Khi nhiệt độ ngoài trời liên tục chạm ngưỡng 38–40 độ C, nhiều người có thói quen tắm ngay bằng nước lạnh sau khi đi nắng về để “giải nhiệt”. Tuy nhiên, theo các chuyên gia y tế, thói quen tưởng chừng đơn giản này lại tiềm ẩn nhiều nguy cơ đối với sức khỏe, thậm chí có thể gây đột quỵ hoặc nhồi máu cơ tim.
Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, các tỉnh miền Bắc đang trải qua những đợt nắng nóng gay gắt trên diện rộng, nền nhiệt có thể vượt mốc 39 độ C. Trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt như vậy, việc tắm nước lạnh ngay khi cơ thể còn đang nóng bức dễ dẫn đến những hệ lụy nghiêm trọng.
BS.CKII Nguyễn Thị Diễm Hương, Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM cơ sở 3 cho biết, việc tắm ngay bằng nước lạnh sau khi đi ngoài trời nắng về có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ não, nhồi máu cơ tim, đặc biệt ở người lớn tuổi hoặc có bệnh nền như tăng huyết áp, tiểu đường, béo phì, rối loạn lipid máu.
Ảnh minh họa
Lý giải điều này, bác sĩ Hương cho biết khi cơ thể đang ở trạng thái tăng nhiệt, tiếp xúc đột ngột với nước lạnh sẽ làm các mạch máu co lại nhanh chóng. Sự thay đổi này gây tăng huyết áp đột ngột, tăng gánh nặng cho tim và có thể làm vỡ mạch máu não hoặc gây thiếu máu cơ tim cấp tính. Ngoài ra, tim phải tăng nhịp để giữ thân nhiệt, trong khi mạch máu co lại khiến lưu lượng máu đến tim bị hạn chế, dễ dẫn đến nhồi máu cơ tim.
Không chỉ ảnh hưởng đến tim mạch, cơ thể khi gặp lạnh đột ngột còn kích hoạt hệ thần kinh giao cảm, gây giải phóng adrenaline – một chất làm co mạch và tăng nguy cơ co thắt động mạch vành.
Bác sĩ cũng lưu ý đến hiện tượng sốc nhiệt khi thân nhiệt hạ quá nhanh. Đây là tình trạng nguy hiểm, thường gặp ở người cao tuổi, có biểu hiện ban đầu như rùng mình, chóng mặt, buồn nôn, mệt mỏi. Trường hợp nặng có thể dẫn đến thở yếu, tim đập chậm, thậm chí ngừng tim nếu không xử trí kịp thời.
Ngoài ra, khi cơ thể tiết mồ hôi nhiều và đang mất điện giải, việc tắm nước lạnh đột ngột có thể làm mất cân bằng các chất như natri, kali – ảnh hưởng đến hoạt động của tim và hệ thần kinh.
Trong điều kiện cơ thể đang tỏa nhiệt, nếu tắm ngay, lỗ chân lông sẽ co lại, mồ hôi bị giữ lại có thể dẫn đến cảm lạnh, viêm họng, viêm phổi. Đặc biệt, nếu tắm trong không gian hở, gió lùa, luồng không khí lạnh có thể gây kích ứng đường thở, dẫn đến khó thở ở người có bệnh lý hô hấp mạn tính như hen suyễn.
Một rủi ro khác là hiện tượng co cơ hoặc chuột rút do nhiệt độ thay đổi đột ngột, nhất là khi chưa kịp làm ấm cơ thể.
Bác sĩ Diễm Hương khuyến cáo, sau khi đi nắng về, không nên tắm ngay. Tốt nhất nên nghỉ ngơi 20–30 phút để cơ thể hạ nhiệt dần, lau mồ hôi, uống nước mát từng ngụm nhỏ để bù nước và điện giải.
Khi tắm, nên bắt đầu từ tay chân để cơ thể thích nghi dần với nước. Tránh đổ nước trực tiếp từ đầu xuống, không sử dụng nước quá lạnh. Nên tắm trong không gian kín gió, hạn chế bật quạt hoặc điều hòa hướng trực tiếp vào người sau khi tắm xong.
Dấu hiệu cảnh báo sốc nhiệt, đột quỵ sau khi tắm nước lạnh
Rùng mình, nổi da gà
Chóng mặt, mệt mỏi, buồn nôn
Nhịp tim tăng nhanh hoặc chậm dần bất thường
Thở yếu, cảm giác tức ngực
Cơ bắp co rút, tê cứng
Nếu có bất kỳ biểu hiện bất thường nào sau khi tắm, cần nhanh chóng di chuyển người bệnh đến nơi thoáng mát, theo dõi sát dấu hiệu sinh tồn và đưa đến cơ sở y tế gần nhất.
Xuân Vũ (T/H)