Nhiều lợi ích khi thị trường chứng khoán lên hạng
Rạng sáng ngày 8.10 theo giờ Việt Nam, FTSE Russell đã công bố thị trường Việt Nam chính thức được nâng hạng từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi thứ cấp.
Trước đây, Việt Nam chưa đáp ứng hai tiêu chí quan trọng, gồm “Chu kỳ thanh toán (DvP)” và “Chi phí phát sinh liên quan đến giao dịch lỗi thanh toán”, cả hai đều bị đánh giá ở mức hạn chế. Tuy nhiên, với những tiến bộ đáng kể của cơ quan quản lý Việt Nam trong việc cải thiện hệ thống, FTSE Russell xác nhận rằng Việt Nam đã đáp ứng toàn bộ các tiêu chí của thị trường mới nổi thứ cấp.
Trao đổi với phóng viên Một Thế Giới, chuyên gia kinh tế, TS Lê Bá Chí Nhân cho rằng việc Việt Nam được FTSE Russell nâng hạng sẽ là một cột mốc lớn đối với thị trường chứng khoán Việt Nam, mang lại nhiều lợi thế rõ rệt cả ngắn hạn lẫn dài hạn.
Chuyên gia kinh tế, TS Lê Bá Chí Nhân
Thứ nhất, dòng vốn ngoại đổ vào mạnh mẽ hơn. Các quỹ ETF và quỹ đầu tư thụ động theo dõi chỉ số FTSE Emerging Markets (ước tính quản lý hơn 100 - 150 tỉ USD) sẽ phải mua vào cổ phiếu Việt Nam để tái cơ cấu danh mục.
Dòng vốn gián tiếp nước ngoài (FII) có thể tăng thêm 1 - 2 tỉ USD chỉ trong giai đoạn đầu sau nâng hạng, tùy theo tỷ trọng được phân bổ. Bên cạnh đó, các quỹ chủ động (active funds) cũng sẽ quan tâm hơn do rủi ro thanh khoản và pháp lý giảm.
Thứ hai, thanh khoản và định giá thị trường được cải thiện. Dòng tiền ngoại mới vào sẽ kéo thanh khoản lên rõ rệt, đặc biệt ở các cổ phiếu vốn hóa lớn, có tỷ lệ tự do chuyển nhượng cao.
Ngoài ra, định giá (P/E, P/B) của Việt Nam có thể được điều chỉnh tăng để tiệm cận nhóm mới nổi, thay vì bị chiết khấu 20 - 30% như hiện nay. Mức độ ổn định và minh bạch của thị trường cũng sẽ được cải thiện, tạo hiệu ứng lan tỏa đến khối nhà đầu tư nội.
Thứ ba, doanh nghiệp niêm yết được hưởng lợi trực tiếp. Các doanh nghiệp có vốn hóa lớn, thanh khoản cao và minh bạch sẽ trở thành “ứng viên sáng giá” trong danh mục của các quỹ ngoại.
“Việc nâng hạng cũng tăng khả năng huy động vốn quốc tế, giảm chi phí vốn và giúp doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận nguồn vốn dài hạn”, ông Nhân nói.
Thứ tư, uy tín và vị thế quốc gia được nâng cao. Việt Nam sẽ nằm cùng nhóm với Indonesia, Philippines, Ấn Độ, Thái Lan, thay vì nhóm cận biên như Sri Lanka, Kazakhstan, Kenya. Đây là tín hiệu mạnh mẽ về cải cách thể chế, nâng cao năng lực thị trường tài chính và quản trị quốc gia.
Hơn nữa, việc nâng hạng này cũng là bước đệm để hướng tới nâng hạng MSCI Emerging Markets - mục tiêu chiến lược cao hơn.
“Nâng hạng FTSE không chỉ là “cú hích” kỹ thuật, mà còn là bước ngoặt về chất lượng cho thị trường tài chính Việt Nam”, ông Nhân nêu.
Thị trường chứng khoán Việt Nam được nâng hạng
Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi cũng cho hay việc nâng hạng không phải là mục tiêu một lần, mà là quá trình liên tục, cần được duy. Mục tiêu cuối cùng là phát triển thị trường chứng khoán ổn định, minh bạch, đồng thời hỗ trợ hiệu quả cho nền kinh tế, doanh nghiệp và thị trường vốn trung, dài hạn.
Nâng hạng không phải đích đến, mà là khởi đầu
Ngay sau thông báo nâng hạng từ FTSE Russell, nhiều công ty chứng khoán đã lên tiếng về sự kiện này.
Công ty Chứng khoán SSI cho hay đây là kết quả của những nỗ lực, quyết tâm của cơ quan quản lý và thành viên thị trường trong công tác phát triển thị trường, tiệm cận các chuẩn mực quốc tế và thu hút dòng vốn đầu tư tổ chức.
"Dù vẫn còn một số vấn đề cần phải đáp ứng trước khi các cổ phiếu của Việt Nam được chính thức đưa vào rổ chỉ số thị trường mới nổi của FTSE vào tháng 9.2026, SSI tin rằng các vấn đề đang được xem xét là có tính khả thi cao để có thể triển khai trước thời hạn đánh giá của FTSE. Trên thực tế, giải quyết được các vấn đề này sẽ tạo ra môi trường pháp lý thuận lợi, minh bạch, hỗ trợ tốt hơn cho hoạt động cho các thành viên thị trường", SSI cho hay.
SSI nhấn mạnh việc nâng hạng thị trường Việt Nam lên nhóm thị trường mới nổi không phải là đích đến, mà là điểm khởi đầu cho sự hội nhập sâu rộng hơn với hệ thống tài chính toàn cầu. Đây là kết quả của sự phối hợp thực chất giữa FTSE Russell và cơ quan quản lý Việt Nam trên hành trình hướng tới một thị trường vốn phát triển, phục vụ cho mục tiêu phát triển kinh tế dài hạn của Việt Nam.
Việc nâng hạng sẽ tạo điều kiện tiếp cận thị trường Việt Nam cho các nhóm nhà đầu tư mới
Trong khi đó, Công ty Chứng khoán Vietcap cho rằng cột mốc lịch sử này không chỉ thể hiện quyết tâm của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước trong việc đáp ứng các tiêu chí chỉ số của FTSE Russell, mà còn báo hiệu một kỷ nguyên mới về tiềm năng tăng trưởng cho thị trường Việt Nam.
“Việc nâng hạng sẽ tạo điều kiện tiếp cận thị trường Việt Nam cho một nhóm nhà đầu tư mới - những nhà đầu tư trước đây bị hạn chế đầu tư vào quốc gia này”, Vietcap nêu.
Theo các công ty chứng khoán quốc tế, dòng vốn đầu tư ròng từ khối ngoại có thể đạt 6-8 tỉ USD hoặc thậm chí đạt 10 tỉ USD (trong kịch bản tích cực). Các ước tính này bao gồm cả dòng vốn từ các quỹ chủ động và thụ động, trong đó dòng vốn phần lớn đến từ các quỹ chủ động.
Theo Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ chứng khoán Việt Nam (VSDC). Tính đến hết quý 3/2025, thị trường đã có tổng cộng hơn 11 triệu tài khoản chứng khoán. Như vậy, thị trường đã sớm hoàn thành mục tiêu đạt 11 triệu tài khoản vào năm 2030 theo Chiến lược phát triển thị trường chứng khoán được Chính phủ phê duyệt cuối năm 2023.
Lam Thanh