ điều kiện cho các dự án trong tương lai.
Trung Quốc tiếp tục là điểm sáng
Trái ngược với xu hướng chung, Trung Quốc tiếp tục nổi lên như điểm sáng hiếm hoi. Năm 2025 được dự báo là năm thứ 25 liên tiếp nước này đạt tăng trưởng trên 10% trong lĩnh vực điện gió. Tỷ trọng của Trung Quốc trong tổng sản lượng điện gió toàn cầu dự kiến lập kỷ lục mới, vượt 41%, so với 40% năm 2024. Cùng với đó, xuất khẩu các linh kiện phục vụ điện gió của Trung Quốc tăng hơn 20%, đạt trên 4 tỷ USD trong năm.
Phần lớn lượng xuất khẩu hướng sang châu Âu và châu Á, cho thấy vai trò ngày càng lớn của ngành chế tạo Trung Quốc trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Nguồn thiết bị dồi dào hơn được kỳ vọng sẽ hỗ trợ quá trình phục hồi của các dự án điện gió từ năm 2026, đặc biệt tại những khu vực đang điều chỉnh lại chính sách.
Nh.Thạch
AFP