Tổ chức xếp hạng thị trường FTSE Russell công bố thị trường chứng khoán Việt Nam đã đáp ứng toàn bộ các tiêu chí chính thức và được nâng hạng từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi thứ cấp. Ngày có hiệu lực nâng hạng dự kiến là ngày 21/9/2026, sau khi đánh giá giữa kỳ vào tháng 3/2026.
Vì sao sau 1 năm mới chính thức nâng hạng?
Trao đổi với PV Tiền Phong, ông Bùi Nguyên Khoa - Phó Trưởng phòng Phân tích nghiên cứu, CTCP Chứng khoán BIDV (BSC) - cho rằng việc FTSE Russell thông báo nâng hạng thị trường Việt Nam là bước tiến lớn, ghi nhận nỗ lực và thành quả của Bộ Tài chính, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cùng toàn thị trường sau nhiều năm cải cách. “Chúng ta đã đạt đến điểm mà có thể coi là được nâng hạng rồi, tuy nhiên còn chờ thời điểm chính thức công bố”, ông Khoa nói.
Ông Khoa cho biết, về cơ bản các quy định và cơ chế trong nước đã được sửa đổi tương đối đầy đủ, cả từ phía Ủy ban Chứng khoán Nhà nước và Ngân hàng Nhà nước. Tuy nhiên, các tổ chức môi giới quốc tế vẫn cần thêm thời gian để kiểm chứng tính thông suốt của hệ thống, đặc biệt là trong khâu mở tài khoản, xử lý giao dịch lỗi, hay giới hạn sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài.
FTSE Russell thông báo nâng hạng chứng khoán Việt Nam từ thị trường cận biên thành thị trường mới nổi thứ cấp vào đầu tháng 9/2026.
“Các nhà môi giới quốc tế cần cảm nhận được rằng hệ thống giao dịch tại Việt Nam thực sự trơn tru, ra vào thuận lợi, không gặp trở ngại. Đó cũng là điều FTSE muốn tiếp tục quan sát trong vài tháng tới”, ông Khoa nói.
Ở góc nhìn thị trường, ông Khoa cho rằng tác động của việc nâng hạng trong ngắn hạn chủ yếu là về mặt tâm lý, giúp củng cố niềm tin của nhà đầu tư. Dòng tiền ngoại thực sự - cả thụ động lẫn chủ động, sẽ chỉ đến từ năm 2026 khi quyết định chính thức có hiệu lực. Việt Nam cần tiếp tục duy trì nỗ lực cải thiện và hoàn thiện các yêu cầu kỹ thuật để đến kỳ đánh giá tháng 3/2026.
Ông Phạm Lưu Hưng - Kinh tế trưởng, Giám đốc SSI Research, CTCP Chứng khoán SSI - nhận định, việc FTSE Russell đưa Việt Nam vào danh sách nâng hạng lên thị trường mới nổi thứ cấp là bước tiến rất tích cực, thể hiện nỗ lực lớn của cơ quan quản lý và toàn thị trường.
Theo ông Hưng, FTSE vẫn lưu ý một số tiêu chí cần tiếp tục đánh giá đến tháng 3/2026, chủ yếu liên quan đến khả năng giao dịch qua các nhà môi giới toàn cầu (global brokers). Tuy nhiên, Việt Nam đã giải quyết phần lớn các vướng mắc kỹ thuật, đặc biệt là quy định về mở tài khoản cho nhà đầu tư nước ngoài.
“Ủy ban Chứng khoán, Ngân hàng Nhà nước và các cơ quan liên quan đã sửa nhiều thông tư, giúp việc mở tài khoản trở nên dễ dàng hơn rất nhiều. Hiện nay, trở ngại chủ yếu không còn đến từ phía Việt Nam, mà nằm ở quy trình tuân thủ nội bộ của các nhà đầu tư quốc tế. Nếu cần điều chỉnh thêm, việc hoàn thiện quy định chỉ mất khoảng hai tháng”, ông Hưng nói và cho rằng, việc FTSE tiếp tục đánh giá lại vào tháng 3/2026 là điều tích cực, giúp Việt Nam nhận diện sớm các điểm cần cải thiện, thay vì bị động sau khi công bố chính thức.
Hàng tỷ USD vốn ngoại sẽ chảy vào Việt Nam
Ông Trần Hoàng Sơn - Giám đốc Chiến lược Thị trường, CTCP Chứng khoán VPBank - nhận định, việc nâng hạng từ thị trường cận biên lên mới nổi thứ cấp là bước ngoặt quan trọng, giúp Việt Nam hội nhập sâu hơn vào hệ thống tài chính toàn cầu.
Dựa trên kinh nghiệm của các quốc gia tương tự (như Saudi Arabia và Kuwait), ông Sơn cho rằng, nâng hạng thị trường sẽ mở ra cánh cửa thu hút hàng tỷ USD từ các quỹ đầu tư thụ động và chủ động. Dựa trên giả định toàn bộ cổ phiếu thuộc chỉ số FTSE Việt Nam được đưa vào bộ chỉ số các thị trường mới nổi, VPBankS ước tính dòng vốn chảy vào Việt Nam có thể đạt 3-7 tỷ USD, trong đó khoảng 1,5 tỷ USD đến từ quỹ thụ động (ETF).
Hầu hết các thị trường đều chứng kiến sự tăng trưởng mạnh mẽ về dòng vốn nước ngoài khi chính thức được nâng hạng. Nguồn: Bloomberg, VPBankS.
Theo thống kê từ Bloomberg, hầu hết các thị trường đều chứng kiến sự tăng trưởng mạnh mẽ về dòng vốn nước ngoài khi chính thức được nâng hạng , bất kể theo tiêu chí đánh giá của FTSE hay MSCI. Số liệu thống kê cho thấy, dòng vốn thường tăng g ấp 5- 7 lần so với bình quân giai đoạn trước khi được nâng hạng.
Bên cạnh đó, thanh khoản và hiệu quả thị trường sẽ được cải thiện. “Việc loại bỏ yêu cầu pre-funding (nộp tiền trước khi giao dịch) sẽ khuyến khích các nhà đầu tư tổ chức tham gia. Điều này có thể giúp thị trường gia tăng giá trị giao dịch hàng ngày lên mức 2-3 tỷ USD, giúp thị trường thanh khoản hơn, phát triển ổn định hơn và giảm biến động”, ông Sơn phân tích.
Việc nâng hạng còn nâng cao hình ảnh và vị thế kinh tế Việt Nam trong khu vực. Việt Nam là một trong những nền kinh tế tăng trưởng trưởng thành hơn trong khu vực ASEAN, tăng sức hút với các nhà đầu tư lớn (như quỹ hưu trí và quỹ ETF), đồng thời củng cố vị thế trong đàm phán thương mại quốc tế và thu hút FDI chất lượng cao hơn.
Dòng vốn mới sẽ giúp doanh nghiệp đẩy mạnh chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO), mở rộng vốn hóa và nâng cao năng lực quản trị, qua đó giúp thị trường chứng khoán trở thành kênh huy động vốn hiệu quả hơn. Ông Sơn nhận định, đây sẽ là cú huých quan trọng góp phần đạt mục tiêu tăng trưởng GDP trên 8% năm nay và hướng tới tốc độ hai con số giai đoạn 2026-2030.
Việc nâng hạng không chỉ mang lại lợi ích tài chính ngắn hạn, mà còn thúc đẩy cải cách cấu trúc, đưa Việt Nam tiến gần hơn mục tiêu trở thành nước thu nhập cao vào năm 2045.
Việt Linh