Chi phí đất đai, thủ tục pháp lý, chi phí vốn bị đội lên quá cao, khiến giá thành sản phẩm cuối cùng bị đẩy xa so với giá trị thực. Tình trạng đầu cơ, thổi giá, gom đất, phân lô bán nền tạo ra "cơn sốt ảo" kéo dài, khiến mặt bằng giá bị đẩy lên cao một cách bất hợp lý.
Cần cải cách mạnh mẽ thủ tục hành chính, pháp lý kết hợp với những giả pháp khác để kéo giảm giá bất động sản xuống mức phù hợp.
Cơ cấu sản phẩm lệch pha: Thị trường tập trung quá nhiều vào phân khúc cao cấp, trong khi nhu cầu thực sự của người dân là nhà ở vừa túi tiền thì lại khan hiếm.
Dù Quốc hội đã nhiều lần thảo luận; Chính phủ, Quốc hội liên tục ban hành các chính sách, nhưng kết quả thực tế chưa đạt được kỳ vọng, giá bất động sản vẫn "cao mãi" như Thủ tướng đã chỉ rõ.
Để kéo giảm giá nhà, tăng nguồn cung, trước hết cần cải cách mạnh mẽ thủ tục hành chính và pháp lý.
Dự án bất động sản hiện nay phải mất từ 3-5 năm, thậm chí lâu hơn, để hoàn thiện đầy đủ các thủ tục đất đai, quy hoạch, đầu tư, xây dựng. Chi phí thời gian kéo dài đã làm chi phí vốn đội lên rất lớn. Do đó, cần đơn giản hóa, chuẩn hóa quy trình, áp dụng cơ chế một cửa liên thông, rút ngắn thời gian phê duyệt để doanh nghiệp có thể giảm chi phí, từ đó hạ giá thành sản phẩm.
Thứ hai, cần tăng mạnh nguồn cung nhà ở bình dân và nhà ở xã hội. Chính phủ cần có chiến lược dài hạn phát triển quỹ đất sạch dành riêng cho phân khúc nhà ở vừa túi tiền. Đồng thời, ban hành cơ chế ưu đãi tín dụng, thuế, tiền sử dụng đất cho các doanh nghiệp tham gia. Không thể để thị trường tự phát, chạy theo lợi nhuận.
Thứ ba là kiểm soát chặt chẽ hoạt động đầu cơ và thổi giá. Cần có cơ chế đánh thuế lũy tiến đối với người sở hữu nhiều bất động sản, đánh thuế cao với giao dịch ngắn hạn, nhằm hạn chế tình trạng mua đi bán lại chỉ để kiếm lời. Đồng thời, phải xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu đất đai, bất động sản minh bạch, công khai để ngăn chặn tình trạng môi giới, "cò đất" thổi giá vô tội vạ.
Tiếp đó là phát triển tín dụng nhà ở phù hợp với người dân. Ngân hàng Nhà nước cần triển khai các gói tín dụng ưu đãi ổn định, dài hạn cho người mua nhà lần đầu, công nhân, người lao động. Khi có sự hỗ trợ từ chính sách tài chính, người dân mới có thể tiếp cận được nhà ở, đồng thời giúp thị trường phát triển lành mạnh.
Cuối cùng, cần điều chỉnh quy hoạch đô thị hợp lý vì không thể dồn hết áp lực lên một vài đô thị lớn như Hà Nội, TP.HCM. Cần phát triển các đô thị vệ tinh, khu công nghiệp gắn với nhà ở công nhân, bảo đảm hạ tầng giao thông kết nối thuận tiện. Khi nguồn cung được phân bổ đồng đều, giá nhà sẽ dần ổn định và hợp lý hơn.
Đặc biệt, đất đai là tài nguyên đặc biệt của quốc gia, thuộc sở hữu toàn dân, Nhà nước là đại diện chủ sở hữu. Do vậy, không thể để nguồn lực đất đai, vốn hữu hạn và có giá trị to lớn, bị thao túng bởi một nhóm lợi ích nhỏ.
ĐBQH Nguyễn Thị Việt Nga