Nâng cao giá trị hạt muối phơi cát

2 giờ trướcBài gốc

Người dân xã Giao Bình, tỉnh Ninh Bình thu hoạch muối. Ảnh: Công Luật/TTXVN

Duy trì nghề truyền thống

Ánh nắng của tiết đông hanh hao đủ làm cho nước biển bốc hơi nhanh, để lại trên từng ô nề bê tông những hạt muối trắng lấp lánh. Tranh thủ thời tiết nắng mạnh, diêm dân xã Giao Bình, tỉnh Ninh Bình đã tập trung ở cánh đồng muối Bạch Long để tranh thủ sản xuất muối.

Thoăn thoắt đôi tay trải cát ra nền đất, ông Lại Văn Tiến ở xã Giao Bình vừa làm vừa chia sẻ, để có được hạt muối, diêm dân trải qua rất nhiều công đoạn khác nhau. Đầu tiên là dẫn nước biển vào cho thẩm thấu lên nền cát, sau đó đưa cát vào các máng chạt lắng nước. Nước chảy vào thúng con rồi sang thúng cái, khi nước lắng trong thì đưa lên các ô nề để phơi nắng kết tinh. Ngày nắng mạnh thì chỉ từ sáng đến chiều là có thể thu hoạch muối. Nhưng chỉ cần một cơn mưa bất chợt là công sức 2 - 3 ngày của bà con theo nước mưa chảy xuống sông, xuống biển.

Kết tinh từ vị mặn của biển và của cả mồ hôi, công sức của người dân, hạt muối Bạch Long mặn nhưng không gắt, thanh khiết tự nhiên. Do đó, thương lái dồn về đây mua muối khá đông. Do thời tiết năm nay không thuận lợi, nắng ít, mưa nhiều, sản lượng muối không cao song bù lại giá muối lại cao hơn mọi năm. Hiện tại, bà con đang bán trung bình khoảng 3.000 đồng/kg muối.

Ông Tiến tính toán, mỗi ngày, nếu vào mùa hè, nắng nóng, cứ 360 m2 ô nề (1 sào Bắc Bộ) sẽ thu được 2 phương muối (tương đương khoảng 50 kg), còn mùa đông, mỗi sào được khoảng 1 phương muối. Như vậy, trừ chi phí, ngày công của bà con diêm dân dao động từ 50.000 - 100.000 đồng/ngày/sào muối. Không chỉ vất vả mà giá muối còn lên xuống thất thường, người dân trong xã cũng không mặn mà với nghề. Đa số người trẻ đều đi làm công ty tại các khu công nghiệp, làm muối chỉ còn lại những người lớn tuổi bám trụ.

Cũng bởi thế, diện tích làm muối của xã ngày càng có xu hướng giảm xuống. Trước kia, xã Giao Bình được biết đến là vùng muối lớn nhất vùng với diện tích khoảng 230 ha, nhưng nay, diện tích thực tế còn đang sản xuất chỉ còn khoảng 57 ha.

Người dân thu hoạch muối. Ảnh: Công Luật/TTXVN

Để duy trì nghề làm muối truyền thống, nâng cao giá trị sản xuất cho diêm dân, từ năm 2022, Hợp tác xã Dịch vụ diêm nghiệp, thủy sản và môi trường Bạch Long, xã Giao Bình đã liên kết với Công ty Cổ phần muối Nam Định sản xuất muối sạch chất lượng cao.

Theo đó, trên 1 ha sản xuất muối, 12 hộ dân liên kết đã được tập huấn quy trình kỹ thuật sản xuất muối sạch đạt tiêu chuẩn xuất khẩu; được hỗ trợ đầu tư thiết bị, vật tư cải tạo chỉnh trang đồng muối áp dụng mô hình muối sạch phơi cát như: chuyển bể lọc ra giữa ruộng; cải tạo ô kết tinh bằng bê tông chịu mặn M200, hố chứa nước bằng composite, máy bơm nước…

Công ty cam kết thu mua muối sạch của người dân với mức giá cao hơn khoảng 30% so với giá muối thông thường. Trong 3 năm, công ty đã thu mua của người dân trên 100 tấn muối sạch.

Bà Trịnh Thị Hường, xóm Long Thành, xã Giao Bình cho biết, gia đình bà có 3 sào làm muối liên kết với công ty, đã được cán bộ hướng dẫn kỹ thuật làm muối sạch, hỗ trợ vật tư và thu mua toàn bộ sản phẩm với giá cao. Nhờ vậy thu nhập cũng tăng lên đáng kể, giúp người dân có động lực gắn bó với nghề truyền thống...

Đẩy mạnh chế biến, hướng đến xuất khẩu

Đẩy xe muối vào trong kho tập kết để chờ xuất bán cho thương lái. Ảnh: Công Luật/TTXVN

Ninh Bình được xem là một trong những trung tâm chế biến các sản phẩm từ muối của miền Bắc. Từ nguồn nguyên liệu muối sạch phơi cát, nhiều công ty sản xuất thành công những sản phẩm có giá trị dinh dưỡng cao, sản phẩm làm đẹp, sản phẩm hỗ trợ sức khỏe cho cộng đồng đã được người tiêu dùng đánh giá cao.

Xuất phát điểm là một doanh nghiệp thu mua muối nguyên liệu, những năm qua Công ty Cổ phần Muối và Thương mại Nam Định đã áp dụng các công nghệ tiên tiến, chuyển mình theo hướng sản xuất muối sạch theo tiêu chuẩn quốc tế.

Để có nguồn nguyên liệu ổn định, Công ty đã liên kết với trên 100 hộ dân các xã Giao Bình, Hải Quang (tỉnh Ninh Bình) và xã Thái Thụy (tỉnh Hưng Yên) sản xuất muối sạch với diện tích 7 ha. Ngoài diện tích liên kết, mỗi năm, công ty thu mua khoảng 10.000 tấn muối nguyên liệu để sản xuất các sản phẩm muối tinh chế.

Công ty chú trọng xây dựng thương hiệu muối sạch Nam Định dựa trên nguồn gốc địa phương, phát triển đa dạng các sản phẩm muối tinh, muối i-ốt, muối hạt sạch và đầu tư bao bì tiêu chuẩn quốc tế. Hiện tại, Công ty đã có 5 sản phẩm đạt chứng nhận OCOP 4 sao (Chương trình Mỗi xã Một sản phẩm).

Năm 2015, Công ty nghiên cứu và sản xuất thành công muối biển nhạt Royal. Đây là loại muối có hàm lượng Natri thấp hơn từ 27 - 30% so với muối thông thường, giàu hàm lượng muối Kali, giúp hỗ trợ tim mạch và cải thiện sức khỏe con người. Sản phẩm này đã được Công ty xuất khẩu sang thị trường Mỹ. Bên cạnh đó, sản phẩm muối sạch NADISALT của công ty cũng được xuất khẩu thành công sang thị trường Nhật Bản.