Theo báo cáo tiếp thu, giải trình, chỉnh lý và hoàn thiện dự thảo Luật của Chính phủ được trình bày trước đó, dự thảo Luật được chỉnh sửa theo hướng chỉ tăng thời hiệu đối với mỗi loại vi phạm trong các lĩnh vực hiện hành thêm 01 năm (từ 01 năm lên 02 năm và từ 02 năm lên 03 năm) trong trường hợp xử phạt đối với hồ sơ cơ quan do cơ quan tiến hành tố tụng chuyển đến, thay vì quy định chung là 03 năm như dự thảo Luật trình Quốc hội.
Về ứng dụng công nghệ thông tin trong xử phạt VPHC (Điều 18a), tiếp thu ý kiến ĐBQH, dự thảo Luật chỉnh lý theo hướng bổ sung các yêu cầu tuân thủ quy định của pháp luật về xử lý VPHC, pháp luật về giao dịch điện tử và pháp luật có liên quan; trong đó việc bảo đảm các yêu cầu về việc thu thập, lưu trữ, khai thác, sử dụng dữ liệu phải bảo đảm tính toàn vẹn, xác thực, an toàn, đúng mục đích, phạm vi theo quy định của pháp luật; kết nối hệ thống, chia sẻ dữ liệu, cung cấp thông tin chính xác, kịp thời phục vụ quản lý nhà nước và giám sát của cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền đã được quy định cụ thể tương ứng với từng nội dung, quy trình, trình tự, thủ tục.
Về thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính (Điều 37a), dự thảo Luật đã bỏ chức danh “Chánh Văn phòng Bộ, cơ quan ngang Bộ” do thuộc nhóm chức danh đã được quy định là “Thủ trưởng tổ chức thuộc Bộ, cơ quan ngang Bộ được giao chức năng, nhiệm vụ kiểm tra trong phạm vi quản lý nhà nước của Bộ, cơ quan ngang Bộ”; quy định rõ chức danh Trưởng đoàn kiểm tra của Bộ, cơ quan ngang Bộ trong thời hạn thực hiện nhiệm vụ kiểm tra có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính, thay vì quy định chung trao thẩm quyền cho tất cả các Trưởng đoàn kiểm tra; rà soát, bổ sung nhóm chức danh là người thuộc Viện kiểm sát nhân dân có thẩm quyền xử phạt để bảo đảm thống nhất với dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Viện kiểm sát nhân dân.
Các đại biểu Quốc hội tại hội trường
Về thủ tục xử phạt vi phạm hành chính không lập biên bản (Điều 56), trên cơ sở ý kiến của ĐBQH, dự thảo Luật đã được chỉnh sửa theo hướng nâng mức tiền tối đa áp dụng thủ tục xử phạt không lập biên bản từ “đến 250.000 đồng đối với cá nhân, 500.000 đồng đối với tổ chức” chỉ lên gấp 02 lần, thành “đến 500.000 đồng đối với cá nhân, đến 1.000.000 đồng đối với tổ chức” (căn cứ theo mức phạt thực tế đối với hành vi vi phạm) thay vì “đến 1.000.000 đồng đối với cá nhân, đến 2.000.000 đồng đối với tổ chức” để phù hợp với mức tăng lương tối thiểu là khoảng 2,5 lần (thời điểm hiện nay so với thời điểm năm 2012). Đồng thời, không thay đổi phương thức xác định theo “mức phạt tối đa của khung tiền phạt” (căn cứ theo quy định của khung tiền phạt). Việc điều chỉnh phương thức quy định sẽ được tiếp tục nghiên cứu, đánh giá trong quá trình xây dựng đề xuất sửa đổi toàn diện Luật XLVPHC trong thời gian tới, tránh phát sinh cách hiểu và cách áp dụng khác nhau trong thực tiễn.
Về việc chuyển tang vật, phương tiện vi phạm hành chính trong vụ việc vi phạm có dấu hiệu tội phạm để truy cứu trách nhiệm hình sự (Điều 62), dự thảo Luật bổ sung quy định: “Việc chuyển tang vật, phương tiện vi phạm hành chính liên quan đến hành vi có dấu hiệu tội phạm được thực hiện theo quy định của Chính phủ” tại khoản 1 Điều 62 Luật Xử lý vi phạm hành chính, với lý do: Việc chuyển tang vật, phương tiện vi phạm hành chính trong các vụ việc có dấu hiệu tội phạm thường phức tạp, đặc biệt trong trường hợp một vụ việc đồng thời có cả hành vi vi phạm hành chính và hành vi có dấu hiệu tội phạm. Đây là nội dung mang tính chất nghiệp vụ, chuyên môn, cần hướng dẫn cụ thể, chi tiết để bảo đảm tính khả thi và thống nhất trong tổ chức thực hiện, do đó, việc giao Chính phủ quy định nội dung này là phù hợp.
Về các biện pháp xử lý hành chính do Tòa án nhân dân ra quyết định, dự thảo Luật rà soát, chỉnh lý các quy định về thủ tục lập hồ sơ đề nghị áp dụng các biện pháp xử lý hành chính đưa vào trường giáo dưỡng, đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc, đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc theo hướng thống nhất cách thức quy định, thủ tục lập hồ sơ, bổ sung thời hạn thực hiện các công việc từ giai đoạn cơ quan, đơn vị lập, chuyển hồ sơ cho Công an cấp xã đến giai đoạn Công an cấp xã hoàn thiện hồ sơ đề nghị Tòa án nhân dân khu vực áp dụng các biện pháp nhằm bảo đảm quy trình được quy định chặt chẽ và tạo cơ sở để các cơ quan có liên quan thực hiện một cách thống nhất.
Về xử lý tang vật, phương tiện, giấy phép, chứng chỉ hành nghề bị tạm giữ theo thủ tục hành chính (Điều 126), Chính phủ đã nghiên cứu chỉnh lý nội dung của dự thảo Luật theo hướng bổ sung phương án xử lý đối với một số loại tang vật, phương tiện vi phạm hành chính như sau: Nếu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính có khả năng bị hư hỏng, suy giảm chất lượng trong quá trình quản lý, bảo quản thì người tạm giữ phải báo cáo ngay thủ trưởng trực tiếp để xử lý, nếu để hư hỏng hoặc thất thoát thì phải bồi thường theo quy định của pháp luật.
Nếu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính có nguy cơ gây cháy nổ, ô nhiễm môi trường hoặc ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng trong quá trình quản lý, bảo quản thì phải tiến hành tiêu hủy.
Nhằm bảo đảm quyền sở hữu, sử dụng tài sản của tổ chức, cá nhân, dự thảo Luật đã quy định rõ thời điểm thực hiện các phương án xử lý nêu trên. Theo đó, người có thẩm quyền phải thực hiện đầy đủ trách nhiệm thông báo và chỉ được thực hiện các phương án xử lý sau thời hạn thông báo lần thứ hai. Đồng thời, việc xử lý tang vật, phương tiện cũng phải bảo đảm tuân thủ các nguyên tắc “công khai, khách quan, đúng thẩm quyền, bảo đảm công bằng, đúng quy định của pháp luật”.
Thanh Hòa