Nâng tầm hợp tác thương mại Việt Nam-Mỹ

2 giờ trướcBài gốc

Một góc quang cảnh diễn đàn.

Đó là khuyến cáo của các chuyên gia tại Diễn đàn Thương mại Việt Nam-Hoa Kỳ 2025, diễn ra ngày 10/12 tại Thành phố Hồ Chí Minh.

Diễn đàn có chủ đề “30 năm hợp tác kinh tế, thương mại-Vượt qua thách thức, bước vào kỷ nguyên mới”, do Vụ Phát triển thị trường nước ngoài (Bộ Công thương) phối hợp Phòng Thương mại Hoa Kỳ tại Việt Nam (AmCham Việt Nam) tổ chức, nhân kỷ niệm 30 năm bình thường hóa quan hệ Việt Nam-Mỹ và 25 năm hai quốc gia ký kết hiệp định thương mại song phương (BTA).

Theo Bộ Công thương, tính đến hết tháng 11/2025, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang thị trường Mỹ đạt khoảng 138,6 tỷ USD, chiếm hơn 32% tổng kim ngạch xuất khẩu, và Mỹ vẫn tiếp tục là thị trường xuất khẩu lớn nhất của nước ta. Các nhóm hàng xuất khẩu chủ lực của nước ta là điện tử, máy tính, điện thoại, dệt may, da giày, đồ gỗ, thủy sản.

Theo ông Matt Priest, Chủ tịch Hiệp hội Kinh doanh và thương mại giày dép Mỹ (FDRA), Việt Nam đã trở thành một trong những mắt xích quan trọng của chuỗi cung ứng toàn cầu nhờ khả năng đáp ứng được những đơn hàng lớn, mức độ minh bạch và tiêu chuẩn sản xuất-kinh doanh ngày càng cao.

Tuy nhiên, theo Tiến sĩ Trần Toàn Thắng, Viện Chiến lược và Chính sách kinh tế-tài chính (Bộ Tài chính), mức độ phụ thuộc lớn vào thị trường Mỹ đang trở thành nguy cơ rủi ro rất cao đối với nhiều ngành hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam như gỗ, dệt may, điện tử (máy tính, linh kiện và điện thoại di động…), thủy sản…

Đại diện Phòng Thương mại Hoa Kỳ tại Việt Nam phát biểu tại diễn đàn.

Với ngành gỗ, Việt Nam hiện là nhà xuất khẩu đồ nội thất bằng gỗ lớn nhất châu Á sang Mỹ, đã xây dựng được danh tiếng về chất lượng và nguồn gốc bền vững. Tuy nhiên, nếu các mức thuế nhập khẩu cao được duy trì, nguy cơ hủy đơn hàng và gián đoạn chuỗi cung ứng dài hạn là rất cao. Và trong tương lai, ngành đồ gỗ xuất khẩu của Việt Nam có thể mất thị phần vào tay một số quốc gia đối thủ cạnh tranh.

Ở ngành dệt may và da giày, Mỹ chiếm tỷ trọng rất cao trong tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam. Với hai ngành này, Việt Nam chịu áp lực cạnh tranh lớn từ một số quốc gia như Bangladesh, Ấn Độ…, nơi có chi phí lao động thấp hơn và khả năng chịu mức thuế quan thấp hơn nước ta.

Ngành điện tử thì sẽ đối mặt nguy cơ các doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đóng cửa nhà máy tại Việt Nam, chuyển sang đầu tư ở các quốc gia khác. Các mặt hàng thủy sản xuất khẩu chủ lực của nước ta cũng có nguy cơ cao giảm mạnh đơn hàng và kim ngạch xuất khẩu ở thị trường Mỹ, do bị cạnh tranh về giá và các vụ kiện chống bán phá giá… Nếu xuất khẩu suy giảm, không những doanh nghiệp bị ảnh hưởng tiêu cực mà các hộ nông dân, lực lượng lao động liên quan cũng bị tác động theo chiều hướng xấu.

Bên cạnh đó, theo tính toán của các cơ quan chuyên môn, khoảng 75% kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Mỹ là do các doanh nghiệp FDI thực hiện; trong đó có các tập đoàn lớn của Mỹ như Intel, Nike, Apple… Thực tế này cho thấy thuế đối ứng của Mỹ không những gây tác động tiêu cực đến hoạt động thương mại thuần túy, mà còn đe dọa trực tiếp đến động lực đầu tư sản xuất và xuất khẩu của các doanh nghiệp FDI.

Hơn nữa, theo bà Trương Thị Thùy Linh, Phó Cục trưởng Cục Phòng vệ Thương mại (Bộ Công thương), Mỹ có thể đồng thời áp dụng các biện pháp chống bán phá giá, chống trợ cấp và tự vệ với thời gian kéo dài, khiến nhiều doanh nghiệp bị “bít cửa” vào thị trường Mỹ.

Trước những nguy cơ lớn đó, Tiến sĩ Trần Toàn Thắng cho rằng, doanh nghiệp Việt Nam cần tái cấu trúc thị trường xuất khẩu, giảm dần sự phụ thuộc quá lớn vào Mỹ; đồng thời, nâng cấp chuỗi giá trị, đầu tư vào công nghệ tiên tiến và đổi mới sáng tạo để nâng cao sức cạnh tranh, duy trì và mở rộng thị phần xuất khẩu. Trong bối cảnh chính sách thương mại toàn cầu thay đổi khó lường, năng lực thích ứng, giảm mức độ phụ thuộc vào một vài thị trường và nâng cao năng lực nội tại sẽ giúp doanh nghiệp có thể trụ vững trước biến động chính sách và biến thách thức thành cơ hội chuyển đổi mô hình phát triển bền vững.

Theo các chuyên gia, giải pháp then chốt là minh bạch hóa chuỗi cung ứng, nâng cao năng lực truy xuất nguồn gốc, kiểm soát xuất xứ nguyên liệu và chủ động phòng vệ thương mại. Bộ Công thương khuyến nghị doanh nghiệp nâng chuẩn sản xuất, chủ động quản trị rủi ro, tăng năng lực dự báo và tuân thủ những tiêu chuẩn mới để duy trì tăng trưởng bền vững.

HOÀNG LIÊM

Nguồn Nhân Dân : https://nhandan.vn/nang-tam-hop-tac-thuong-mai-viet-nam-my-post929379.html