Nâng cao nhận thức và trách nhiệm của người tiêu dùng

4 giờ trướcBài gốc

Hàng hóa lưu thông trên thị trường cần đảm bảo những quy định gì?

Trong bối cảnh thị trường ngày càng mở rộng với sự đa dạng của hàng hóa và dịch vụ, người tiêu dùng không chỉ đóng vai trò là khách hàng mà còn là nhân tố quyết định sự phát triển bền vững của nền kinh tế. Chính vì vậy, việc trang bị những kiến thức và kỹ năng cần thiết để trở thành một người tiêu dùng thông thái không chỉ giúp bảo vệ bản thân mà còn góp phần xây dựng một thị trường minh bạch, lành mạnh và công bằng.

Trước hết, một người tiêu dùng thông minh cần biết cách kiểm tra nguồn gốc, xuất xứ và chất lượng của sản phẩm trước khi quyết định mua hàng. Theo Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng năm 2023, người tiêu dùng có quyền được cung cấp thông tin trung thực về hàng hóa, dịch vụ, bao gồm xuất xứ, thành phần, hướng dẫn sử dụng và cảnh báo an toàn. Bên cạnh đó, Nghị định 111/2021/NĐ-CP sửa đổi Nghị định 43/2017/NĐ-CP về nhãn hàng hóa cũng yêu cầu các sản phẩm lưu thông trên thị trường phải có nhãn hàng hóa rõ ràng, thể hiện đầy đủ các thông tin quan trọng. Lựa chọn những sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng không chỉ giúp người tiêu dùng tránh khỏi nguy cơ mua phải hàng giả, hàng nhái mà còn đảm bảo an toàn cho sức khỏe.

Không dừng lại ở đó, việc tìm hiểu kỹ thông tin sản phẩm trước khi mua là một nguyên tắc quan trọng. Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật năm 2006 quy định rằng các sản phẩm lưu thông trên thị trường phải đáp ứng những tiêu chuẩn nhất định để đảm bảo chất lượng. Người tiêu dùng nên đọc kỹ nhãn sản phẩm, hướng dẫn sử dụng, hạn sử dụng và các thông số kỹ thuật để đảm bảo chúng phù hợp với nhu cầu của mình. Ngoài ra, tham khảo đánh giá từ các nguồn tin uy tín hoặc người đã từng sử dụng sản phẩm cũng là cách giúp đưa ra quyết định chính xác hơn.

Người tiêu dùng tham gia mua sắm tại hội chợ làng nghề lần thứ 20 được tổ chức cuối năm 2024. Ảnh: Đăng Khoa

Một thách thức lớn hiện nay là tình trạng hàng giả, hàng nhái tràn lan trên thị trường. Theo Bộ luật Dân sự năm 2015, người tiêu dùng có quyền yêu cầu bồi thường thiệt hại nếu mua phải sản phẩm không đạt tiêu chuẩn chất lượng. Luật Sở hữu trí tuệ năm 2005, sửa đổi bổ sung năm 2019 cũng nghiêm cấm hành vi sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng nhái, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ. Do đó, khi mua sắm, người tiêu dùng cần trang bị những kiến thức cơ bản để kiểm tra tính xác thực của sản phẩm, chẳng hạn như quét mã vạch, kiểm tra số serial trên trang web chính hãng hoặc quan sát kỹ tem chống hàng giả.

Hãy là người mua sắm thông minh

Ngoài việc đảm bảo mua đúng sản phẩm chất lượng, người tiêu dùng cũng cần xây dựng thói quen mua sắm thông minh. Việc lập kế hoạch mua sắm, xác định nhu cầu thực tế và cân nhắc tài chính sẽ giúp hạn chế tình trạng mua sắm bốc đồng, tránh lãng phí và tối ưu hóa chi tiêu. Bên cạnh đó, tận dụng các chương trình khuyến mãi từ những thương hiệu uy tín có thể giúp người tiêu dùng tiết kiệm đáng kể mà vẫn đảm bảo chất lượng sản phẩm.

Trong thời đại công nghệ số, mua sắm trực tuyến mang lại nhiều tiện ích nhưng cũng tiềm ẩn không ít rủi ro. Luật Giao dịch điện tử, số 20/2023/QH15 quy định rõ về việc bảo vệ thông tin cá nhân và giao dịch trực tuyến, yêu cầu các nền tảng thương mại điện tử đảm bảo tính minh bạch trong cung cấp sản phẩm và dịch vụ. Người tiêu dùng cần cảnh giác với các trang web giả mạo, không chia sẻ thông tin cá nhân với các nguồn không đáng tin cậy và ưu tiên mua hàng trên những nền tảng có chính sách bảo vệ khách hàng rõ ràng.

Bên cạnh đó, hiểu rõ quyền lợi của mình cũng là một yếu tố quan trọng giúp người tiêu dùng tự bảo vệ bản thân trước những rủi ro không mong muốn. Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng 2023 quy định rằng mỗi cá nhân có quyền được an toàn, quyền được cung cấp thông tin trung thực, quyền lựa chọn sản phẩm và quyền khiếu nại, yêu cầu bồi thường nếu gặp phải sản phẩm kém chất lượng. Hiểu rõ và biết cách thực thi quyền lợi của mình sẽ giúp người tiêu dùng trở nên chủ động hơn trong mọi tình huống.

Một xu hướng đáng chú ý khác trong tiêu dùng hiện đại là hướng tới tiêu dùng bền vững. Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 khuyến khích người tiêu dùng ưu tiên sử dụng các sản phẩm thân thiện với môi trường, hạn chế sử dụng túi nilon, đồ nhựa dùng một lần để giảm tác động tiêu cực đến hệ sinh thái. Mỗi hành động nhỏ, từ việc lựa chọn sản phẩm có bao bì tái chế, sử dụng túi vải thay vì túi nilon, cho đến việc ủng hộ các doanh nghiệp sản xuất theo mô hình xanh, đều có thể góp phần tạo nên sự thay đổi tích cực cho môi trường.

Hãy trở thành một người tiêu dùng có trách nhiệm! Mỗi quyết định mua sắm của bạn không chỉ ảnh hưởng đến bản thân mà còn tác động đến toàn xã hội. Chọn sản phẩm chất lượng, tiêu dùng có đạo đức, yêu cầu quyền lợi khi cần thiết, và quan tâm đến tác động môi trường - đó là những điều kiện tiên quyết để bạn không chỉ là một người mua hàng mà còn là một nhân tố góp phần thay đổi thị trường theo hướng tích cực. Chỉ khi người tiêu dùng thực sự thông thái và chủ động, chúng ta mới có thể xây dựng một nền kinh tế phát triển bền vững, nơi mà quyền lợi và trách nhiệm luôn song hành.

Ngày Quyền của người tiêu dùng Việt Nam còn là dịp để mỗi người tiêu dùng nhìn nhận lại thói quen mua sắm của mình. Tiêu dùng thông minh không chỉ giúp mỗi cá nhân tối ưu hóa lợi ích mà còn góp phần xây dựng một môi trường kinh doanh công bằng, minh bạch, nơi mà quyền lợi của người tiêu dùng luôn được đặt lên hàng đầu.

Luật sư Lê Văn Lên - Đoàn Luật sư TP. Hồ Chí Minh

Nguồn Công Thương : https://congthuong.vn/nang-cao-nhan-thuc-va-trach-nhiem-cua-nguoi-tieu-dung-378405.html